Echt nieuws was het niet. Het was al lang bekend dat Trump opteert voor een tweede termijn. Desondanks stonden 48 uur van tevoren aanhangers in de rij bij het Amway Center in Orlando (Florida). Zij wilden de formele start van de campagne voor de herverkiezing van ”hun Donald” niet missen.

Trump werd geïntroduceerd door zijn vicepresident Mike Pence en door zijn eigen vrouw Melania. Laatstgenoemde zei nog graag zes jaar in het Witte Huis te wonen. Na een minutenlang applaus hield Trump, die afgelopen vrijdag 73 jaar werd, een rede van een uur.

De president wees erop dat er, ondanks allerlei tegenwerking, veel was bereikt. „Samen keken we het gebroken politieke establishment weg en herstelden we een overheid van en voor het volk”, vertelde Trump zijn publiek. „Zolang als jullie dit team blijven steunen, hebben we een prachtige weg te gaan. Onze toekomst heeft er nog nooit zo glansrijk uitgezien.”

Op zijn voorstel besloot de menigte bij acclamatie, gepaard met een daverend applaus, dat de slogan ”Make America great again” nu plaatsmaakt voor ”Keep America great.” Met die slogan gaat Trump de verkiezingen in. Daarmee wordt de indruk gewekt dat de positie van Amerika, die onder Obama zwaar was beschadigd, door Trump is hersteld. Het is belangrijk Amerika groot te houden.

Tegenstanders van Trump protesteerden in de buurt van de evenementenhal Amway Center. Zij lieten een grote ballon in vorm van baby Trump op. Belangrijkste punten van hun kritiek zijn de immigratiepolitiek van Trump en de problemen die oudere chronische zieken hebben bij het vinden van een ziektekostenverzekering.

Kansen op winst

Hoewel de populariteitscijfers van Trump op dit moment historisch laag zijn (42 procent) heeft hij, gelet op de huidige situatie, zeker gerede kans opnieuw te worden gekozen. Een aantal argumenten op een rij:

1. De Amerikaanse economie groeit. Afgelopen jaar was dat met 2,9 procent. De werkloosheid stond eind 2018 op 3,6 procent – de laagste stand sinds 2000. Volgens een onderzoek van de Quinnipiac University in Hamden (Connecticut) is 71 procent van de Amerikanen positief over de huidige economische situatie.

2. Weliswaar hebben Democraten scherpe kritiek op Trump en komen er via de media gedurig negatieve berichten over Trump, bij de meerderheid van de Republikeinen heeft hij nog steeds vertrouwen. Naast de economische bloei van de laatste jaren waarderen zij vooral de personele veranderingen bij de rechterlijke macht. Trump heeft inmiddels meer dan 300 conservatieve rechters benoemd, waarvan 145 bij de hooggerechtshoven van de individuele staten. Evangelicalen, die een fors deel van het electoraat van Trump uitmaken, zijn positief over zijn strijd tegen abortus en de rem die hij zet op de genderemancipatie. Bij de Republikeinen zijn dan ook geen serieuze tegenkandidaten waar Trump het tegen moet opnemen.

3. Democraten hebben op dit moment nog geen kandidaat die overtuigend capabel is om het tegen Trump op te nemen. De verdeeldheid bij de Democraten is groot. Er zijn momenteel 23 kandidaten voor het presidentschap. Geen van hen lijkt in staat te zijn de flanken binnen de partij te verenigen. De hoogste ogen gooit voormalig vicepresident Joe Biden. Zijn populariteit staat op 32 procent, 10 procent lager dan die van Trump.

4. Trump heeft een negatief beeld in de media. Daar staat tegenover dat hijzelf in staat is heel snel en direct via zijn Twitteraccount tegenreacties te geven. Ook al is er zelfs binnen het Witte Huis veel kritiek op zijn twittergedrag, onderzoek van de Massachussets University in Boston wijst uit dat dit wel degelijk van invloed is op de opinievorming.

5. Zittende presidenten worden bij herverkiezing meestal niet verslagen. Van de 45 presidenten uit de Amerikaanse geschiedenis is dat slechts tien overkomen. Voor Trump is van belang vooral de zwevende kiezer voor zich te winnen.

Kansen op verlies

Daar staat tegenover dat er ook argumenten zijn waardoor er vraagtekens kunnen worden gezet bij een overwinning van Trump bij de verkiezingen van november 2020.

1. Zijn populariteit is minder dan 45 procent. Zittende presidenten die onder de grens van 45 procent komen, werden in het verleden niet herkozen. Voorbeelden zijn Henry Ford (1976), Jimmy Carter (1980) en George H. Bush (1992). Uitzondering is president Ronald Reagan die medio 1983 op 41 procent stond en toch in 1984 werd herkozen.

2. Trump slaagt er tot nu toe niet in nieuwe kiezersgroepen voor zich te winnen. Zijn oude aanhang slinkt niet, maar nieuwe groepen sluiten zich niet bij hem aan. Gelet op het feit dat hij de verkiezingen van 2016 met een beperkt aantal stemmen won, is dat een risico.

3. De Congresverkiezingen van november vorig jaar wijzen op een aanwakkerende tegenwind. Weliswaar behielden de Republikeinen hun meerderheid in de Senaat maar in het Huis van Afgevaardigden verloren ze die. Uit onderzoek is gebleken dat vooral de jonge kiezer de voorkeur geeft aan de Democraten. Die groep groeit elk jaar door aanwas van jonge kiesgerechtigden.

Dat Trump de start van zijn campagne voor de presidentsverkiezingen van 2020 in Orlando (Florida) organiseerde, is een strategische keus. In Florida wordt bij verkiezingen vaak een nek-aan-nek-race tussen Democraten en Republikeinen gevoerd. Wil een kandidaat winnen, dan moet hij Florida binnenhalen. Opmerkelijk is dat Trump sinds hij president is, vaak in Florida is – in totaal meer dan honderd dagen in ruim twee jaar. Deels heeft dat te maken met het feit dat hij in die staat drie golfclubs en zijn buitenverblijf, Mar-a-Lago, heeft. Maar zijn speciale belangstelling blijkt ook uit het feit dat hij na de orkaan Michael die Florida trof snel forse financiële hulp bood, terwijl hij bijvoorbeeld veel zuiniger was toen de orkaan Florence vorig jaar grote schade aanrichtte op het eiland Porto Rico.