„Voor ons ligt een ravijn, achter ons een snelstromende rivier”, zegt Katerina, die lerares Engels is. „We hebben nu geen enke-
le keuze meer. Er moet nu 
van twee kwaden het beste 
worden gekozen. Misschien zou het op de lange duur beter zijn als we nu terug zouden gaan 
naar de oude munteenheid, de drachme. Maar dan zouden er eerst twee verschrikkelijk moeilijke jaren voor ons liggen. Lesgeven zou ik dan kunnen vergeten en ook mijn man, die les geeft aan een privéschool, zou meteen zijn baan verliezen. Maar het zal nu ook niet makkelijk worden, hoor”, verzucht ze.

De bakkersvrouw klaagt. „Het lijkt wel of de mensen de deur niet meer uit durven.” Achter haar liggen rijen geurende broden te wachten, waarvan ze betwijfelt of ze ze vandaag zal kunnen slijten. „Als er nu maar snel een overeenkomst gesloten wordt”, zegt ze. De bakkersvrouw wil, net als de meeste Grieken die werkzaam zijn in de handel, gewoon weer aan het werk. Maar daarvoor is rust en stabiliteit nodig. „Iedere overeenkomst is een goede overeenkomst”, zegt ze vinnig, „zolang we maar niet naar de drachme gaan.”

Medicijnen

De apotheker is niet blij met de nieuwe voorstellen van de regering. „Als het mes weer in het budget voor de zorg gezet wordt, weet je wat dat concreet inhoudt?” vraagt hij. „Dat jij en ik meer zullen moeten bijleggen, zowel voor medicijnen als voor onderzoeken.”

Het beroep van apotheker, nu een gesloten beroepsgroep, zal binnenkort een open beroep 
zijn. „De spoeling zal dunner worden”, voorspelt hij. De rode vlekken in zijn gezicht verraden dat het hem niet in de koude kleren is gaan zitten. Toch hoopt ook hij op een overeenkomst, morgen in Brussel, al voelt hij zich bedrogen door de regering van premier Tsipras, die het referendum inlaste, zondag.

Belastingen

Mattheas zit er helemaal doorheen. Hij verkoopt tuingereedschap van een Duits merk en voert ook reparaties uit. Maar nu ligt alles finaal stil. „Ze proberen alle kleine familiebedrijven te sluiten, die altijd de ruggengraat van de Griekse economie zijn geweest. Wij zullen steeds meer belastingen gaan betalen, terwijl multinationals als Lidl en Media Markt ontzien worden, die betalen maar 4 procent.”

Mattheas denkt er het zijne van. „Het zijn allemaal politieke spelletjes. Dat Griekenland de waarde van de euro laag houdt, is alleen maar goed voor de exportlanden, waaronder Duitsland, Nederland en Frankrijk.” Hij ziet het somber in.

„Er moet nog heel veel veranderen in Griekenland”, vindt de kruidenier met het brilletje. „Het wordt tijd dat iedereen gewoon belastingen gaat betalen, dus ook reders en de kerk. Zij moeten ook bijdragen aan de vooruitgang van de economie.”

Geertje Spiliotopoulou, afkomstig uit Nederland, is getrouwd met Vassilis en woont in Griekenland. Ze hebben een zoon en een dochter.