„In onze omgeving staan we bekend als het spelletjesgezin”, lacht Carla de Kievid (41) uit Ederveen. „Bijna elke avond komen de bordspellen tevoorschijn, soms worden er zelfs drie spellen naast elkaar gespeeld.”

Bijna alle leden van familie De Kievid, een groot, samengesteld gezin met tien kinderen in de leeftijd van 9 tot 21 jaar, zijn bordspelliefhebbers. Ook de aanhang doet gezellig mee. „Vijf van onze kinderen hebben verkering en de schoondochters zijn nog fanatieker dan de rest.”

Omdat er in deze coronatijd weinig anders te doen is, komen de spellen nog vaker dan normaal op tafel. Vooral Ticket to Ride, een bordspel waarmee je per trein over verschillende continenten rijdt, is op dit moment populair in huize De Kievid. Ook Risk en Monopoly doen het goed.

Als er wat minder tijd is, kiezen de kinderen voor een snel potje Phase 10 –een kaartspelletje dat op Rummikub lijkt– of Uno. De kleintjes spelen graag Halli Galli, een reactiespel waarbij je zo snel mogelijk op een bel moet slaan.

Daarnaast ligt er in huis altijd wel een puzzel op tafel. „Af en toe schuift iemand een stukje in elkaar.”

Carla de Kievid en haar man spelen zelf regelmatig mee. „En als mijn ouders komen, doen ze ook een potje mee. Zo schuiven ze op een heel natuurlijke manier in de wereld van de kleinkinderen.”

Vooral op zondag vindt De Kievid het belangrijk dat het hele gezin meedoet met een spelletje. „Natuurlijk is het niet verplicht, maar ik probeer het wel altijd te stimuleren. Een bordspel werkt verbindend en je kunt er veel van leren.”

Spanning

Bij familie De Kievid zijn ze niet de enige bordspelfanatiekelingen. Een oproep op de Facebookpagina van het RD leverde een stroom aan reacties op. Overkoepelende trend: lezers spelen sinds de coronatijd nóg meer spelletjes dan vroeger. Bijna zonder uitzondering zeggen ze: er is weinig anders te doen, dus ’s avonds en in het weekend komt er al snel een bordspel op tafel.

Een trend die spellenwinkels en spellenuitgevers herkennen; er wordt meer verkocht dan ooit. Nederlandse spellenuitgevers spreken zelfs van een omzetgroei van 60 tot 80 procent.

Vooral in gezinnen is het spel populair. Zo speelt Eelco Slingerland (48) uit Moordrecht graag Risk met zijn negenjarige zoon. „Inmiddels wint hij vaker van zijn vader dan andersom.” Af en toe sluiten ook de oudere kinderen uit het gezin aan, maar dat verloopt niet altijd even soepel. Lachend: „Meestal ontstaat er snel ruzie.”

De spelkeuzes verschillen. Slingerland is niet kieskeurig; soms komt er een spel uit zijn eigen jeugd op tafel („Voor de liefhebbers: Pente of Shark, een aandelenspel, blijven leuk”), soms kiest hij voor een snel kaartspel of een potje Mens-erger-je-niet. Op dit moment is Risk dus populair. „In het begin moest ik mijn zoontje regelmatig helpen en hij vond hij het lastig als hij verloor. Nu heeft hij de tactieken door en moet ik goed mijn best doen.”

Hij kan genieten van een goed spelletje spelen met zijn kinderen, zijn vrienden of andere familieleden. „Het roept een fanatieke spanning op. Mijn vrouw zegt weleens: Waarom moet je nou weer zo’n spel spelen? Jullie worden alleen maar boos op elkaar. Maar zolang het beheersbaar blijft, is dat juist leuk.”

Nuchter: „De competitie is ook goed voor je kinderen. Ik vind het belangrijk dat ze op een gezonde manier leren omgaan met verlies en boosheid. Bovendien leren ze op een strategische manier denken.”

Ook de negenjarige Thomas Heijboer uit ‘s-Gravenpolder komt uit een fanatiek spelletjesgezin. Zijn ouders spelen elke avond Kolonisten van Catan en Thomas doet inmiddels graag mee. „Ik zit op damles, maar dat gaat vanwege corona niet door. Nu spelen we heel veel De Kolonisten van de lage landen, mijn favoriete spel. Gezellig, want verder kunnen we toch nergens heen. Op vrijdagavond kopen we soms een zak chips en gaan we een spelletje spelen. Af en toe doet er zelfs een vriend van me mee, die leer ik dan de spelregels.”

Kolonisten is bedoeld voor kinderen vanaf tien jaar, maar Thomas vindt het spel naar eigen zeggen prima te doen. „In het begin was ik steeds boos, omdat ik altijd verloor. Eén keer heb ik zelfs alle stenen van de tafel geveegd. Maar nu snap ik hoe het werkt en word ik er steeds beter in.”

Soms heeft hij zelfs door welke tactieken zijn medespelers gebruiken. „Bij ons is iedereen heel fanatiek. Papa begint altijd te wiebelen als hij bijna gewonnen heeft. Ik probeer niks te laten merken, maar schiet soms bijna in de lach.”

