Twee op de tien SGP’ers geloven complottheorie rond coronavirus
Een op de tien Nederlanders gelooft in complottheorieën over het coronavirus. SGP-stemmers scoren bovengemiddeld hoog, blijkt uit een onderzoek van het Kieskompas.
Neem de gedachte dat met een toekomstig vaccin een chip wordt geïnjecteerd om mensen permanent te blijven volgen. Twintig procent van de SGP-kiezers noemt die stelling (heel) geloofwaardig. Ook onder de aanhang van de PVV, Forum voor Democratie en de SP leeft dit soort gedachten sterk, meldde Trouw zaterdag. Onder de aanhang van andere partijen is nauwelijks steun voor samenzweringstheorieën.
Jan Schippers, directeur van het Wetenschappelijk Instituut van de SGP, reageert in eerste instantie verbaasd op de uitkomsten. „Complotdenken combineer ik met een seculiere levensinstelling, zonder vertrouwen dat het wereldbestuur in Gods handen ligt. Mensen die niet meer in God geloven, kunnen van alles geloven en tot allerlei theorieën de toevlucht nemen.”
Wantrouwen
Toch kan hij de vatbaarheid voor complottheorieën in zijn achterban ook wel verklaren. „SGP’ers hebben over het algemeen weinig vertrouwen in de overheid en de wetenschap.” De coronacrisis wakkert dat wantrouwen volgens hem alleen maar aan. „Dat het kabinet geen heldere lijn kiest in de regels die onze vrijheden beperken, zorgt voor onzekerheid. Neem de discussies over wel of geen mondkapjes. Die raakt aan een gevoel: de regering weet het ook niet. Is de overheid wel te vertrouwen?”
Schippers deelt het wantrouwen zelf niet, maar begrijpt dat wel. „Kijk naar de landbouwsector waar regel op regel wordt gestapeld. Boeren krijgen daarmee niet het gevoel dat de overheid er voor hen is, maar vooral dwarszit.”
Overheidsgezag
De vraag is vanuit welk perspectief je als christen naar de overheid kijkt, stelt Schippers. Traditioneel gebeurt dat vanuit Romeinen 13, waarin staat dat mensen het overheidsgezag moeten gehoorzamen. Terwijl Openbaring 13 de Staat als antichristelijke macht schetst.
Welk uitgangspunt de houding van een christen moet bepalen, vindt de SGP’er lastig te zeggen. „Laten we nuchter zijn en waakzaam, zoals de apostel Petrus schrijft. Op dit moment verkeren wij als christenen nog in een luxepositie. Kijk je naar wat de Chinese overheid uitspookt, dan lijkt dat meer op Openbaring 13.”
Ontlezing
Ontlezing kan volgens hem ook een oorzaak zijn van complotdenken. „Mensen lezen nauwelijks goede boeken of tijdschriften meer. Soms zelfs geen krant die betrouwbare informatie en duiding geeft. Wie het nieuws van het internet haalt, komt van alles tegen. Groen, rijp en rot door elkaar. Waar laat je je door leiden?”
Vreemdeling
Opvallend genoeg blijkt de achterban van de ChristenUnie niet zo vatbaar voor broodjeaapverhalen. Schippers denkt dat dat komt doordat SGP’ers vaker met hun rug naar de cultuur en de samenleving staan. „Door het verval van normen en waarden voelen SGP’ers zich weleens vreemdeling in eigen land. Ik denk dat CU-stemmers daar minder last van hebben. Door de regeringsdeelname van hun partij voelen zij zich meer geaccepteerd.”
Daarnaast telt CU-achterban wat meer hoogopgeleiden en die van de SGP relatief meer laagopgeleiden.