Schrijvers komen in hun werk soms op het laatste moment met een oplossing op de proppen, waardoor alles ineens weer op zijn pootjes terechtkomt. Niet zelden heeft een dergelijke oplossing iets kunstmatigs. Het verhaal krijgt een min of meer goede afloop, maar de ontknoping is verre van geloofwaardig en vergezocht.

Op dezelfde wijze kun je aankijken tegen de wanhopige, wereldwijde zoektocht naar een vaccin tegen het coronavirus. De enige manier om terug te keren naar normaal, is wanneer het virus uit zichzelf verdwijnt óf door de medische wetenschap wordt uitgeschakeld. Regelmatig verschijnen hoopvolle berichten in de media over veelbelovende ontwikkelingen op dat vlak, maar er is nog geen uitsluitsel.

In een roman zou een goed werkend vaccin dat in enkele maanden wordt ontwikkeld, gelden als ongeloofwaardig. Gemiddeld neemt een dergelijk proces een jaar of vijf in beslag, áls het al succesvol is. De ziekte aids kan inmiddels succesvol worden bestreden met medicijnen, maar er is nooit een vaccin ontwikkeld waarmee besmetting kan worden voorkomen.

Met al deze onzekerheden in het achterhoofd is elke versoepeling van de maatregelen een beleidsmatige gok. Veel is nog onbekend over de wijze van verspreiding van het nieuwe virus, ook als het gaat om seizoensinvloeden en het gevaar van een tweede ziektegolf. Ondertussen tikt de klok, want de kosten lopen op en alle steunmaatregelen zijn niet altijd houdbaar.

Volgens de laatste berichten is een Chinees team onderzoekers van het bedrijf CanSino Biologics aardig op weg met de ontwikkeling van een mogelijk vaccin. Het middel is inmiddels getest op honderd mensen uit Wuhan en de voorlopige resultaten zijn, zoals dat dan meestal heet, „hoopgevend.” De kans is dus niet denkbeeldig dat een vaccin straks uit dezelfde bron afkomstig is als het virus.

Het is onnodig om voortdurend te benadrukken dat het virus in China is ontstaan en in eerste instantie zelfs het Wuhan-virus werd genoemd. Mede door toedoen van president Trump krijgen dergelijke uitspraken al snel een onnodig kwetsend karakter en de schijn van xenofobie. Tegelijk kan objectief worden vastgesteld dat het coronavirus nooit zomaar had kunnen ontstaan in bijvoorbeeld Noorwegen of Luxemburg.

Mocht op korte termijn inderdaad een goed werkend vaccin zonder risicovolle bijwerkingen worden ontdekt, dan zal dat leiden tot lastige dilemma’s. Zo zijn er talloze mensen die vaccinatie afwijzen op grond van hun overtuigingen, maar ook op basis van complottheorieën of instinctmatige huiver. Een goed werkend vaccin kan in de praktijk echter alleen effectief zijn in combinatie met voldoende deelname.

Een Chinees vaccin zou de zaken extra gecompliceerd maken, al was het maar omdat veel mensen geloven dat het virus mogelijk toch uit een laboratorium is ontsnapt. Zelfs met de beste bedoelingen doet een dergelijke oplossing iets teveel denken aan de zoon van de fietsenmaker die in de omgeving van zijn vaders winkel met punaises strooit.

De auteur is publicist. Reageren? hormann@refdag.nl