De Democratische kandidaten Pete Buttigieg en Bernie Sanders gaan aan kop in de uitslagen voor de voorverkiezingen van hun partij in de Amerikaanse staat Iowa. Met 71 procent van de stemmen geteld, heeft Buttigieg een krappe voorsprong op Sanders.
Joe Biden, die nog steeds de leiding heeft in de landelijke peilingen, is van de vier belangrijkste kandidaten de grote verliezer. Hij staat op een voor hem teleurstellende 15,4 procent. Elizabeth Warren heeft de steun van 18,4 procent van de stemmen.
Buttigieg vergaarde volgens de laatste stand 26,8 procent van de kiesmannen, ruim 1 procent meer dan Sanders (25,2 procent). Sanders doet het wel beter dan Buttigieg in de popular vote, wat inhoudt dat meer mensen op hem hebben gestemd. De kiesmannen worden via een districtenstelsel verdeeld, waardoor net als bij de presidentsverkiezingen straks een verliezer meer stemmen kan hebben dan de winnaar, die de meeste gedelegeerden achter zich heeft.
Bij de voorlopige uitslag waren vannacht de resultaten van een aantal stedelijke gebieden nog niet bekend. Dat kan in het voordeel zijn van Sanders. Die is populair onder jongeren, mede vanwege zijn belofte studieschulden kwijt te schelden.
Buttigieg heeft het opmerkelijk goed gedaan in plattelandsgebieden. Dat is opvallend omdat hij op belangrijke ethische thema’s, waaronder het homohuwelijk, bekend staat als progressief. Terwijl de bevolking van het platteland van oudsher conservatief is.
Opkomst
Opvallend is dat in Iowa de opkomst lager was dan ooit tevoren. Een kleine 170.000 Democratische kiezers deden mee. Bij de voorverkiezingen in 2008, toen Obama streed om de nominatie, namen er 240.000 mensen deel. Vier jaar geleden, toen Hillary Clinton meedeed, kwamen er 172.000 Democraten naar de partijbijeenkomsten om te kiezen. Volgens commentatoren is deze lage opkomst een signaal dat geen van de kandidaten echt inspirerend is.
De tegenvallende resultaten voor Biden zouden te maken kunnen hebben met zijn imago te behoren tot de oude machthebbers, omdat hij vicepresident is geweest. Bovendien heeft hij in Iowa maar beperkt campagne gevoerd. Belangrijke vraag is hoe hij het de komende weken doet. Vooral de verkiezingen in South Carolina zijn voor hem bepalend. Die staat heeft, anders dan Iowa, grote groepen niet-blanke kiezers. Onder hen zou Biden populair zijn. Niet uitgesloten is dat de grote afwezige in Iowa, Michael Bloomberg, op de lange termijn het meeste garen spint bij deze uitslag. Buttigieg mag dan nu gewonnen hebben, maar hij heeft tot nu toe geen sterke landelijke campagne gevoerd. De positie van Sanders lijkt nu erg goed, maar hij kan nog veel last krijgen van Elizabeth Warren met wie hij vaak de degens kruist. En als Biden nu wegzakt, kan Bloomberg in dat gat springen. Hij is gematigder dan Sanders en Warren. Daarmee kan hij interessant zijn voor het politieke midden waar winst valt te halen. En… hij heeft heel veel geld.