Recensie: ELS-uitgave met alle liederen van Luther
In 2015 gaf de Evangelisch-Lutherse Synode (ELS) binnen de Protestantse Kerk in Nederland haar commissie liturgie en kerkmuziek de opdracht om in het kader van het luthers erfgoed een „levend document” te maken. „Iets wat body heeft, wat je zonder enige gêne breed kunt uitdelen.”
Dat document werd een bundeling van al de liederen van Luther in een zingbare Nederlandse vertaling. Het is volgens de commissie de eerste keer dat Luthers liederen op deze manier worden aangeboden. Dat klopt. Waarbij gezegd moet worden dat Ed Kooijmans in 2014 in zijn boek ”De Wittenbergse nachtegaal” ook alle 36 liederen van Luther in origineel en vertaling met melodie aanbood.
Overigens geeft de ELS-bundel er één meer: ook ”Die beste Zeit im Jahr ist mein” is opgenomen. Dat betreft eigenlijk geen lied, maar een aantal strofen uit een langer gedicht dat Luther in 1538 als voorrede voor een gezangboek schreef. In het Duitse ”Evangelisches Gesangbuch” is het echter op melodie gezet.
De vertalingen in de ELS-uitgave zijn van bekende dichters als Wit, Barnard en Den Besten, maar ook van minder bekende namen als Johan Klein, C. M. de Vries en Ed Kooijmans. Een groot aandeel leverde de rooms-katholieke dichter Andries Govaart. Niet alleen hertaalde hij een aantal liederen, ook zorgde hij voor ontbrekende strofen in bestaande versies. Zodoende telt bijvoorbeeld Luthers ”Nun komm, der Heiden Heiland” weer acht coupletten, terwijl er in de meeste liedboeken maar vijf geboden worden.
Alle liederen van Luther. Een levend document, commissie liturgie en kerkmuziek ELS; uitg. KokBoekencentrum; 96 blz.; € 12,99.