Het gaat om nog niet eerder beschreven soorten bacteriën, zo maakten onderzoekers van SHR Hout Research en Fugro Ingenieursbureau maandag in Amsterdam bekend. Samen met wetenschappers uit het buitenland proberen ze via laboratoriumexperimenten een virus te vinden dat deze bacteriën kan uitschakelen.

Fugro, SHR en de Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderzoek hebben in Nederland onderzoek gedaan naar het verrottingsproces van houten paalfunderingen in Amsterdam, Rotterdam, Haarlem, Zaandam en Dordrecht. Daaruit blijkt dat in alle palen houtbacteriën zijn gevonden. De palen in Rotterdam zijn echter nauwelijks aangetast. In Amsterdam en Zaandam hebben de palen meer last ondervonden, maar zonder grote risico’s voor de fundering. De palen in Haarlem zijn er slecht aan toe.

Voor de fundering in Haarlem zijn kortere en dunnere houten palen gebruikt, zegt R. Klaassen van SHR. „De stad staat op bezemstelen.” Bacteriën vreten de buitenkant van de palen weg, waardoor er dunne ’luciferhoutjes’ overblijven.

In de jaren negentig kwam al aan het licht dat de fundering van duizenden woningen in Haarlem was aangetast door een houtbacterie. „Wij denken dat deze problemen zich niet beperken tot Haarlem”, aldus P. Nelemans van Fugro. De onderzoekers hebben gemeenten gevraagd zich te melden om de fundering in kaart te brengen. Tot nu toe hebben zes gemeenten daar gehoor aan gegeven. Nelemans denkt dat gemeenten bang zijn dat problemen met de fundering aan de oppervlakte komen.

In Amsterdam en Zaandam zijn langere en dikkere heipalen gebruikt. Klaassen: „Als de bacteriën er een paar centimeter afhalen, blijft er nog genoeg gezond hout over voor de fundering.” Ook kwamen de onderzoekers erachter dat vurenhouten palen minder gevoelig zijn voor de bacteriën dan grenen palen. In Rotterdam staan vooral palen van vurenhout.

In Nederland zijn vooral de woningen in oude binnensteden op houten palen gebouwd. Tegenwoordig worden hoofdzakelijk betonnen heipalen gebruikt.