Een grootschalige brand in de opslag van accu’s van Stella Fietsen in Nunspeet zorgt woensdag voor veel commotie. Op het terrein van de fietsfabrikant staan zo’n 3000 rijwielen met accu opgesteld en liggen 6000 accu’s opgeslagen.

Dikke, zwarte rookwolken drijven over het Veluwse dorp. Hulpdiensten roepen buurtbewoners op ramen en deuren te sluiten. De autoriteiten geven pas ’s avonds laat opdracht tot het ontruimen van twee straten met 120 woningen in Nunspeet.

De heftige calamiteit drukt Nederland met de neus op de feiten. Het aantal elektrische apparaten met lithium-ionbatterijen groeit. De accu’s kunnen echt overal in zitten. In smartphones, in tablets, in laptops. Maar ook in telefoons, powerbanks, fietsen, scooters, koptelefoons en tandenborstels.

Ontploffen

Het grote voordeel van deze batterijen is dat ze veel meer capaciteit leveren dan standaard penlite-batterijen. De lithium ions onderscheiden zich door een hoge energiedichtheid en herlaadbaarheid, waarbij chemische energie wordt omgezet in elektrische.

Tegelijkertijd nemen de risico’s toe. Lithium-ionaccu’s kunnen spontaan ontbranden en zelfs ontploffen, waarschuwt Brandweer Nederland. Specifieke deskundigheid is niet alleen nodig bij het blussen van batterijen, maar ook bij preventief toezicht.

Een gemiddeld huishouden bezit zo’n 125 batterijen, waaronder een toenemend aantal lithium-ionbatterijen. Deze kunnen –oververhit– tijdens het opladen in brand vliegen door het gebruik van niet-originele laders, het overladen van de batterij of door beschadigingen.

Om de risico’s het hoofd te bieden, doet Brandweer Nederland –na de calamiteit in Nunspeet– een oproep alle beschikbare expertise in ons land te bundelen. „De ontwikkeling van nieuwe energiedragers gaat razendsnel”, legt woordvoerder Marieke van der Horn van Brandweer Nederland uit.

De brandweer, het Instituut voor Fysieke Veiligheid, kennisinstituten als TNO en universiteiten als de TU Delft zouden de handen ineen moeten slaan om de veiligheid van accu’s te onderzoeken, te investeren in nieuwe vormen van educatie en regelgeving en nieuwe ervaringen te delen.

Harde cijfers over het aantal accubranden in Nederland ontbreken. „Een toename van het aantal incidenten ligt voor de hand”, zegt Van der Horn. Het aantal elektrische auto’s en zonnepalen –mét energieopslag– groeit sterk, om maar eens wat te noemen.

Schuim

De brandweer Haaglanden rukt gemiddeld twee keer per week uit voor een brand met lithium-ionaccu’s. Het korps speelt landelijk een voortrekkersrol bij de bestrijding van branden in accu’s en batterijen. Drie experts van het korps hebben hun licht opgestoken bij autofabrikanten als Tesla, BMW en Nissan.

Kleine batterijen kunnen redelijk eenvoudig worden geblust met water, poeder en schuim. De brandweer is echter bezig met de ontwikkeling van innovatievere blusmiddelen, geschikt voor het blussen van lithium-ionbatterijen.

De aanpak bij dergelijke branden is beduidend anders. Om een accubrand in een elektrische auto te blussen, is bijvoorbeeld veel water nodig; algauw zo’n 10.000 liter. Bovendien vraagt dit om de uitruk van een tweede bluswagen.

Daarbij is het voor brandweermannen oppassen geblazen. Een auto kan niet alleen in brand staan, maar ook onder stroom.