„Een zorgboerderij is geen vetpot”
Zorgboerderijen krijgen door de lockdown met veel onzekerheden te maken. Besmette cliënten moeten in quarantaine, maatregelen zijn soms lastig te houden, en bovenal: klanten blijven weg. Dat zorgt soms voor financiële hoofdbrekens. „Het is best wel zoeken naar werk.”
Het liefst is Julia (16) uit Dordrecht bij de pony’s. Die borstelen vindt ze het leukste klusje op de zorgboerderij. „Lekker met dieren bezig zijn.”
Elke week gaat Julia drie dagen naar zorgboerderij de 3 margen in Nieuw-Lekkerland. Dit is al het derde jaar dat ze de boerderij bezoekt. Maar afgelopen jaar was anders dan die andere jaren, vertelt ze. „Soms bleven mensen thuis, omdat ze ziek waren.” Zelf was ze er ook een poosje niet. „In december heb ik corona gehad. Het viel mee met de klachten, maar ik moest wel thuisblijven.” Gelukkig was er in haar woonplaats genoeg te doen voor Julia. „Maar ik miste de boerderij wel. Ik was blij dat ik er na twee weken weer heen mocht.”
Door corona is er best veel veranderd op de 3 margen, merkt Julia. „We moeten vaak onze handen wassen, afstand houden en mogen elkaars hand niet schudden. Als we gaan eten, zit er altijd een stoel tussen.”
Vooral het afstand houden vindt ze lastig. „Het is wel fijn om iemand een knuffel of een hand te geven. Soms moet je daar een beetje op letten.”
Liplezen
Mondkapjes dragen personeel en cliënten van de 3 margen bewust niet. Eerder wel, vertelt eigenaar Kees Meerkerk. „Maar dat is niet te doen voor kinderen die slechthorend zijn. Die moeten kunnen liplezen.” Ook afstand houden is voor de doelgroep lastig, ziet Meerkerk. „We doen dat wel in de kantine met eten en tijdens de koffiepauze. Normaal kregen de kinderen brood van de zorgboerderij; nu nemen ze hun eigen eten mee. Daardoor hoeven ze minder te lopen.”
De zorgboerderij is altijd opengebleven, ook tijdens de eerste lockdown, vertelt Meerkerk. De cliënten konden niet altijd komen. „Soms omdat ze positief getest waren, soms omdat een gezinslid verkouden was of koorts had.”
Inmiddels komt het grootste deel van de cliënten weer naar de zorgboerderij. Doordeweeks zijn dat dagelijks pakweg twaalf jongeren, op zaterdag zijn er zo achttien mensen aan het werk. De doelgroep is divers: van mensen met autisme tot mensen met een verstandelijke beperking.
De 3 margen biedt zowel dagbesteding als logeren aan. Doordat al deze activiteiten konden doorgaan, heeft de boerderij volgens Meerkerk nauwelijks omzetverlies. Dat is best een verschil met collega-zorgboeren, die soms tijdelijk de deuren helemaal moesten sluiten.
Wel merkt Meerkerk dat de maatregelen hun weerslag hebben op de cliënten. „Als cliënten een tijd niet naar hun dagbesteding kunnen of naar school, ervaren ze dat als belemmering. Zeker jongeren met autisme hebben behoefte aan structuur. Het onderwerp houdt hen bezig.”
Appeltaarten
Dat ziet ook Mijnie van Vulpen, eigenaar van zorgboerderij De Jachthoeve in Wekerom. „Corona is onzichtbaar en ongrijpbaar. Dat je ziek wordt van iets wat rondwaait, dat is niet goed te begrijpen. Daarbovenop komen dan de regels rond bezoek, de knuffel die niet meer mag, de mondkapjes.”
De Jachthoeve is, net als de 3 margen, nooit op slot geweest. „We zien dit als werk. Deze mensen kunnen niet thuiswerken. Dus zijn we mensen die thuis of op een woonvorm wonen, dagbesteding blijven geven.”
De zorgboerderij bestaat uit onder meer een fruithof, een keuken en een winkel. In de tweede lockdown valt veel werk weg voor de medewerkers – zoals De Jachthoeve zijn cliënten noemt. Er komen geen mensen meer langs voor een high tea, wandelarrangementen zijn minder in trek. „Het is stil hier. Op een mooie dag wordt het wel wat drukker, maar verder is het best zoeken naar werk. We zijn nu al blij als er een high tea afgehaald wordt. Medewerkers missen het zorgen voor mensen.”
De Jachthoeve bereidt zich vast voor op de zomer, wanneer er –net als vorig jaar– hopelijk weer wat versoepelingen komen. Appeltaarten worden gemaakt en ongebakken ingevroren, van opgeslagen fruit maken de medewerkers nu jam en sauzen. „En er is wat meer tijd voor een spelletje.”
Coronamoe
Even een praatje met mensen die ze bedient op het terras; dat mist Nelianne (26) uit Ederveen het meest deze tijd. Ze komt sinds december 2016 naar De Jachthoeve en werkt er zowel in de winkel als in de bediening.
Nelianne woont op een andere zorgboerderij. Die ging in maart vorig jaar op slot, waardoor ze drie maanden niet naar haar werk mocht. „Heel lastig. We zaten de hele tijd op elkaars lip. Ik was blij toen ik weer naar De Jachthoeve kon.”
Iedereen op De Jachthoeve draagt spatschermen, de handen moeten vaker worden gewassen, onderling proberen ze 1,5 meter afstand te houden. „Ik vind dat weleens lastig”, vertelt Nelianne. „Soms wil je even een arm om je heen of een knuffel. Het menselijke is er zo een beetje af. En geluid wordt gedempt door zo’n spatscherm.”
Nog lastiger vindt ze het dat niet duidelijk is wanneer er versoepelingen komen. „Ik merk dat ik eraan toe ben dat er weer meer dingen mogen. Er zijn geen goede vooruitzichten; daar heb ik moeite mee. Ik ben coronamoe.”
Door de verminderde toeloop draait De Jachthoeve dit jaar minder omzet. Van Vulpen vindt dat een lastig punt. „Onze dag is goed als de mensen met een glimlach naar huis gaan. Maar je moet ook zakelijk zijn; een bedrijf moet levensvatbaar blijven. Uiteindelijk is een zorgboerderij geen vetpot.”
Toch wil ze niet in het negatieve blijven steken. „Je voelt in deze tijd wat er echt toe doet. Onze ziel is belangrijker dan ons financieel welzijn. Het is mooi om een luisterend oor te zijn voor medewerkers. Dat is veel belangrijker dan cijfertjes.”