Chabad is een van de grootste chassidische bewegingen ter wereld, gesticht in 1775. Ze wordt ook wel aangeduid met ”Lubavitch”. Het woord ”Lubavitch” is de naam van een stad in (Wit-)Rusland, waar de beweging meer dan een eeuw geleden haar basis had. Het woord ”Chabad” is een Hebreeuws acroniem voor chochma (wijsheid), bina (verstand) en da’at (kennis). De stroming streeft ernaar om de kennis van de Schepper te verspreiden en de unieke missie van elk schepsel daarbij te onderstrepen. Ze is vooral gericht op seculiere Joden.

Vele orthodoxe Joden begonnen onder leiding van hun rebbes (benaming van hun leiders) een nieuw leven in Amerika, waar zij hun geïsoleerde gemeenschappen oprichtten. Ze bleven een kleine groep. Dat veranderde met de komst van rabbi Josef Jitschaq Schneersohn, de zesde en toenmalige Lubavitscher rebbe, in 1940, en de daaropvolgende Holocaust.

Zijn opvolger en tegelijk schoonzoon, de zevende rebbe Menachem Mendel Schneerson, zorgde van 1951 tot zijn dood in 1994 voor een enorme groei. Hij zag het als een missie om de kennis van de Thora te verspreiden en geassimileerde Joden weer tot hun godsdienst te trekken.

Coca-Cola

Aanhangers van Chabad zijn overal actief, wereldwijd in tachtig landen. Er is een spreekwoord: „Twee dingen vind je overal in de wereld: Coca-Cola en Chabad.”

In het hoofdkwartier annex synagoge in Brooklyn, in de wijk Crown Heights, is het een en al bedrijvigheid. Enkele honderden orthodoxen Joden, uit de gehele wereld, zeggen hun gebeden op en zijn intensief bezig met de studie van de Talmoed. Sommigen hebben tijd voor een gezellig praatje met elkaar en lopen ongedwongen rond. Hier en daar zijn er kinderen.

Als niet-Jood krijg ik van verschillende aanwezigen een kaartje met de zeven noachitische geboden –minimale richtlijnen voor iedere beschaafde samenleving– in handen gedrukt. „Als alle mensen deze zeven geboden volgen, dan bouwen we mee aan de verzoening, de bevrijding en de komst van de Messias”, zegt Levi Yitschok, een enthousiaste jonge aanhanger van Chabad. „Dan hebben we onze opdracht vervuld waarvoor we op deze wereld zijn geschapen. God weet wat het beste voor ons is en hoe wij ervoor kunnen zorgen dat deze wereld ook de beste wereld wordt.”

De aanhangers van Chabad wachten nog steeds op de Messias, zegt Yitschok. „Alle Joden zullen dan naar Israël trekken en de rebbe zal daar worden geopenbaard. De wereld zal dan God dienen zoals dat nooit in de geschiedenis is gebeurd. Onze rebbe Schneerson heeft echter al geprofeteerd dat het Messiaanse tijdperk nu al is aangebroken, als je je ogen er maar voor opent. Ieder afzonderlijk mens in deze wereld moet zich voorbereiden op het Messiaanse rijk.”

In het Chabad-gebouw is een tentoonstelling ingericht over de zeven rebbes van Lubavitch, waar voorwerpen en boeken die hun toebehoorden worden bewaard. Veel aandacht is er natuurlijk voor Schneerson als de zevende en laatste rebbe. In een aparte kamer is te zien is hoe hij met behulp van een ingenieus systeem van telefoonverbindingen aanhangers in de hele wereld kon toespreken. Een film laat zien hoe Schneerson tijdens een massameeting duizenden volgelingen al dansend in beweging krijgt.

Toen Schneerson overleed, zeiden zijn aanhangers dat hij de Messias was. Zij dragen soms een geel speldje op hun revers, waarop staat: ”de Messias”. Maar hij moet natuurlijk wel opstaan, waar de aanhangers van Chabad verdeeld over zijn, zo blijkt uit reacties vanuit het hoofdkwartier. De een zegt dat Schneerson de Messias is, de ander stelt dat in hem alleen het Messiaanse rijk is begonnen. Eenheid is ver te zoeken.

Verering

De verering van Schneerson roept veel vragen op en grenst aan het occulte, stelt oudtestamenticus Pieter Siebesma, die recent met Christian Stier –directeur van de stichting Israël en de Bijbel– een visiereis naar New York maakte. „Dat blijkt wel uit de manier waarop gedweept wordt met zijn graf in New York, waar hij samen met zijn schoonvader begraven ligt. Bezoekers schrijven gebedsverzoeken en gooien die op zijn graf. Ze moeten hun handen ritueel wassen, voor en na het bezoek aan het graf.”

Op het graf staan onder meer de woorden: „Licht der wereld”, „Kroon van Israël en zijn glorie”, en: „Hij bracht velen terug van de zonde.” Siebesma: „Dat zijn uitspraken die christenen eerder betrekken op Jezus de Messias. Je ziet dat Chabad in haar missionaire pogingen Joden te bereiken in die zin heel wat overeenkomsten heeft met het christelijk geloof.”

Het Evangelie onder Joden in Brooklyn

Dit is de vijfde aflevering over Evangelieverspreiding onder de Joodse gemeenschap in de Amerikaanse stad New York.