Aan het eind van het telefoongesprek zaterdagavond (Nederlandse tijd) moet de in Urk geboren en getogen Bakker even grinniken. Hij vertelt hoe een „traditionele” Jood in het ziekenhuis weer opknapte van corona en van de apparatuur kon worden gehaald. „De man zat op de rand van zijn bed met een uitstraling van: Ik ben er klaar voor. Hij wilde zelf zijn mond schoonmaken en schoof zijn keppeltje goed op zijn hoofd. Geweldig. Ik stak twee duimen omhoog, hij reageerde met een dikke smile en ook een duim omhoog.”

Nog zoiets hoopvols: Bakker sprak vorige week een collega die besmet was geraakt met het coronavirus. „„Wat denk je, ga ik het overleven?” vroeg die collega. Ik kon gewoon met hem praten. Een paar dagen later was hij weer aan de beterende hand.”

Rampspoed

Die hoopvolle verhalen kunnen echter niet verhullen dat de Amerikaanse metropool gebukt gaat onder een ongekende rampspoed. „Het is chaos in stadsziekenhuizen. Voor ziekenhuizen staan lange rijen mensen”, vertelt Bakker. De staat New York is brandhaard van de pandemie. In de Verenigde Staten zijn inmiddels 2479 mensen gestorven aan het coronavirus. Ruim 142.000 Amerikanen zijn geïnfecteerd. President Trump kondigde zondag aan dat regels voor het houden van afstand tot elkaar de hele maand april van kracht blijven.

In ‘zijn’ academisch ziekenhuis in New York werden afgelopen week extra corona-afdelingen opgetuigd, vertelt Bakker. Zijn ic stroomde in rap tempo vol met zeventien patiënten. Samen met twee gespecialiseerde verpleegkundigen moest hij het zien te rooien. Bakker maakte dagen van veertien uur. „Sommige collega’s zijn zo druk dat ze sms- en appberichten niet beantwoorden.”

Misverstand

De intensivist maakt zich zorgen zich over irreële verwachtingen die veel Amerikanen in zijn optiek koesteren. „In de Amerikaanse gezondheidszorg staat als het ware de wens van de patiënt centraal, niet allereerst het oordeel van de dokter. Velen in de lange rijen voor ziekenhuizen kunnen beter thuis blijven om daar uit te zieken. Zo’n beetje iedereen wordt hier opgenomen. Dat betekent dat ook mensen die geen kans hebben om te overleven toch op de ic worden gelegd. Ernstig misverstand is dat mensen denken dat wij artsen corona kunnen genezen. Maar er is geen geneesmiddel. Hoewel artsen hier het malariamiddel chloroquine toedienen, is het effect daarvan niet bewezen. Als wij mensen aan de beademing leggen is dat om de longen de tijd te geven zich te herstellen.”

Onder zijn Amerikaanse collega’s bespeurt Bakker grote verlegenheid rond ethische dilemma’s over het weigeren van patiënten op de ic. „Hier in Amerika heerst een soort idee dat we alles moeten doen om een patiënt te redden. Vorige week heb ik een meeting georganiseerd waarin de vraag centraal stond: Wat moeten we doen als het moment komt dat de ic’s de toestroom niet meer aankunnen? We kwamen er niet uit. Ik verbaas me als artsen roepen: „Ik wil niet beslissen over leven en dood.” Die beslissing nemen we namelijk wel vaker. Als we bijvoorbeeld besluiten dat iemand niet in aanmerking komt voor de hart-longmachine. Verschil is dat we normaal gesproken dat soort ingrijpende beslissingen misschien eens per twee weken nemen, en de komende tijd vermoedelijk dagelijks. Dat kan een enorme emotionele belasting gaan brengen. Ik vind dat we patiënten bij wie behandeling volstrekt kansloos is, niet aan de beademing moeten leggen. Maar ik voel me een roepende in de woestijn.”

Miljoenen arme, niet-verzekerde Amerikanen zijn het kind van de rekening, beaamt hij. „Mensen met veel geld vluchten de stad uit, naar hun buitenhuizen. Of ze sluiten zich op in hun prachtige appartementen met uitzicht op de rivieren van Manhattan. Boodschappen krijgen ze thuis bezorgd. Arme stedelingen staan uren in de rij voor de supermarkt en kunnen alleen maar hopen dat deze pandemie snel overwaait.”

Patriottisme

Amerikaans zorgpersoneel is behept met een „soort patriottisme”, merkt Bakker. „Ze riskeren hun leven voor volk en vaderland. Alsof ze in oorlog zijn met de Duitsers. Afgelopen week kregen we hulp van verpleegkundigen van andere afdelingen. Ze gaan er voor de volle honderd procent voor. Bewonderenswaardig. Ik pleit er sterk voor om de druk op verpleegkundigen te verminderen. Ze maken lange dagen, hebben nog nooit meegemaakt dat honderden mensen in de rij staan voor de eerstehulpafdeling. Die lange dagen hou je misschien een paar weken vol, maar daarna ben je kapot. We moeten deze mensen niet over de kling jagen.”

Scooter

Intussen biedt New York City, de metropool die te boek staat als de stad die nooit slaapt, een onwerkelijke aanblik. Straten en pleinen zijn uitgestorven. „Normaal doe ik met een elektrische scooter een halfuur over een ritje in de stad. Nu tien minuten. Als ik rond zeven uur ’s avonds uit mijn werk fiets, heerst er op Times Square (een van de beroemdste pleinen van New York, JV) normaal gesproken drukte, nu is het er stil. Ik hoor geen geratel meer van rolkoffers.”

Wat in de huidige crisis het grootste probleem is? Bakker, resoluut: „Het Witte Huis. Trump. Die man is niet geïnteresseerd in het belang van Amerikanen. Hij begrijpt niet hoe snel een virus zich kan verspreiden. Hem interesseren uitsluitend het bedrijfsleven, zijn achterban en natuurlijk zijn herverkiezing in november. Gezien zijn beperkte intelligentie is hij selectief gaan luisteren. Hij dacht dat het allemaal wel mee zou vallen met het coronavirus, dat hij het wel zou redden met het inperken van vluchten uit China. Nu de VS inmiddels de meeste besmettingen ter wereld tellen, begint hij in te zien dat je niet meer zomaar kunt roepen: Het valt wel mee.”

Stevent Amerika af op de grootste ramp sinds de Tweede Wereldoorlog? „Ik vrees dat dat onvermijdelijk is”, reageert Bakker. „Miljoenen mensen leven hier op een kluitje.”