De rechtbank in Arnhem heeft de Barneveldse bedrijven ChickFriend en ChickClean en hun eigenaren, Mathijs IJ. en Martin van de B., woensdag veroordeeld in een zaak die was aangespannen door 118 boeren. De pluimveehouders hebben recht op schadevergoeding.

De veroordeelde ondernemers maakten stallen schoon en ontsmetten die tegen vogelmijt (‘bloedluis’) met Dega-16. De rechtbank acht bewezen dat zij wisten dat dit product het insecticide fipronil bevatte en dat het gebruik daarvan verboden is. In hoge doses kan fipronil schadelijk zijn voor de gezondheid van mensen. Het middel zit onder meer in vlooienbanden voor huisdieren, maar is niet toegestaan in de veehouderij.

Bloedluis is een plaag in kippenstallen. Dega-16 bleek die effectief aan te pakken, waarna veel pluimveehouders ChickFriend en ChickClean inhuurden. Toen de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) in de zomer van 2017 fipronil aantrof in eieren, leidde het spoor terug naar Dega-16. De NVWA blokkeerde honderden pluimveestallen, eieren werden uit de handel genomen en miljoenen kippen werden geruimd.

Voorzitter Hennie de Haan van de pluimveehoudersvakbond NVP zegt dat de uitspraak de boeren „een gevoel van rechtvaardigheid” geeft. Zij vindt het belangrijk dat nu duidelijk is geworden dat de boeren geen blaam treft.

De hoogte van de schadevergoedingen voor de boeren moet in een afzonderlijke procedure worden vastgesteld. Dan zal ook moeten blijken in hoeverre zij iets zullen terugzien van de tientallen miljoenen euro’s die ze door de fipronilaffaire hebben verloren. Volgens Anita Winter, raadsvrouw van de boeren, is bij ChickFriend „wel degelijk wat te halen.” Zo verkocht een van de twee eigenaren vlak voor de crisis zijn woning. En mogelijk keert hun verzekeraar schade uit.

De bloedluisbestrijders betoogden voor de rechter dat de NVWA aansprakelijk is voor de schade, omdat die tekortgeschoten zou zijn in het toezicht op het fipronilverbod. De rechtbank wees die eis af, omdat ChickFriend en ChickClean zelf opzettelijk het verboden middel gebruikten.

De twee eigenaren moeten zich nog voor de strafrechter in Zwolle verantwoorden. Het openbaar ministerie laat desgevraagd weten dat het onderzoek nog loopt. De twee verdachten zitten niet vast.