„Omgeving snapt niet-aangeboren hersenletsel vaak niet”
Hersenschade heeft grote impact, ziet Bart-Jan Noorlander van Helpende Handen, dat dinsdag een bijeenkomst houdt voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Impact op het leven van degene die het treft, maar ook op diens omgeving.
Naar schatting van het RIVM hebben 645.900 mensen in Nederland NAH. Soms ontstaan door een trauma, bijvoorbeeld een val van de trap of een ongeluk in het verkeer. Ander hersenletsel ontstaat van binnenuit: onder meer door een hersenbloeding of een hersentumor. En ook Covid-19 kan hersenschade veroorzaken.
Niet elk hersenletsel leidt tot NAH, vertelt Noorlander, betrokken bij de contactgroep vanuit Helpende Handen voor mensen met NAH. Het gaat erom hoe de hersenen na het trauma weer genezen. Herstelt het brein onvoldoende, dan ontstaat blijvende schade. De gevolgen van NAH zijn groot. „Denk aan halfzijdige verlamming, slechter zien, spasmen. Het denken en doen kan zijn aangetast, waardoor iemand meer moeite heeft zich te concentreren. Veel mensen met NAH kunnen prikkels lastiger verwerken. Alles komt harder binnen. Dat is zeker in een gezin of op het werk moeilijk.”
Behalve de lichamelijke effecten kan iemand die NAH oploopt ook qua karakter veranderen. „De een wordt emotioneler, een ander juist oppervlakkiger. Soms wordt het gedrag ongeremder.”
Pastorale vragen
NAH heeft dan ook grote impact, ook op het leven van mensen die om de persoon met hersenletsel heen staan. Om deze mensen –die in veel gevallen ook mantelzorger zijn– te ondersteunen, organiseert Helpende Handen jaarlijks contactbijeenkomsten mantelzorgers en mensen met NAH. Dinsdag gaat ds. W. A. Zondag in op pastorale vragen rond NAH.
Volgens Noorlander komen mensen die met NAH te maken krijgen geregeld met deze vragen. „Waarom treft dit ons gezin, vragen ze zich af. Of: Hoe moeten we nu verder, als het letsel ons gezin ontwricht? Mensen vinden het fijn om op de bijeenkomsten anderen te ontmoeten die hetzelfde ervaren. Daar putten ze weer nieuwe moed uit.”
Herstel
In de loop van de jaren kan het effect van NAH minder worden, weet Noorlander. Of dat gebeurt, is afhankelijk van talloze factoren. „Iemand die een groot en druk gezin heeft, zal minder vermogen hebben om te herstellen. Wanneer er minder een beroep op iemand wordt gedaan, is de kans op herstel groter.”
Heikel punt blijft de reactie van de omgeving. Omdat NAH meestal niet zichtbaar is, wordt het regelmatig niet begrepen. Vaak is er vooral aandacht voor de medische kant van het verhaal, ziet Noorlander. „Na een ongeluk dat goed afloopt of een operatie die geslaagd is, zegt de omgeving: Wat fijn, het is achter de rug. Maar mensen weten niet dat het dan soms pas begint.”
