De een genoot van lange fietstochten in Nederland, de ander trok een maand door Afrika. Het Reformatorisch Dagblad interviewde in de maand juli acht soloreizigers. Hun bestemmingen varieerden, maar ze hadden één ding gemeen: ze gingen alleen op reis. Niet omdat er geen reisgenoten beschikbaar waren. Nee, omdat ze er zelf voor kozen. Vanwege de vrijheid, het onafhankelijke gevoel, of gewoon omdat ze nieuwsgierig waren naar het onbekende.

Herkenbaar, knikt Irene Herbers (50) uit Amsterdam. Ze is coach, psycholoog en schrijver van het boek ”Hoe reis ik solo?”. „Voor mij is de vrijheid een van de mooiste dingen aan alleen reizen. Je bent op jezelf aangewezen, maar het geeft een grote boost van zelfvertrouwen als je weet dat je het alleen aankunt. Het maakt je innerlijk sterk en veerkrachtig.”

Angstzweet

Haar eerste soloreis vond plaats in 2004. „Ik reisde daarvoor samen met andere mensen. Dan kwamen we weleens iemand tegen die alleen op pad was. Het intrigeerde me. Ik vroeg me af: zou ik dat ook kunnen?”

Uiteindelijk hakte ze de knoop door. Meteen met een lange reis van drie maanden naar China en Mongolië. „De nacht voor vertrek was vreselijk”, zegt Herbers. „Het angstzweet brak me uit. Ik dacht: waar begin ik aan? Ik wist helemaal niets. Nu zijn er talloze websites en fora waar reizigers om advies kunnen vragen, maar toen had je dat nog niet. Ik kon bijvoorbeeld geen informatie vinden over alleen reizen als vrouw.” Toch stapte ze gewoon in het vliegtuig. „Op de luchthaven van Moskou was de angst weg. Uiteindelijk heb ik een prachtige reis gemaakt.”

Voor Herbers was deze ervaring aanleiding om een boek te schrijven over alleen reizen. Vol met tips en praktische verhalen. En met het advies: een gezonde vorm van angst vooraf is normaal. „We zijn allemaal mensen, we zijn ten diepste bang voor het onbekende en bang voor verandering en onzekerheid. Als je met iemand anders op reis gaat, heb je daar minder last van, omdat je een maatje hebt om angsten en ongemak mee te delen.”

Aan de andere kant denkt de psycholoog dat de gevoelens deels ontstaan door projectie, omdat mensen het je aanpraten. „Vertel maar eens aan iemand dat je alleen op pad gaat, zeker als je een vrouw bent. Negen van de tien keer is de eerste reactie: vind je dat niet eng, als vrouw alleen?”

De enige manier om jezelf over die angst heen te zetten: gewoon gaan. „Niet te veel naar dat stemmetje in je hoofd luisteren, vertrouwen op je gevoel. Dan komt het goed.”

Kakkerlakken

Herbers heeft inmiddels zo vaak solo gereisd dat ze het leuker vindt dan met andere mensen op pad gaan. „Of laat ik zeggen: ik vind het interessanter dan samen reizen. Je staat meer open voor nieuwe indrukken. In een tweetal zit je meer in je eigen bubbel.”

Wie solo op pad gaat, hoeft met niemand te overleggen. Een paar uur met een boek in een park zitten? Geen probleem. Impulsief besluiten dat je de volgende dag ergens anders naartoe wilt? Niemand houdt je tegen. „Je hoeft geen compromissen te sluiten. Het brengt je de ultieme vrijheid.”

Een ander positief punt: het is gemakkelijker om over teleurstellende ervaringen heen te komen. „Ik merk bij mezelf dat ik daar in gezelschap langer in blijf hangen. Stel: je boekt een hostel, maar het blijkt er erg vies te zijn. Of er zitten kakkerlakken in je kamer. Of je komt om vijf uur ’s nachts moe aan bij een station en er is niemand om je op te halen, terwijl dit wel afgesproken was. Met z’n tweeën blijf je daar langer over doorpraten, alleen kom je er sneller achter dat het geen zin heeft om erin te blijven hangen.”

