Joe Biden is niet weg te denken uit de Amerikaanse politiek. Al in 1972 werd hij op 30-jarige leeftijd gekozen tot senator namens de staat Delaware, een ambt dat hij bekleedde tot hij in 2009 vicepresident van Obama werd. De eerste rooms-katholieke vicepresident uit de geschiedenis kreeg een relatief stevige vinger in de pap. Hoewel Obama hem aanvankelijk op afstand hield, werd Biden voor hem uiteindelijk een belangrijke adviseur én goede vriend. Als vicepresident onderhandelde hij over veel grote deals met het door de Republikeinen gedomineerde Congres. Ook speelde Biden een belangrijke rol in het vormgeven van het buitenlands beleid en was hij de drijvende kracht achter Obama’s publieke steun voor het homohuwelijk.

Twijfels

Ondanks hun verleden, is Obama naar verluidt niet enthousiast over Bidens gooi naar de Democratische nominatie. Hoewel hij niet publiek zijn voorkeur voor een partijgenoot heeft uitgesproken, zou Obama binnenskamers zijn voormalige tweede man hebben geadviseerd zich niet opnieuw kandidaat te stellen.

Dat heeft deels te maken met Bidens verbale onhandigheid. Zo zei hij tijdens de campagne per ongeluk dat „arme kinderen” even slim en getalenteerd zijn als „rijke kinderen”, een forse blunder in een land waar rassenongelijkheid nog altijd een groot thema is. En in 2008 riep de kandidaat tijdens een campagnebijeenkomst een politicus op te gaan staan zodat het publiek hem kon zien, terwijl de desbetreffende man sinds zijn 16e in een rolstoel zit als gevolg van een dwarslaesie.

Bovendien vindt Obama –en velen met hem– Joe Biden te oud en is het volgens hem tijd voor een nieuwe generatie. Dat argument vindt weinig gehoor in de Democratische Partij. De drie belangrijkste kanshebbers –naast hem zijn dat Bernie Sanders en Elizabeth Warren– zijn rond of in de zeventig.

Kansrijk

De als advocaat afgestudeerde Biden ziet zichzelf als een perfect tegenwicht voor Trump. Hij staat bekend als een gematigde Democraat in de lijn van Obama. Waar de meer progressieve Sanders en Warren bijvoorbeeld de zorgverzekering feitelijk willen nationaliseren zodat iedere burger toegang heeft tot zorg, wil Biden Obamacare overeind houden. Daarin waren waarborgen ingebouwd voor kwetsbare groepen, maar konden zorgverzekeraars nog altijd zorgverzekeringen aanbieden. Door zijn gematigde profiel hoopt Biden meer zwevende kiezers aan zich te kunnen binden in de strijd met Trump. De peilingen geven hem daarin vooralsnog gelijk: één-op-één scoort Biden van alle Democraten het beste tegen Trump.

Bovendien spreekt de amicale Biden de taal van het volk. Politiek journalist Howard Fineman zei eens over hem: „Biden is geen academicus, geen theoretisch denker, maar een groot straatpoliticus.” Daardoor spreekt de democratische kandidaat deels dezelfde maatschappelijke groep aan als Trump: blanke niet-hoogopgeleide mannen. Maar ook onder bijvoorbeeld Afro-Amerikaanse kiezers scoort hij zeer goed dankzij zijn verleden met Obama. Biden doet het onder evangelicals minder goed: naast zijn steun voor het homohuwelijk is hij ook pro-abortus.

Treinreizen

Zijn volkse imago heeft Biden deels te danken aan zijn treinreizen: iedere dag reisde hij vanuit Washington terug naar huis met de Amtrak-trein. Het leverde hem de bijnaam ”Amtrak Joe” op. De reden hiervoor is droevig: zijn eerste vrouw en één jaar oude dochter overleden in 1972 bij een auto-ongeluk. Om voor zijn zoons Beau en Hunter te kunnen zorgen, ging hij iedere avond naar huis, ook nadat hij in 1977 hertrouwde met zijn huidige vrouw Jill. In 2015 overleed Beau aan de gevolgen van hersenkanker. Voor Biden was dit verdriet de belangrijkste reden om zich in 2016 niet te kandideren voor het presidentschap.

In 2020 doet Biden een laatste gooi naar het hoogste politieke ambt van de Verenigde Staten. De hoogste civiele onderscheiding kreeg hij reeds in 2016 van president Obama, met onder meer de volgende woorden: „Hij (Biden, JWK) is een leeuw uit de Amerikaanse geschiedenis. En het mooiste is: hij is nog lang niet klaar.” Deze woorden zouden profetisch kunnen zijn: er is een kans dat Joe Biden in november tot 46e president van de Verenigde Staten wordt gekozen.