De eigenaar van V&D, investeringsmaatschappij Sun Capital, is niet langer bereid geld te steken in het warenhuis. Slechte verkopen in november en december –vermoedelijk door het warme weer– waren onder meer aanleiding voor dit besluit.

De surseance (uitstel van betaling) betreft niet alleen de 62 noodlijdende warenhuizen, maar ook de restaurants van La Place. Het concern telt zo’n 10.000 werknemers. Ze gaan Kerst in met grote onzekerheid over hun baan. Surseance is vaak het voorportaal van een faillissement.

De vakbonden zagen de surseance niet aankomen omdat ze erop rekenden dat het moeder­bedrijf zou bijspringen. „Er waren signalen dat het nog steeds niet goed ging. Maar wij hadden begrepen dat was ingecalculeerd dat V&D in de periode in 2015-2016 nog steeds verliesgevend zou zijn. Maar kennelijk krijgt V&D niet de tijd meer”, zei FNV-bestuurder Niels Suijker.

V&D zelf hoopt nog met een zo groot mogelijk deel van het bedrijf verder te kunnen gaan. Uitstel van betaling hoeft niet het einde te betekenen, zegt een woordvoerder. „Het kan ook de start zijn van een nieuw begin.”

De surseance komt een dag na eenzelfde uitspraak over Macintosh, moederbedrijf van onder meer Scapino en Manfield. Als V&D en Macintosh geen doorstart maken, verliest de detailhandel twee iconen. In veel binnensteden zal de leegstand oplopen, wat afbreuk doet aan de aantrekkingskracht op het winkelend publiek, aldus Detailhandel Nederland.

„Het zal een uitdaging vormen voor gemeenten om hun binnensteden vitaal te houden. Het benadrukt de noodzaak om retaildeals te sluiten. In deze deals kunnen afspraken worden gemaakt over het aanpakken van leegstand”, stelt Van Woerkom, voorzitter van de winkeliersvereniging.

Winkelcentra moeten inkrimpen en aantrekkelijker worden ingericht, vindt hoogleraar en retaildeskundige Cor Molenaar. Ook moeten barrières als betaald parkeren worden opgeheven 
en openingstijden worden verruimd om mensen aan het winkelen te krijgen. „Het is te makkelijk om internet de schuld te geven”, oordeelt Molenaar. 
Hij rekent voor dat een stijging van de online-aankopen tot 
35 procent, nog altijd betekent dat 65 procent van de producten in winkels wordt verkocht. „Dan moet je er als winkelier wel voor zorgen dat consumenten bij jou naar binnen stappen.”

Om de negatieve spiraal te doorbreken, moeten overheden, vastgoedbedrijven en winkeliers samen optrekken. Maar ook moeten winkels bij zichzelf te rade gaan. „Vaak voegt bijvoorbeeld jong personeel niets toe. Ze zijn wel goedkoper maar zeker niet deskundiger”, aldus de hoogleraar. Ook zouden volgens hem winkels op zaterdag langer open moeten blijven.