Rutte wond er woensdag geen doekjes om. In het televisieprogramma Op1 zei de lijsttrekker van de VVD dat het voor hem „onmogelijk” is om straks samen met FVD in een kabinet te gaan zitten.

Reden zijn de „verschrikkelijke appjes” van partijleider Baudet, waarover Elsevier Weekblad deze week schreef. Volgens Rutte gaan de uitlatingen van de Forumleider „alle grenzen” te buiten: „Het is zo walgelijk. Homofoob, racistisch, het is echt verschrikkelijk.”

Nou ja, dat geeft in elk geval duidelijkheid. Of het veel toevoegt aan het palet van mogelijkheden voor een na de verkiezingen te vormen kabinet, is echter de vraag. Jawel, in de tijd dat Forum éven de grootste partij van Nederland was, zou deze opmerking van Rutte van grote betekenis zijn geweest.

Maar nu de partij zichzelf heeft gedecimeerd, is de nieuwswaarde ervan gering. Zeker als we ons ook nog eens realiseren dat FVD door recente ruzies en afsplitsingen door andere partijen al lang niet meer als een stabiele en serieuze coalitiepartner wordt gezien; bizarre appjes of niet.

Met nog ruim een maand te gaan tot de Kamerverkiezingen, ligt het speelveld in Den Haag er sowieso opvallend aangeharkt en overzichtelijk bij. Aan het Binnenhof en daarbuiten mag dan regelmatig reuring zijn –het coronabeleid zorgt steeds weer voor opwinding, de avondklok leidde tot „on-Nederlandse” rellen, het rapport van de commissie-Van Dam deed Rutte III in zijn geheel zijn biezen pakken–, op de politieke krachtsverhoudingen lijkt dit alles amper invloed te hebben.

Alles is in beweging, behalve de kiezer. Recent onderzoek van I&O Research bevestigde een electorale trend die al langer zichtbaar is: kiezers zijn vooralsnog heel honkvast. Zeker, de VVD boekt een leuke winst, D66 loopt in zetelaantal wat terug. Maar als er de komende vijf weken niks verandert, kan de huidige coalitie na de verkiezingen in dezelfde samenstelling verder. Dat zou voor het eerst zijn sinds het eerste paarse kabinet, van PvdA, VVD en D66, in 1998 moeiteloos opgevolgd kon worden door het tweede.

Toegegeven, nu de Kamer met verkiezingsreces is gegaan en partijen zich steeds meer gaan focussen op de campagne, kan er nog best wat veranderen. Onverwachte gebeurtenissen, zoals een terroristische aanslag, kunnen voor de ene partij een ramp, voor de andere een electorale zegen worden.

Maar waar vermoedelijk toch echt geen verandering meer in komt, is de haast onaantastbare koppositie van de VVD. Het moet wel heel raar lopen willen de liberalen niet straks voor de vierde maal op rij het initiatief krijgen bij de formatie.

Wat ook niet zomaar zal veranderen: Ruttes voorkeur voor samenwerking met partijen die programmatisch dicht bij hem in de buurt liggen. Inderdaad ja, allereerst het CDA. En vervolgens ook D66. Vier jaar geleden bedachten politici en journalisten voor dat trio een mooi woord: het motorblok. Deze drie partijen zouden in elk geval in het kabinet komen; de enige vraag was nog welke politieke groepering zou aanhaken om tot een complete carrosserie te komen.

Krijgen we dit jaar een herhaling van dit scenario en zijn we op weg naar de saaiste formatie ooit?