Kerk & religie

Chassidische wijk Borough Park lijkt op een getto

Muziek schalt vanuit de Joodse boekhandel de straat op in de wijk Borough Park in Brooklyn. Het zijn alleen mannenstemmen; die van vrouwen zijn publiek niet geoorloofd. De wijk telt de meeste chassidische Joden ter wereld: meer dan 100.000. Wie daar rondloopt, waant zich in een negentiende-eeuws getto.

Klaas van der Zwaag
7 June 2019 08:03Gewijzigd op 16 November 2020 16:14
Typisch straatbeeld in Borough Park in Brooklyn. Veel moeders met kinderen.  beeld RD
Typisch straatbeeld in Borough Park in Brooklyn. Veel moeders met kinderen.  beeld RD

Pieter van den Beukel, werkzaam voor Life in Messiah (organisatie die het Evangelie met Joden wil delen), is hier kind aan huis. Hij weet veel te vertellen over de achtergronden van het chassidisme en de verschillende stromingen die in deze wijk zijn ontstaan. Het chassidisme is een ultraorthodoxe richting binnen het Jodendom die zijn oorsprong heeft in Oost-Europa.

In sommige lunchrooms heeft Van den Beukel contacten opgebouwd. Maar de acceptatie van het Evangelie van de reeds gekomen Messias is voor velen een brug te ver. De insteek blijft daarom vooral het refereren aan de gemeenschappelijke Hebreeuwse Bijbel.

In een synagoge raken we aan de praat met een chassidische Jood. Wat is het chassidisme? „Een meer spirituele vorm van Jodendom”, antwoordt hij.

Wellicht tóch een verwijzing naar de geestelijke vervulling van het Jodendom? We worden snel uit de droom geholpen. „Het chassidisme is een meer stríkte interpretatie van het rabbijnse Jodendom. We staan voor een duidelijke toepassing van de geboden. De Torah laat veel dingen open. Daarom heb je de Talmoed nodig om te weten hoe je de wet moet houden.”

Roeping

Wayne Miller is van oorsprong een mennoniet. Hij woont in Borough Park. Miller voelde een roeping om daar het Evangelie te brengen. „Ik las in het Bijbelboek Romeinen dat het Evangelie eerst voor de Jood is en dan voor de Griek. In Romeinen 11 staat dat we Joden tot jaloersheid moeten verwekken. Daarom ben ik hier gaan wonen en werken. Ik zie tot op heden weinig vrucht op mijn werk. Maar de profeten in het Oude Testament bleven hun boodschap brengen en zo wil ik dat ook doen. Misschien dat generaties na ons de vruchten zullen ontvangen.”

Het feit dat hij opgroeide in een gemeenschap die verwant was aan de orthodoxe Amish brengt Miller gemakkelijker met Joden in contact. „We hebben veel gemeenschappelijke kenmerken. We zijn beide gesloten gemeenschapen, gebaseerd op oude tradities. Orthodoxe Joden stellen ons vooral culturele vragen. Ze zijn gefascineerd door de vraag hoe de Amish kunnen overleven in een voor hen vijandige cultuur.”

De geslotenheid van de gemeenschap maakt de verkondiging van de Messias echter lastig. „Het is extreem moeilijk om hen met het Evangelie te bereiken. Je komt er gewoon niet doorheen. De kosten van het discipelschap zijn erg hoog. Orthodoxe Joden mogen nauwelijks met outsiders spreken, dat is te gevaarlijk.”

Miller organiseerde recent een bijeenkomst waar wat liederen gezongen werden. „Ik raakte aan de praat met een jonge vrouw. Iemand anders haalde haar weg. Ze mocht geen contact met mij hebben. Orthodoxe Joden zorgen voor elkaar. Dat is natuurlijk goed, maar liever niet op deze manier. De culturele druk is hoog. Er zijn de hele dag ogen op je gericht. Orthodoxe Joden hebben geen ruimte om zichzelf te zijn en zelfstandig de dingen te onderzoeken.”

Bontmuts

Chassidische Joden zijn soms exotisch uitgedost. Ze dragen soms een brede bontmuts, die wel een paar duizend dollar kost. Een kersverse bruidegom draagt zo’n muts de hele week. Je ziet ook veel lange jassen en meer oude kleren dan in andere Joodse wijken. Elke groep heeft ook weer zijn eigen subgroep. Als je bij een belangrijke familie hoort, heb je bijvoorbeeld kniekousen aan.

Chassidische Joden zijn niet missionair gericht, zoals de Chabad-beweging. „We hebben genoeg aan onszelf”, zegt een Jood, die niet met zijn naam in de krant wil. „Wij zijn het uitverkoren volk, apart gezet op deze wereld om Gods geboden te houden. We zijn een kleine gemeenschap die we met bij voorbeeld eigen scholen in stand willen houden. Dat kost ons veel inspanning.”

Chassidische Joden vormen een hechte groep. Een Jood vertelt in een synagoge dat die dag een overleden rebbe herdacht wordt. „Dan zit de hele synagoge vol.”

In april stierf rabbijn Yisroel Avrohom Portugal op 95-jarige leeftijd, zegt Miller. „Er waren honderdduizend mensen op zijn begrafenis. Het was een bijeenkomst waarin men het eigene van de gemeenschap kon beleven.”

De Stichting Israël en de Bijbel verzorgde eind april een visiereis naar Brooklyn om de mogelijkheden te verkennen om het Evangelie onder orthodoxe Joden te verspreiden. Directeur Christian Stier: „Doordat veel orthodoxe Joden bang zijn voor lange gesprekken, maken we tijdens een korte ontmoeting gebruik van de nieuwe pocketuitgave van de Hebreeënbrief in het Hebreeuws-Jiddisch. Op die manier kunnen ze verder kennismaken met het door en door Joodse karakter van het Evangelie. De kracht zit vooral in het Woord van God zelf.”

Het Evangelie onder Joden in Brooklyn

Dit is de zesde aflevering over Evangelieverspreiding onder de Joodse gemeenschap in de Amerikaanse stad New York.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer