Het ziekenhuis aan de Utrechtseweg werd in 1931 gebouwd boven op een heuvel in het Berg­kwartier, een van de oudste wijken van de stad. De locatie ging eind 2013 dicht, nadat er een paar kilo­meter verderop een nieuw ziekenhuis gebouwd was. Sindsdien staat het pand er verlaten bij en is het nog onduidelijk wat ermee gaat gebeuren.

Marianne van Dam (53) is sinds vijftien jaar senior verpleeg­kundige in het Meander Medisch Centrum. Ze begon destijds op locatie De Lichtenberg. „Zowel vanbinnen als vanbuiten was het gebouw imposant en uniek”, herinnert ze zich. „Het uitzicht dat ik had vanuit mijn werk­kamer op de vijfde verdieping was indrukwekkend. Bij helder weer kon ik kilometers ver over de bossen kijken.”

Van Dam blikt met enige weemoed terug op die periode. „Het was zo’n informeel en gezellig ziekenhuis. Je moest vaak het hele gebouw door om naar je collega’s te gaan, want de indeling was erg onpraktisch. Als je naar het restaurant liep, kwam je ook langs de postkamer en de koks. Daardoor maakte je vaker een praatje met elkaar. Nu is het meer gestructureerd.”

Omdat het ziekenhuis op een heuvel lag, was er weinig parkeerruimte. „Wie ’s ochtends tussen zeven en halfacht aankwam, kon nog wel een plekje vinden. Na die tijd moest je soms een halfuur zoeken, of het voertuig in de woonwijk zetten.”

Het grootste verschil met het nieuwe Meander Medisch Centrum aan de Maatweg is dat alle patiënten nu een eigen kamer hebben met douche en toilet. „Vroeger had je slechts een handje­vol doucheruimtes en toiletten voor de hele afdeling”, vertelt Van Dam. „Soms was het net een camping. Patiënten stonden dan met hun toilettasjes te wachten tot er plaats was.”

Teiltjes

De Lichtenberg was vooral in zijn laatste jaren nodig aan vervanging toe. Bij hevige regenval moesten overal teiltjes neergezet worden om de druppels op te vangen. „En in de zomer was het er soms zo warm dat het koel­water van de airco’s te heet werd. Daarom kochten we ventilatoren. Dat is in verband met infectie­gevaar nu niet meer in te denken.”

Op de bovenste verdieping zaten er zelfs vleermuizen boven het plafond. „Op een dag was er lekkage. De plafondplaten werden losgemaakt om het probleem te verhelpen, en ’s avonds vlogen de vleermuizen door de gangen.”

Verpleegkundige Van Dam heeft veel bijzondere, verdrietige en mooie herinneringen aan De Lichtenberg. „Verhuizen was dan ook best moeilijk”, zegt ze. „Ik heb altijd op de longafdeling gewerkt. Patiënten komen hier regelmatig terug, je bouwt een band met hen op. Maar er sterven er hier ook relatief veel. Het meest heftige dat ik heb meegemaakt, was een patiënt met een longbloeding. Dat was heel tragisch. Ik herinner me het als de dag van gisteren.”

Ondanks de herinneringen verlangt Van Dam niet per se terug naar het oude gebouw. „Nu zitten we op een mooie, nieuwe plek waar we hard werken aan veel mooie, nieuwe herinneringen.”

zomerserie Verlaten plek

Dit is het vierde deel in een serie over verlaten plekken in Nederland. Vandaag het oude ziekenhuis in Amersfoort. Dinsdag deel 4: de Theologische Universiteit Kampen.