Studerenden GGiN denken na over menselijk brein
„Ons brein bepaalt wie wij zijn. Christelijke wetenschap is onmogelijk.” Over deze stellingen dachten scholieren en studenten vrijdagavond na op een bijeenkomst in het gebouw van het Calvijn College in Krabbendijke. „God heeft voor de schepping al bepaald wie wij zijn.”
De bijeenkomst was belegd door classis Zuid van de Gereformeerde Gemeenten in Nederland en was bedoeld voor scholieren en studenten die afkomstig zijn uit deze gemeenten. Spreker was dr. Elbert Geuze, neuropsycholoog in Utrecht. Deze hield een inleiding over ”Zijn wij ons brein?”. De avond werd door ongeveer dertig scholieren en studerenden bezocht.
Geuze begon zijn lezing door te stellen dat voor het uitdragen van christelijke wetenschap kennis nodig is van de Schrift, de belijdenisgeschriften en van de eigen gereformeerde traditie. „Laaf je aan de oude bronnen.” De christelijke apologetiek geeft veel in handen om het algemeen ongetwijfeld christelijk geloof te verdedigen, aldus Geuze. „Wel is onze kennis maar ten dele.”
Tijdens de lezing kwam het boek ”Wij zijn ons brein” van Dick Swaab ter sprake. Geuze: „Swaab poneert de stelling dat ons bewustzijn, onze gevoelens en gedachten, altijd te reduceren zijn tot hersenprocessen.” Hersenwetenschappers stellen dan ook dat ons leven veel meer gedetermineerd is dan wij denken. „De vrije wil is een illusie.”
Bescheidenheid
Geuze pleitte voor een houding van bescheidenheid. „De werking van ons brein en het menselijk gedrag is ongelooflijk complex, onze kennis is beperkt.” Ons brein is essentieel voor onze persoonlijke identiteit, maar ook de rest van ons lichaam en hoe wij ons verhouden tot anderen bepalen wie wij zijn.” Ons type brein, waarmee wij geschapen zijn, bepaalt in belangrijke mate wie wij zijn, aldus Geuze. „Maar dat is geen absoluut deterministisch proces, wij zijn meer dan ons brein.”
Geuze citeert Calvijn die stelt dat de mens met een sterk verlangen naar de zonde haakt. „De mens zondigt vrijwillig en wordt daartoe niet van buitenaf gedwongen.” Daardoor heeft de mens een zekere mate van vrijheid, autonomie en verantwoordelijkheid, aldus Geuze. „De mens zondigt sinds de zondeval vrijwillig.”
In de huidige neurowetenschappen wordt ook het bestaan van een ziel ontkend. „De ziel of geest is dan een bijproduct van ons brein.” Daarmee wordt het bestaan van een geest of een ziel ontkend, zo legde Geuze uit. Geuze pleitte echter voor een mensbeeld waarbij zowel het lichaam en de ziel een plek krijgt. „Daarmee blijft er een dualiteit, maar ontstaat er geen dualisme. Het spreken over de eenheid van lichaam en ziel is Bijbels.”
Geuze sloot zijn lezing af door te stellen dat de roeping en plicht van de mens is om dienstbaar en vruchtbaar te zijn op de plaats waar de Heere hem stelt. „Leven als christen houdt in dat men voorleeft. Christenen dienen een integere levenswandel te hebben, zowel in de persoonlijke omgang als in het professionele leven.”
Na de lezing van Geuze gingen de scholieren en studenten in groepen uiteen en bespraken een aantal stellingen. Geuze besprak met de jongeren in hoeverre iemand in staat is buiten God om het goede te doen. „Is de mens onbekwaam tot enig goed of zijn wij onbekwaam tot enig zaligmakend goed?”
Bekering
De avond werd afgesloten met een vragenronde. Onder andere kwam de vraag uit de groep in hoeverre het brein verandert door een bekering. Geuze legde uit dat als men iemand voor en na zijn bekering onder een hersenscan zou leggen, zijn brein wel iets veranderd is. „Als het goed is uit zich een bekering ook in ander gedrag. Als wij die verandering in gedrag aan de buitenkant kunnen observeren, dan kan dat natuurlijk ook in ons brein.”