Uit de reacties van de RD-lezers blijkt dat vooral strategische bordspellen favoriet zijn, vanwege het nadenken en het anticiperen. Spellen waar geluk bij komt kijken, doen het minder goed. „Dat noem ik geen echte spellen”, reageert een lezer zelfs. Ook Scrabble is niet altijd even populair, om een heel andere reden. „Ik verlies altijd van mijn schoonouders bij dat spel”, grapt iemand.

Huwelijksreis

Wat verder opvalt in de reacties: veel fanatieke spelers zijn van jongs af aan gewend spellen te spelen met hun ouders, of hun opa en oma. Neem Ruth Dommerholt-Scholten (27) uit Enschede. Ze leerde dammen van haar opa, speelde urenlang spelletjes met haar opa, broer en vader en is sinds kort getrouwd met een man die een bordspel ook kan waarderen. „Op onze huwelijksreis gingen er een aantal spellen mee in de tas.”

Ruth speelt graag Carcassonne, Ticket to Ride, Genius of 30 Seconds. Daarnaast komt ook het schaakbord regelmatig op tafel. „Mijn man heeft me dat geleerd en ik begin het steeds leuker te vinden. Al geef ik nog de voorkeur aan dammen.”

Met vrienden speelt ze vanwege de coronamaatregelen nu online een paar spellen. Via de website boardgamearena.com, waarbij je om de beurt zetten kunt doen. „Het handige is dat je bijvoorbeeld ook eens in de twee dagen een move kunt maken. Dan krijgt de ander een melding en logt hij weer in. Ideaal, want we werken allemaal en we hebben niet continu tijd voor een bordspel.”

Dommerholt ziet een spel als het ideale tijdverdrijf, of je nu met een groep goede vrienden, familie of met kennissen speelt. „Je hoeft niet de hele tijd op de bank te zitten en te kletsen, het is ook gewoon leuk om een spel te doen. Dan leer je elkaar beter kennen zonder dat je elkaar steeds hoeft aan te staren.”

Ook in huize Breure in Woudenberg wordt graag een spel gespeeld, zeker sinds de lockdown. „Mijn man en ik werken allebei thuis en ’s avonds is er minder voor het werk te doen”, zegt Arline Breure-Bussink (30). „Als ons zoontje op bed ligt, pakken we er een spel bij.”

Vooral man Jan is een fanatiekeling; hij gaat zelfs regelmatig met zijn zwager en een vriend naar een spelbeurs in Duitsland om de nieuwste edities te kopen. Helaas ging dat evenement dit jaar vanwege de coronacrisis niet door. „Toen hebben we zelf een alternatief bedacht”, zegt Jan. „Iedereen kocht een nieuw uitgegeven spel en die hebben we toen met een groepje getest om te kijken welk spel als winnaar uit de bus kwam.”

Discussie

Hier en daar zorgt de liefde voor spellen wel voor heel bijzondere initiatieven. Neem de vriendengroep ”De kolonisten van Terborg”, die bestaat uit vier echtparen. Ooit ontstaan vanwege de gezamenlijke voorliefde voor Kolonisten van Catan. „Het spel is verweven met ons leven”, zegt Fenny Schuiling (56) uit Terborg.

De vier stellen organiseren elk jaar een competitie die loopt van oktober tot juli. Ze spelen in groepjes van vier bij elkaar thuis. Elk jaar wordt in augustus het winnende echtpaar met veel tromgeroffel bekendgemaakt en beginnen ze weer van voren af aan. „Helaas ligt alles nu stil vanwege de avondklok. Maar meteen zodra het weer kan, gaan we verder”, zegt Schuilting.

Hoewel ze het Kolonistenspel al tien jaar spelen, zijn ze het nog lang niet zat. „We hebben alle uitbreidingen en het spel is zo divers dat geen keer hetzelfde is. Zo hebben we nog steeds discussie over de spelregels.” Soms loopt de ruzie zo hoog op dat er zelfs een vraag naar de speluitgever gaat. „We pakken het serieus aan.”

De groep speelt het liefst met de oude, houten versie van het spel. Ze struinen het hele internet af om originele onderdelen te vinden en speuren ook regelmatig in kringloopwinkels. Daarnaast heeft iedereen zijn eigen kleur zakjes, waar ze de spelonderdelen in bewaren. „En als een lid van de groep vijftig wordt, doen we ook altijd iets met het thema Catan.”

Naast hun spelavonden gaan de koppels regelmatig weekendjes weg. Ook dan gaat het spel altijd mee. „We gaan niet opeens ganzenborden of Monopoly spelen”, grapt Schuiling.

Dan, serieus: „De avonden en weekendjes weg zijn ons allemaal dierbaar. Natuurlijk is het heerlijk om fanatiek te spelen, maar daarnaast hebben we het ook gewoon gezellig. We delen lief en leed met elkaar. Mooi toch, als een spel je zo bij elkaar brengt?”