Prikkels

Alleen eropuit trekken, is goed voor je psychologische gezondheid. Over de grens werkt je brein zelfs soepeler en evenwichtiger dan thuis, zo beweert psycholoog Ap Dijksterhuis, hoogleraar aan de Radboud Universiteit Nijmegen, in zijn boek ”Wie (niet) reist is gek”. „Dat komt omdat reizen ons bevrijdt van ballast en ruimte biedt voor nieuwe inzichten.”

In zijn boek benoemt de hoogleraar zes redenen waarom reizen onze hersenen stimuleert. Zo schept het ruimte in ons hoofd. „Naarmate we meer stress ervaren, hapert het hersendeel vaker dat zorgt voor ons geheugen, bewustzijn en aandacht. Een paar dagen je mail niet checken en een boek lezen of een gesprek voeren, kan al psychologisch verfrissen”, zegt Dijksterhuis. „Maar soloreizen brengt de geest volledig op orde. Onderweg zijn haalt het automatisme uit je doen en laten. Reiservaringen inspireren je brein met nieuwe prikkels en ingevingen.”

Eigenlijk is het simpel: op reis leef je meer in het nu. „Door de nieuwe omgeving ben je gefocust op wat je doet en heb je geen tijd en ruimte om te denken aan gedoe op het werk, of een aankomend bezoek aan de tandarts.”

Eenzaam

Toch is het niet allemaal rozengeur en maneschijn. Reizen kent ook zijn moeilijke momenten, zeker als je alleen bent. „Alles wat je ervaart komt harder binnen en ja, je kunt je eenzaam of verloren voelen”, zegt Irene Herbers. „Of de onzekerheid en angst slaan ineens toe en je weet niet of het allemaal wel gaat lukken. Dat soort gevoelens ontstaan vooral op momenten dat je pech hebt, dat het tegenzit. Dan is het vervelend dat je alleen bent en alles alleen moet doen, verwerken of beslissen.”

Niet iedereen kan ertegen om zo op zichzelf aangewezen te zijn. Herbers adviseert dan ook om eerst te onderzoeken of alleen reizen wel echt bij je past, voor je op pad gaat. „Ik denk eerlijk gezegd niet dat het voor iedereen is weggelegd. Je moet goed met jezelf door één deur kunnen en het fijn vinden om alleen te zijn. Als je geen zin hebt om met jezelf geconfronteerd te worden, dan moet je zeker niet alleen op reis gaan. Maar zie je het wel zitten? Ga het dan een keer doen. Ik hoorde ooit ergens: alleen reizen is de beste opvoeding die je met geld kunt kopen. Daar ben ik het hartgrondig mee eens.”

Tips voor de beginnende soloreiziger

Begin klein. Ga bijvoorbeeld een weekendje alleen weg, naar Vlaanderen. De drempel is laag: België is dichtbij en iedereen spreekt dezelfde taal. Kies niet meteen voor een land aan de andere kant van de wereld, zeker als je nog nooit ver weg geweest bent. Dan kan de cultuurshock groot zijn.

Kies een bestemming die bij je past. Vermijd grote steden als beginnende soloreiziger, tipt Irene Herbers. „Juist in steden kun je jezelf vaak eenzaam voelen. Steden zijn afstandelijk. Iedereen is druk, het is lastiger om contacten te leggen.” Kies in plaats daarvan voor een land waar sowieso veel gereisd wordt. „De meeste landen in Azië zijn heel geschikt.”

Gebruik je gezonde verstand. Bewaar je geld en je creditcard apart, zodat er altijd iets overblijft om mee te betalen als een van beide gestolen wordt. Herbers: „En wanneer je als vrouw alleen reist, zijn er nog een paar zaken om rekening mee te houden. Neem geen afgelegen hotel. En ga niet in de schemer nog reizen. Ik had voor mezelf de regel dat ik terug bij mijn uitvalsbasis wilde zijn voordat de schemer viel.”

