En na twintig dagen gingen de banken gisteren weer open.

Het hoofd van de Griekse bankenbond smeekt de Grieken hun oude sokken weer te legen en het geld op de bank te storten, om de economie te helpen. Want de afgelopen tijd, voordat de banken gesloten werden, begonnen veel Grieken geld op te nemen, uit angst voor een Grexit.

Eleni, die werkt bij de winkel waar ik een stofzuiger koop, begrijpt niets van de paniek rond de kapitaalcontrole. „We kunnen 60 euro per dag opnemen, daar moet ik een week mijn boodschappen van doen!” In de winkel ziet ze wel het effect: het werk lag stil de afgelopen drie weken. Het maakt haar ongerust; ze zou haar baan kunnen verliezen. Ze hoopt maar dat alles weer snel op gang komt. Maar de kapitaalcontrole blijft, ook al kunnen we nu een groter bedrag tegelijk opnemen.

De schade van het bevriezen van de tegoeden wordt geschat op 3 miljard euro, en dat is exclusief de toeristische branche. Vooral de detailhandel heeft geleden onder de maatregel. De klanten van de bloemenwinkel, het kledingzaakje om de hoek en de slagerij in mijn buurt lieten het afweten, terwijl het normaal gesproken hoogseizoen zou moeten zijn.

Georgos, onze buurtslager, heeft een minimum aan vleesvoorraad in zijn winkel liggen. „Het zijn verschrikkelijk moeilijke weken geweest. We moesten het vlees, waarvan het meeste uit Nederland komt, een week van tevoren bestellen en contant vooruit betalen. Alle chauffeurs reden met grote pakketten geld in hun wagen.” Inkopen vergde ook voorzichtigheid, want er verscheen vlees op de Griekse markt waarvan de herkomst nogal onduidelijk was. Georgos betaalde de afgelopen weken 10 procent meer voor zijn inkopen; zijn verkoopprijzen bleven hetzelfde. Hij vermoedt dat de prijzen van de vleesproducten, waarvan de btw van 13 naar 23 procent is gegaan, veel meer dan 10 procent zullen stijgen. Vleeshandelaren leven al tijden onder enorme druk.

Geen bankrun, wel een businessrun: 60.000 bedrijven besloten de afgelopen weken om zich in Bulgarije te vestigen. Ze deden dat vanwege de kapitaalcontrole, maar ook omdat ze de conclusie trekken dat de regering-Tsipras niet in staat is urgente problemen op te lossen, aldus de president van de Griekse federatie van handel en ondernemerschap. De bedrijven konden de afgelopen weken geen enkele betaling in het buitenland doen. Enkele Nederlandse bedrijven stuurden een afgezant naar Griekenland om betalingen contant in ontvangst te nemen en zo de handel op gang te houden.

„Het is toch ongelofelijk dat dit soort dingen besloten wordt?” zegt mijn vriendin Theodora. Ze heeft het over de verhoging van de btw op producten zoals eieren, zout, meel, rundvlees en lever: sinds gisteren 23 in plaats van 13 procent. Theodora is leerkracht aan een basisschool. Ze ziet dagelijks kinderen die onder de armoedegrens leven. Intussen zijn het er 650.000 in heel Griekenland.

„Het zullen schrale jaren worden”, zegt mijn vriend Akis, „of het nu een Grexit wordt of bezuinigingen. Bij elk scenario zullen we een moeilijke tijd voor de kiezen krijgen. Maar er zijn genoeg voorbeelden van landen die daar doorheen zijn gekomen!”

serie
Grieks dagboek

Geertje Spiliotopoulou, afkomstig uit Nederland, is getrouwd met Vassilis en woont in Griekenland. Ze hebben een zoon en een dochter.