Het belooft een mooie zomerse dag te worden. Al voor de officiële openingstijd, rond de klok van tien uur, hebben de eerste bezoekers hun auto geparkeerd op de met bomen beplante parkeerplaats aan de overzijde van de zandweg. Ze komen vooral voor de vele fraaie zandsculpturen.

Deze dinsdagochtend is Marleen Bos, een van de circa twintig horecamedewerkers, al vanaf half tien present. Ook op woensdag en om de week afwisselend op vrijdag en zaterdag bedient ze de gasten, tot de klok van vijf uur ’s middags, in de lunchroom-brasserie.

Acht jaar geleden kwam de bakkersdochter uit Ochten naar De Vlinder in Barneveld, een woonvoorziening voor verstandelijk gehandicapten en onderdeel van stichting De Rozelaar. Na het speciaal onderwijs in Veenendaal was ze een aantal jaren werkzaam in Achterberg. Marleen Bos maakte er geboorteplankjes en naamplaatjes.

Koortje

Twee jaar deed ze werkervaring op in lunchroom De Rozerie in het centrum van Barneveld. Van daaruit kon ze terecht in De Beeldentuin van Adri en Joke van Ee. „Het begon met één dag, toen nog een dag en toen nog een.”

Gasten bedienen is haar hoofdtaak en gedurende de zomerperiode is de jonge vrouw vaak druk met de verkoop van ijsjes. Die rekent ze zelfstandig af. „Ik vraag netjes of ik kan helpen en luister goed naar wat klanten zeggen. De centrale kassa laat ik aan anderen over. Dat is een beetje moeilijk.”

Bij het bedienen in het restaurant hoort ook het geven van uitleg. „Zoals bij verschillende soorten high tea. Bij een luxe high tea moet ik de tafel twee keer dekken.” Schoonmaaktaken hebben niet haar voorkeur. „Ik wil wel opruimen en poetsen, maar liever niet de hele dag.”

High tea

Het restaurant telt honderd zitplaatsen binnen en nog eens vijftig op het terras buiten. Regelmatig komen er groepjes vriendinnen voor een high tea. Als een van de bezoeksters er haar verjaardag viert, wordt het personeel bijeengeroepen. „Dan gaan we samen zingen.” Dat wordt door de gasten vaak met enthousiasme begroet. „Regelmatig geven bezoekers aan dat we wel een koortje zouden kunnen vormen.”

De medewerkers van De Beeldentuin vormen een hecht team, zo blijkt. „In het najaar gaan we met z’n allen een dagje uit.” Dat kan dankzij de altijd goed gevulde fooienpot. Daarnaast is er in het voorjaar nog een uitje voor de andersbegaafden, zoals eigenaar Adri van Ee van de Beeldentuin hen omschrijft.

’s Ochtends wordt Marleen Bos met een busje opgehaald. Aan het eind van de dag verzorgt stichting De Rozelaar het vervoer naar huis. Naast haar werkzaamheden in Garderen heeft ze op donderdagochtend ook een baantje bij een kinderdagverblijf in haar woonomgeving, De Dolfijn. Ook daar schenkt ze koffie. „Ik zing met de kindjes en doe er wat schoonmaakwerk.”

Zondagsarbeid

Van Van Ee’s 45 medewerkers is bijna een derde andersbegaafd. De eigenaar van het zandsculpturenfestival begon met de lunchroom-brasserie toen hij hoorde dat een aantal deelnemers van De Rozelaar te maken kreeg met zondagsopenstelling van de oranjerie waarin de groep werkzaam was. Hij had al een minirestaurantje. Daarin werkte op zaterdag onder meer zijn dochter Henriëtte (26), die het syndroom van Down heeft. „Met begeleiding en al, heb ik in 2009 een groep van tien mensen overgenomen. Dat liep best goed, maar ik kwam er al snel achter dat ik geen zorginstelling had, maar een horecabedrijf.”

Een jaar later nam hij daarom alle deelnemers voor eigen rekening over, vulde het aan met enkele gekwalificeerde krachten en liet de lunchroom-brasserie aan hen over. „Vaak weten de bezoekers niet dat deze mensen hier werken, maar het loopt uitstekend. Waarom ook niet? We hebben allemaal een beperking zeg ik weleens. Iedereen heeft van de Heere gaven gekregen. Het gaat erom die te ontdekken en eruit te halen.”

De deelnemers komen met een persoonsgebonden budget en werken om niet. „Maar ze zijn veel trouwer dan mensen met een regulier salaris. Ze willen maar één ding en dat is erbij horen.”

>>rd.nl/beperking

„Opnemen andersbegaafden blijft maatwerk”

Eigenaar van De Beeldentuin Adri van Ee denkt dat het opnemen van andersbegaafden in het bedrijfsleven maatwerk zal blijven. „Je kunt hen niet overal neerzetten. Niet ieder bedrijf en lang niet iedere werkomgeving is daarvoor geschikt. Voorop staat dat in de meeste gevallen serieuze begeleiding nodig is. Als die er niet is, wordt iemand ongelukkig. Hij of zij moet zich opgenomen voelen binnen het team en in de club waarin hij of zij werkt.”

Van Ee laat nieuwe medewerkers altijd eerst kennis maken met de sfeer in De Beeldentuin. „Je ziet al snel of iemand zich hier thuis voelt en of hij of zij hier past.” De tijd dat werknemers met een beperking doelloos beziggehouden werden, is volgens hem „gelukkig voorbij.” „Nuttig bezig zijn, daar gaat het om en eruit halen wat erin zit. Dat geeft een gevoel van eigenwaarde. Maar om dat gevoel te krijgen, moet je goede begeleiding hebben en er echt bij horen. Het team dient achter je te staan. De sfeer is heel belangrijk. Daarin voelen deze mensen zich goed thuis of ze passen er niet.”