Geduldig hangen ze te rijpen onder het glas. Groen, oranje, geel, bruin, rood. Duijvestijn Tomaten uit Pijnacker teelt pakweg 10 miljoen kilo tomaten per jaar. „Bijzonder vervelend om goede exemplaren in de container te moeten gooien.”
Een volle bak tomaten rijdt over een betonbaan in de warme kassen van tomatenteler Duijvestijn. Volautomatisch. Ingebouwde sensoren dirigeren de bakken over een railsysteem met een lengte van in totaal 1 kilometer. Links en rechts hangen tomatenplanten. Rijk gevuld met vruchten.
Bij de ingang van het sorteercentrum sluit het karretje met 270 kilo tomaten achter in de rij aan. Een voor een rijden de zeventig bakken naar binnen. Ook al automatisch. Een machine kiept de tomaten voorzichtig op een lopende band. Rechtdoor, rechtsaf, schuin omhoog. Een medewerkster spiedt naar misvormde exemplaren. Beschadigde verdwijnen in een afvalbak.
Goedgekeurde tomaten vervolgen hun weg. Zes op een rij, zes per seconde. Een camera maakt 32 foto’s van elke passerende tomaat. Kleur, vorm en omvang liggen daarmee haarscherp vast. Een machine stuurt de vruchten op grond daarvan naar de juiste doos. „Soort bij soort, kleur bij kleur, maat bij maat”, wijst ondernemer Peter Duijvestijn (50).
Duijvestijn Tomaten –14,5 hectare glas– in Pijnacker is een familiebedrijf. Vier broers hebben de onderneming, in 1963 opgericht door hun vader, bijna dertig jaar geleden overgenomen. Sinds een jaar versterkt een vijfde aandeelhouder het bedrijf, dat 35 tot 40 medewerkers telt, oplopend tot 70 man in het seizoen.
Duijvestijn zet jaarlijks tussen de 6 en de 7 miljoen euro om. De hoofdmoot –zo’n 70 procent– bestaat uit losse, traditionele tomaten voor onder andere PLUS, Dirk van den Broek, Dekamarkt en DeliXL. Pakweg 25 procent bestaat uit Roma Pruimtomaten voor Jumbo, DEEN, AH en Vomar. Duijvestijn levert tevens aan grote retailers in Groot-Brittannië en Duitsland.
Een tomaat is niet langer alleen maar rood en rond. „Wij kweken groene, gele, oranje en bruine tomaten”, legt Duijvestijn uit, wandelend door de plantenkassen. Een mix met alle kleurtjes in één bakje doet het steeds beter bij de consument. „Het is net als drop. Mensen houden van afwisseling.”
Supermarkten zijn streng. Te zachte, overrijpe tomaten zijn niet acceptabel. Maar ook vruchten met een klein streepje of een miniem deukje door een groeibeschadiging deugen niet. „Terwijl dit gewoon goede producten zijn”, benadrukt Duijvestijn.
De tomatenteler produceert op jaarbasis 10 miljoen kilo tomaten. Daarvan valt pakweg 50.000 kilo per jaar uit, schat de glastuinbouwer. Door beschadiging of misvorming bijvoorbeeld. „Het voelt niet goed om voedsel weg te moeten gooien”, verklaart Duijvestijn. „Wij produceren om te eten.”
De ondernemer probeert te voorkomen dat tomaten in de container verdwijnen. Zo’n 25.000 tot 30.000 kilo ‘foute’ vruchten is goed genoeg voor soep- en sapfabrikanten. „Een beschadigde tomaat is nog prima geschikt voor de soep.” Duijvestijn verkoopt verder elk jaar zo’n 4 tot 5 ton aan Kromkommer, een duurzaamheidsinitiatief om met misvormde vruchten goede soep te maken.
Uiteindelijk verdwijnt op het bedrijf circa 10.000 tot 15.000 kilo tomaat per jaar in de container. „We kunnen uitval nooit helemaal voorkomen. We werken nu eenmaal met een natuurproduct.” Bovendien valt er weleens een doos tomaten om. „Die mogen niet de voedselketen in.”
Het glastuinbedrijf is zes jaar geleden –naar eigen zeggen– gestart met „een mooi initiatief” tegen voedselverspilling. „We drogen goede, maar ook afgekeurde tomaten op een kleine 60 graden, waarbij vitaminen en mineralen bewaard blijven.” De tuinder maakt daarbij gebruik van aardwarmte, net zoals bij het verwarmen van z’n kassen. Lucratief, dat drogen? De tuinder kijkt zuinig. „Het is hard werken om voet aan de grond te krijgen.”
Een tomaat is een versproduct – vandaag geplukt, morgen in de winkel. Duijvestijn zegt zich meer dan eens z’n ogen uit te kijken. „Ik zie regelmatig dat supers verse producten een dag voor het verstrijken van de houdbaarheidsdatum in de container gooien, terwijl het nog goed te eten is.”
----
serie Voedselverspilling
Nederlanders gooien elk jaar 2 miljard kilo voedsel weg. Een serie over voedselverspilling. Vandaag deel 1: de productie.
----
Tweede kans voor tomaat
Iedereen heeft weleens tomaten over. Je wilt ze niet laten verpieteren, maar wat doe je ermee? Soep maken!
Fruit een uitje met knoflook in een beetje boter. Voeg er een beetje bloem aan toe en roer er een lepel tomatenpuree doorheen. Schep de gesneden tomaten erdoor en vul aan met bouillon. Laat afgedekt pruttelen tot de tomaten zacht zijn. Eventueel pureren of zeven.
www.hetkanwel.net voor vijftien recepten met overrijpe tomaten.