Sta open voor contacten. Mensen zijn in de regel vriendelijk en willen graag met je praten. Maak bijvoorbeeld een lange bus- of treinreis. Juist tijdens die reizen raak je vaak aan de praat met mensen. Kies je accommodatie erop uit. Zeker in hostels maak je gemakkelijk contacten. Of ga voor een bed and breakfast, waar je met elkaar ontbijt.

Stap over je verlegenheid heen. Heb je een keer geen zin om alleen te eten? Kijk of je iemand alleen ziet zitten en vraag of hij of zij zin heeft om samen te eten. „We vinden dat vaak lastig, dan zijn we bang voor wat andere mensen van ons denken”, zegt Herbers. „Maar bedenk: mensen letten niet zo veel op je als je zelf denkt. Iedereen is vooral met zichzelf bezig.”

Michaël (20) gaat voor het eerst alleen op reis

Het plan: met een huurauto door Europa rijden. Student Michaël Gouman (20) uit Hendrik-Ido-Ambacht vertrok dinsdag voor het eerst alleen op reis. „Eng vind ik het niet per se, maar ik heb onderschat hoeveel erbij komt kijken.”

Duitsland, Oostenrijk, Slovenië, Italië en misschien Kroatië. Dat is grofweg het reisschema van Michaël. „Ik rijd eerst naar de Duitse stad Karlsruhe, want daar heb ik familie wonen. Dan ga ik door naar Salzburg, in Oostenrijk, en vanaf daar heb ik mijn route uitgezet in Google Maps.”

Hij zou deze zomer leidinggeven aan een kamp, maar dat ging niet door. Tijd om zijn eigen plan te trekken. Het begon allemaal met een rondje Google. „Ik dacht: ik heb zin om een leuke reis te maken. Ik googelde op de top tien van mooiste steden van Europa, en daar stonden onder andere Hallstatt in Oostenrijk en Bled in Slovenië bij. Leuk, want dat zijn niet meteen de standaardsteden waar je aan denkt in Europa. Ik kon niet kiezen uit de bestemmingen. Vandaar het idee om een auto te huren en verschillende landen te bezoeken.”

Michaël gaat alleen. Dat was in eerste instantie niet eens een bewuste keuze. „Ik heb een aantal mensen gevraagd mee te gaan. Maar niemand kon. Geen probleem, dan ga ik lekker alleen. Dat wilde ik altijd al een keer proberen. Het lijkt me ook wel fijn, zeker omdat ik af en toe graag op mezelf ben.”

Hij ziet niet tegen de reis op. Wat hij wel onderschat heeft: de hoeveelheid tijd die er in de voorbereiding ging zitten. „Je moet overal rekening mee houden. Zo kwam ik er opeens achter dat je in een aantal Europese landen vignetten nodig hebt om te rijden. Sommige van deze vignetten kun je pas aan de grens kopen.” En in Oostenrijk moet een brildragende chauffeur verplicht een reservebril bij zich hebben. „Apart, hè? Als je geen extra bril bij je hebt, krijg je een boete van honderden euro’s. Ik moest dus snel een extra bril aanschaffen.”

Wat ook niet vanzelf ging: het huren van een auto. Michaël is 20, en bijna iedere huurmaatschappij verhuurt pas auto’s aan mensen vanaf 21 jaar. „Zelfs al heb je veel rijervaring. Het eigen risico is een stuk hoger onder de 21, daar zal het wel mee te maken hebben.” Uiteindelijk wist hij een auto te huren in Alblasserdam.

In zijn omgeving kreeg hij vooral veel leuke reacties op zijn soloreisplannen. „Al merk je wel dat mensen ervan opkijken op het moment dat je het zegt. Het is niet helemaal gewoon. Ze vinden het wel leuk, en mijn vrienden vinden het stoer dat ik het doe.” Ook zijn ouders denken mee. „Vooral mijn vader wijst me overal op. Dat is zijn manier van bezorgd zijn, denk ik. Laatst zei hij nog: Pas je wel op in Italië? Ik hoorde dat daar vaak neppolitie actief is.”

De Italiaanse stad Milaan is de laatste stop op zijn reis. „Dan ben ik 2,5 week weggeweest, dat lijkt me wel genoeg voor zo’n eerste reis. Ik moet ook alles alleen betalen, hè?”