Forum voor Democratie maakte deze week op de Biblebelt een klein inhaalslagje, maar harde aanwijzingen dat die winst ten koste ging van ChristenUnie of SGP, zijn er niet. De beide kleine christelijke partijen deden het er juist iets beter dan gemiddeld.
„Als christen klaar ermee? Stem FVD”. Een luchtreclame met die tekst haalde het afgelopen weekeinde het nieuws. De initiatiefnemers zouden afkomstig zijn uit de achterbannen van ChristenUnie en CDA, maar ondanks naspeuringen van het Reformatorisch Dagblad bleven veel details onduidelijk. De vraag blijft dus: Stapten er deze week nu wel of niet duizenden behoudende christenen over naar FVD?
Een eerste blik op de uitslagen in de Biblebelt, hier gedefinieerd als de 31 gemeenten waar CU en SGP in 2017 gezamenlijk ten minste 20 procent van de stemmen haalden, biedt enig zicht. In 2017 behaalde FVD landelijk 1,8 procent van de stemmen. Op de Biblebelt was de partij toen licht ondervertegenwoordigd: 1,5 procent. Forum heeft daar nu een kleine inhaalslag gemaakt. Waar FVD in 2021 landelijk 5 procent van de stemmen haalde, ligt dat percentage in de Biblebelt op 5,4 procent, met hier en daar een uitschieter. In absolute stemmenaantallen zijn de afwijkingen echter beperkt.
Zowel voor de ChristenUnie als de SGP is het bovendien een opsteker dat beide partijen het ondanks het FVD-inhaalslagje op de Biblebelt daar beduidend beter deden dan daarbuiten. De ChristenUnie verloor in de Biblebelt netto negen stemmen. Landelijk waren dat er vrijdagochtend ruim 8300. De SGP won er 1076, terwijl de partij landelijk een kleine 4000 stemmen verloor. Procentueel gezien consolideren beide partijen hun positie in de 31 gemeenten. De SGP gaat van 17,7 naar 17,6 procent; de CU van 11,1 naar 10,9.
De aanhang van het CDA op de Biblebelt liep behoorlijk terug: van 16 naar 12 procent. Procentueel gezien is de partij daar met 12 procent nog wel sterker vertegenwoordigd dan daarbuiten met 9,6 procent. Het CDA verloor op de Biblebelt bijna evenveel stemmen (23.921) als FVD er won (23.905), wat nog niet wil zeggen dat de kiezers uit de 31 gemeenten die in 2017 CDA stemden allemaal naar Baudet zijn gegaan.
Grondig onderzoek naar grensverkeer tussen de christelijke partijen en FVD op de Biblebelt is er niet. Landelijk onderzoek door Ipsos wijst echter uit dat dergelijke kiezersstroompjes klein zijn. Van de kiezers die deze week op Baudet stemden, was 4 procent afkomstig van het CDA. Van de ChristenUnie kwam hooguit 2 procent, net als van de SGP.
Verspreid over het hele land zijn er wel de nodige plaatsen aan te wijzen waar de ChristenUnie verloor, de SGP stabiel bleef of stemmen won maar minder dan de CU er verloor, én waar FVD bovengemiddeld scoorde. Het gaat om onder meer Bunschoten, Staphorst, maar ook om de Friese gemeenten Achtkarspelen en Smallingerland en de Twentse steden Enschede, Almelo en Hengelo. Dat kan erop duiden dat een deel van de CU-kiezers in deze gemeenten is overgestapt naar FVD, maar het is niet meer dan een eerste aanwijzing.
Het CDA lijkt buiten de Biblebelt, in Oost-Nederland, de nodige stemmen te zijn kwijtgeraakt aan de BoerBurgerBeweging (BBB). In twaalf van de dertien gemeenten waar de nieuwkomer minstens 5 procent van de stemmen haalde, verloor de partij bovengemiddeld. „We zijn er niet in geslaagd boeren het gevoel te geven dat we ze steunen”, somberde de Overijsselse CDA’er Jeroen Piksen vrijdag in dagblad Tubantia. „Maar dat doen wij wel degelijk.”
