Studieschuld houdt student ’s nachts uit slaap
Studenten hebben het zwaar. Ze krijgen geen cent van de overheid maar moeten wel nominaal studeren, sociale contacten onderhouden en ondertussen denken aan hun toekomst. Dat levert hen vervolgens zoveel stress op, dat veel studenten al burn-out zijn voor ze beginnen aan hun eerste baan.
In de collegezaal van het departement Bestuurs- en Organisatiewetenschap in Utrecht schuiven ruim vijftig studenten in de collegebanken. Organisator van de ”studenten-meetup” is Coalitie-Y, een initiatief van ChristenUnie en diverse studentenorganisaties als CNV Jongeren, de Landelijke Studentenvakbond (LSVb), het Interstedelijk Studentenoverleg (ISO) en JOB mbo, een organisatie voor mbo-studenten. Coalitie-Y verwijst naar de generatie die tussen 1985 en 2005 geboren is.
Doel van de bijeenkomst is te horen welke problemen studenten ervaren. En welke oplossingen ze zien. Die worden gebundeld in een manifest, dat Coalitie-Y voor de nieuwe verkiezingen aan de politiek wil aanbieden.
De studenten gaan in vier groepen aan het werk: over welzijn en prestatiedruk, leenstelsel en studieschulden, selectie en doorstroming, stages en arbeidsmarkt. In de groep rond studieschuld valt al snel het woord „stress”. Volgens student Elias heeft 40 procent van de studenten er last van. „Nominaal is de norm.”
Het probleem blijft niet beperkt tot hbo- en wo-studenten, vertelt mbo’er Gideon. „Ook mbo’ers willen het ideale plaatje laten zien. Studie, vrienden, een baantje.” Melanie, studente communicatie, heeft er zelfs een burn-out aan overgehouden. Lisa vertelt dat ze „op het randje zit.”
De studenten zijn het erover eens dat het huidige onderwijssysteem niet werkt. Het creëert studenten die leren voor een baan in plaats van om zichzelf te ontplooien. Door het kostenplaatje wordt studeren steeds meer iets voor geprivilegieerde mensen.
Bang
Joanne is een van de studenten die op het evenement af is gekomen. De vierdejaarsstudente Journalistiek aan de CHE verwacht naar eigen zeggen af te studeren met een schuld van 50.000 tot 60.000 euro, als ze na haar studie nog een universitaire master volgt. Of dat haar bang maakt? „Valt wel mee. Ik praat er veel over met mensen om me heen.” Het onderwerp heeft haar interesse: als tweedejaars zat ze in een redactie die over studenten schreef.
Ook Tabitha van Krimpen is te spreken over het programma, dat volgens haar „interessant en leuk” is. De studente Bedrijfskunde en Theologie uit Nijmegen is geschokt door wat ze zojuist in haar themagroep welzijn en prestatiedruk heeft gehoord: dat er een wachtrij van tien maanden is voor de studentenpsycholoog.
De psychische weerslag van de financiële problemen is de hoofdmoot van de middag. Volgens Kamerlid Eppo Bruins, aanwezig namens de ChristenUnie, krijgen studenten te maken met een stapeling van problemen. „Prestatiedruk, schulden, een krappe arbeids- en huizenmarkt. Voor het eerst hebben jongeren het minder goed dan een generatie boven hen.”
Levert de aandacht voor de studentenproblematiek de ChristenUnie ook stemmen op? „Ik heb geen idee van de politieke voorkeur van jongeren. Daarop zijn ze niet geselecteerd. We hopen vooral dat dit geluid breder gedragen gaat worden.”
Protest
Tom van den Brink, voorzitter van ISO, sluit zich hierbij aan. Hij wil met Coalitie-Y „meer beweging” te creëren in de studentenpopulatie. Op de vraag of huidige studenten minder tot protest bereid zijn dan hun collega’s in de jaren 70, antwoordt hij ontkennend. „Juist nu komen studenten op voor hun rechten. Ze zijn bereid zich in te zetten.” Het ISO is een van de partijen die aanschuift bij het overleg over een manifest, waar ook CU-leider Gert-Jan Segers bij zal zijn.
In de collegezaal sluit presentator Tim Hofman rond vijf uur het programma af. De middag heeft volgens hem goede ideeën opgeleverd. Van alternatieven voor het leenstelsel tot een complete campagne ”Doeslief voor studenten”. Volgens Hofman genoeg input om met het manifest aan de gang te gaan. „Daarna leggen we een bom onder het leenstelsel.”