„Zalig zijn zij die dorsten en hongeren naar de gerechtigheid, want zij zullen verzadigd worden”, citeerde Navalni de Bijbel in zijn laatste rede in de rechtszaal voordat hij werd opgesloten in de strafkolonie IK-2, zo’n 100 kilometer buiten Moskou. Op Instagram postte hij dat hij zich „ontwikkelt als christen” en dat het Bijbelvers zijn leidraad is geworden.

De geciteerde Bijbeltekst geeft zicht op Navalni’s motivatie zich met hand en tand tegen het Russische regime te verzetten. Honger naar gerechtigheid dreef hem er wellicht ook toe om begin januari terug te keren naar Rusland, nadat hij in Duitsland hersteld was van een vergiftiging, wetende dat hij zou worden opgepakt.

Navalni is nu, ondanks zijn slechte gezondheid, niet van plan zijn hongerstaking na bijna drie weken te beëindigen. Dat maakte zijn advocaat maandag bekend na een bezoek aan zijn cliënt in de gevangenis.

Medische verzorging

Navalni ging in hongerstaking uit protest tegen zijn behandeling in de gevangenis: hij zou onvoldoende medische zorg krijgen voor de klachten aan zijn rug en de gevoelloosheid in zijn handen en benen.

De autoriteiten spreken de alarmerende berichten tegen en zeggen dat het naar omstandigheden goed gaat met Navalni. Toch werd de Kremlincriticus naar een ziekenhuis gebracht binnen de kolonie.

Navalni wil met zijn hongerstaking afdwingen dat de Russische wet wordt nagevolgd en hij goede medische zorg krijg. „Ik protesteer niet alleen voor mijzelf, maar ook voor die honderdduizenden mensen zonder rechten.” Navalni speelt hoog spel: óf de autoriteiten geven hem waar hij om vraagt en waar hij wettelijk recht op heeft, óf hij sterft.

De Kremlincriticus weet dat zijn eventuele sterven heftige reacties zal oproepen bij de internationale gemeenschap. Mogelijk ziet hij zijn dood als breekmiddel voor landen om actie te ondernemen tegen het Poetin-regime.

Aanhangers van Navalni willen woensdag weer gaan demonstreren voor zijn vrijlating. De politie waarschuwde dat het zonder toestemming van de plaatselijke autoriteiten illegale activiteiten zijn.

Sancties

De Amerikaanse nationale veiligheidsadviseur Jake Sullivan zei op CNN dat de Russen grote problemen krijgen als Navalni overlijdt. „De internationale gemeenschap zal hen aansprakelijk houden.” Met welke maatregelen dat gepaard zou moeten gaan, wilde de adviseur van president Joe Biden niet zeggen.

De Europese Unie eist de directe vrijlating van Navalni, omdat er volgens Brussel geen grond is voor zijn „politiek gemotiveerde” arrestatie. „De zaak-Navalni is geen losstaand incident maar bevestigt een negatief patroon van alsmaar minder ruimte voor de oppositie, de burgermaatschappij en onafhankelijke stemmen in de Russische Federatie”, aldus een verklaring van de EU.

Het is nog maar de vraag of de Russische president Vladimir Poetin Navalni daadwerkelijk willen laten overlijden in de gevangenis, met alle binnenlandse en internationale problemen die daarop volgen. De gevangenis heeft al gezegd Navalni desnoods te dwingen te eten.