Vooral in Aleh Gedera sloeg het coronavirus zwaar toe: 26 bewoners liepen een besmetting op. Twaalf van hen zijn inmiddels hersteld, dertien zijn opgenomen in het ziekenhuis en een is overleden. Verder zijn veertien medewerkers en twee buitenlandse vrijwilligers positief getest. Zij maken het allemaal goed. Bij Aleh Negev bleken twee verpleegkundigen besmet. Aleh bezit inmiddels ook eigen testmateriaal.

Een aantal ultraorthodoxe Joodse ouders richtte in 1982 in Bnei Brak Aleh op voor de opvang van kinderen met verstandelijke en lichamelijke beperkingen. Daarna opende Aleh faciliteiten in Gedera, Jeruzalem en de Negev. Vooral Aleh Negev Nahalat-Eran is in Nederland bekend, omdat de gemeente Urk daar een samenwerkingsverband mee heeft. In de 4 faciliteiten wonen 500 mensen met geestelijke en lichamelijke beperkingen. Bovendien geven medewerkers van Aleh zorg en onderwijs aan 300 kinderen die thuis wonen.

Vrijwilligerscoördinator Simon Weststeijn: „We hebben filmpjes gemaakt voor de bewoners en andere creatieve manieren bedacht om hen te helpen te begrijpen waarom dezer dagen alles anders is. Voor personeelsleden en vrijwilligers betekent dit allemaal een extra belasting. Sommigen draaien diensten van twaalf uur. Anderen werken ’s nachts. Het is heel fijn dat veel vrijwilligers gebleven zijn.”

Vrijwilligers

Bij de Aleh-instellingen werken nog ongeveer twintig vrijwilligers. Sommigen zijn weggegaan toen bleek dat er voorlopig geen vluchten meer zouden zijn. Een moest terug van haar bemiddelende organisatie. Anderen besloten langer te blijven. Het ministerie van Binnenlandse Zaken vernieuwt visa automatisch. „De meeste vrijwilligers zijn jong. Toch geeft de crisis veel stress en onzekerheid. Ouders zeggen: We zijn bezorgd, maar we steunen je. Een van de vrijwilligers werd ziek en moest in het ziekenhuis worden opgenomen.”

Shraga Evers, directeur ontwikkeling, zegt dat Israël het coronavirus heel serieus heeft genomen. „Ons personeel heeft materiaal gekregen om zichzelf en anderen te beschermen. Iemand die het coronavirus bleek te hebben was zo goed ingepakt dat hij niemand besmette.”

„We gebruiken nu minstens tien keer zo veel overalls, maskers, handschoenen, haarnetjes en desinfecterende zeep als normaal. Medewerkers moeten we van huis halen of terugbrengen want er is geen openbaar vervoer of het openbaar vervoer is te gevaarlijk. Op het moment redden we het, mede dankzij een paar grote organisaties. Maar ik houd mijn hart vast voor wat er op lange termijn kan gebeuren. Hoewel het principe van het geven van tienden in Joodse en christelijke kringen een geaccepteerde gewoonte is, is het toch niet zo algemeen dat iedereen daaraan vasthoudt als het economisch moeilijker gaat.”

Blijven

Het is niet voor het eerst dat Aleh in de Negev door zware tijden gaat. De instelling ligt namelijk binnen het bereik van raketgranaten uit de door Hamas bestuurde Gazastrook. „Bij luchtalarm hebben we dertig seconden om een schuilplaats te bereiken. Dat is te kort. In tijden van spanning gaan we, in overleg met het leger, naar grote schuilverblijven. Een keer hebben we twee maanden in de schuilkelder gezeten.”

De Nederlandse Debora Boven en Heleen Zielman slaan zich er goed doorheen in Aleh in de Negev. Ze doen mee aan het Connect-programma van de NEM in Voorthuizen, een programma voor christenen die lange tijd vrijwilligerswerk willen doen.

„We begonnen hier begin september en onze terugvlucht is op 15 juli”, zegt Debora Boven. „Ik ben van plan op 15 juli terug te keren naar Nederland. Maar ik ben ook bereid langer te blijven als er dan nog geen vluchten naar Nederland zijn.”

De hele coronacrisis is een soort stroom waarin ze meezwemt. De kindertehuizen waarin zij werkte, gingen opeens dicht. „Ik kwam zo in de huizen voor volwassen bewoners terecht. We moesten opeens pakken aan en haarnetjes en maskers op. Vooral die handschoentjes zijn irritant, maar ik leerde ze snel omwisselen.”

Boven woont in een huis dat Aleh huurt in mosjav Maslul, een kilometer van de faciliteit. Elke dag fietst ze naar haar werk. Als ze daar arriveert, meet iemand eerst haar temperatuur. „Toen we hoorden dat er geen vluchten meer zouden zijn, hebben we gepraat met mensen van de NEM in Jeruzalem. Ze zeiden: Je mag blijven omdat je voor lange tijd komt. Ik heb er eigenlijk niet over nagedacht om terug te gaan. Ik kan hier helpen en anderen tot zegen zijn.”

Sinds de coronacrisis uitbrak, kunnen zij en de andere zeven vrijwilligers die bij haar in huis wonen de boodschappen online bestellen. Aleh zorgt dat een chauffeur ze brengt. „Ze zijn bij Aleh heel alert. Ze geven ons veel steun. Het is moeilijk om op de hoogte te blijven van het nieuws. Met de mensen in de mosjav waarin we wonen hebben we niet veel contact.”

Heleen Zielman en een andere vrijwilliger moesten ruim een week in quarantaine omdat ze in dezelfde ruimte hadden gewerkt als een verpleegkundige die het virus bleek te hebben. Zielman kreeg een aparte kamer in het tweede huis voor vrijwilligers.

„Mijn ouders zouden op 11 maart komen”, zegt Zielman. „Op het laatste moment moest de reis worden afgezegd. Het poerimfeestje in Aleh ging ook niet door. Toen dacht ik: dit is serieus. Ik vond het jammer dat een paar vrijwilligers die goede vrienden waren geworden, vervroegd naar huis moesten. Nu zijn we met acht vrijwilligers uit Nederland, Duitsland, Guatemala, Puerto Rico en Taiwan. Ik was voor mezelf niet bang toen het allemaal begon. Wat ik wel eng vond is als er iemand in Aleh besmet zou worden.”