Biografie: W. Aalders, altijd scherpzinning en soms ook scherp
De hervormde theoloog dr. W. Aalders zag scherp hoe de verlichting en de revolutie van 1789 de christelijke cultuur en de kerk schade toebrachten.
Willem (Wim) Aalders werd op 5 mei 1909 geboren in het Noord-Brabantse dorp ’s-Gravenmoer. Zijn vader was predikant en een vertegenwoordiger van de kritische jongerenbeweging in de Gereformeerde Kerken. Van zijn veertiende tot zijn negentiende verbleef Wim Aalders in Nederlands-Indië, omdat zijn vader een beroep naar Batavia had aangenomen. Vader Aalders belandde na de kwestie-Geelkerken in 1926 in de Gereformeerde Kerken in Hersteld Verband. Wim en zijn broer Kees werden hervormd.
Aalders studeerde theologie in Utrecht. Hij werd beïnvloed door de 17e-eeuwse Franse theoloog en denker Blaise Pascal, en promoveerde in 1941 bij prof. dr. J. Severijn –die prof. dr. M. van Rhijn, de begeleider van Aalders, verving– op een proefschrift getiteld ”Pascal als apologetisch prediker”.
In 1936 werd Aalders bevestigd tot predikant in Friese Oosterzee. Daarna stond hij in Koudum (1938), Groningen (1942) en ’s-Gravenhage (1946). Aalders was een van de voortrekkers van de liturgische beweging in de Nederlandse Hervormde Kerk. Tussen 1967 en 1975 was hij lector aan de theologische faculteit van de Katholieke Universiteit Nijmegen.
Aalders keerde zich scherp tegen de theologie van Karl Barth. Het stoorde hem dat Barth door linkse theologen werd gebruikt om politiek en theologie te vermengen.
In zijn beoordeling van de verlichting bestudeerde Aalders niet alleen klassieke denkers, maar ook een scala aan filosofen en theologen. Eén persoon aan wie Aalders veel aandacht schonk, was dr. H. F. Kohlbrugge. Hij plaatste deze theoloog tegen de achtergrond van de 19e-eeuwse reactie op de verlichting, en zag hem minder als een modernere representant van de Nadere Reformatie.
Aalders liet in de Nederlandse Hervormde Kerk verschillende keren van zich horen. Zo werkte hij in 1968 mee aan de Open Brief en in 1971 aan het Getuigenis, protesten tegen de humanisering en horizontalisering van het Evangelie in de kerk. In 1994 was hij hoofdopsteller van het Hervormd Pleidooi, met daarin bezwaren tegen het Samen-op-Wegproces. Hij waarschuwde voor het verdwijnen van het persoonlijke geloof en kritiseerde vrijzinnigheid.
De theoloog schreef een groot aantal boeken. Een van de eerste was ”In verzet tegen de tijd” (1964). Van later datum zijn ”De tijdgeest weerstaan” (1984), ”Antwoord op de Godsverduistering” (1992) en ”De kerk het hart van de wereldgeschiedenis” (1995). Zijn laatste boek was ”Confiteor – Ik belijd. Het Evangelie als heilstijding in een apocalyptische tijd” (2004).
In 1990 kreeg hij de Jhr. mr. A. F. de Savornin Lohmanprijs voor zijn publicaties over het christelijk denken in Nederland na de Reformatie over staatsrechtelijke en politieke onderwerpen. Hij was bestuurslid van de stichting Vrienden van dr. H. F. Kohlbrugge en redacteur van het blad Ecclesia.
Aalders was de laatste jaren van zijn leven weduwnaar. Hij overleed op eerste kerstdag 2005. In 2010 schreef de Katwijkse predikant P. J. Stam een inleiding op het werk van Aalders: ”Het oog omhoog, het hart naar boven!”.
In deze rubriek wekelijks een biografie van een bekende of minder bekende theoloog.
Kerk en staat bij dr. W. Aalders – door mr. G. Holdijk (Zicht, 01-06-2006)
Verzet tegen de tijdgeest – door ds. W. Visscher (De Saambinder, 09-02-2006)
In memoriam dr. W. Aalders [1909-2005] – door ds. L.J. Geluk (De Waarheidsvriend, 05-01-2006)
Dr. W. Aalders in Den Haag ter aarde besteld (Reformatorisch Dagblad, 31-12-2005)
Dr. W. Aalders (96) overleden (Reformatorisch Dagblad, 27-12-2005)
De kerk: hart van de wereldgeschiedenis : Theoloog dr. W. Aalders stelde tegenover de revolutie het Evangelie (Reformatorisch Dagblad, 27-12-2005)
Het doorbrekend licht van de Wereldheiland – interview met dr. Aalders (Reformatorisch Dagblad, 23-12-2004)
Het verlangen naar de voleinding : Dr. Aalders vat in laatste boek over Septuagint levenswerk samen (Reformatorisch Dagblad, 28-10-1999)
Het profetisch geluid van dr. Aalders : Apologeet voor authentiek christendom, dat heilzaam is voor kerk en wereld (Reformatorisch Dagblad, 27-01-1998)
Aalders krijgt De Sav. Lohmanprijs (Reformatorisch Dagblad, 29-11-1990)