Blijkbaar beseffen ze in Athene dat het echt de laatste kans is. De regeringsleiders uit de eurozone hebben er dinsdagavond tijdens hun ingelaste top geen twijfel over laten bestaan: vóór vrijdag (vandaag) moesten er serieuze, geloofwaardige plannen zijn. Aanvullende noodkredieten om Griekenland te behoeden voor een faillissement en waarschijnlijk een vertrek uit de muntunie, zullen alleen verstrekt worden als er voldoende bereidheid bestaat tot verdere bezuinigingen en hervormingen. Is die bereidheid aanwezig? Om die vraag draait het de komende dagen.

De Poolse EU-president Donald Tusk, die de vergaderingen van de hoogste politieke chefs leidt, benadrukte dinsdag dat hij voor het eerst over een deadline sprak. Er moet een keer duidelijkheid komen, en wat hem en de andere regeringsaanvoerders betreft (behalve de Griekse premier Tsipras) gebeurt dat zondag. Geen ontsnappen meer mogelijk, erop of eronder.

Die boodschap heeft Athene kennelijk begrepen. De afgelopen tijd werd van de zijde van Tsipras en zijn kabinet telkens verkondigd dat zij nieuwe voorstellen zouden presenteren, maar ze bleven op dat punt steeds in gebreke, hooguit ging het om een herhaling van eerdere beleidsvoornemens. Dat gedrag riep veel irritatie op bij de europartners en sloeg het vertrouwen in de Griekse regering weg.

Na de top van dinsdagavond heerste er in Brussel grote somberheid. Onder andere uit de woorden van premier Rutte viel op te maken dat hij en zijn collega’s het geloof in de mogelijkheid van alsnog een oplossing hadden verloren. We leken rechtstreeks af te steven op een breuk met Griekenland.

Maar na het gisteravond aangeleverde document, waarvan de inhoud inmiddels is uitgelekt, hangt de vlag er opeens anders bij. Illustratief daarvoor was dat diverse deskundigen en commentatoren uit de financiële wereld zich vanmorgen positief uitlieten. „Alles waar iedereen in Griekenland bang voor was, zit erin”, constateerde een van hen. „De Grieken zijn heel ver gegaan”, stelde hoofdeconoom Brzeski van ING op BNR-radio vast.

Er ligt nu een volledig Grieks plan op tafel met forse tegemoetkomingen, met pijnlijke ingrepen en met daarmee veel elementen die ook onderdeel vormden van de eerdere opsomming van eisen van de kant van Europa. We moeten daarbij denken aan onder andere aanpassingen in de pensioenen en verhoging van de belastingen. De linkervleugel van Syriza, de belangrijkste partij in de coalitie in Athene, kan daar onmogelijk blij van worden. Tsipras neemt het risico van een opstand binnen eigen gelederen. Maar uiteindelijk is het behoud van de euro hem blijkbaar toch wat waard.

De eurolanden, het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Europese Centrale Bank (ECB) staan voor een lastige afweging. De Grieken zijn zo slim geweest om een plan in te dienen waartegen politiek Europa met goed fatsoen niet radicaal nee kan zeggen, maar waarop het ook niet met overtuiging en met enthousiasme een ja zal laten horen.

Als wordt besloten de stekker er niet uit te trekken, komt er een nieuw onderhandelingsproces op gang. Het gevaar is dan dat de Grieken terugvallen in het oude spelletje van eindeloos tijdrekken, en inhoudelijk enkel pas op de plaats maken.

Eén ding hebben de jongste ontwikkelingen geleerd: zet de Grieken echt de pin op de neus. Alleen als ze ervan overtuigd zijn dat er geen ontkomen is, doen ze stappen in de goede richting.

Zie ook pag. 18.

Griekenland legt Europa plan voor

BRUSSEL. Dit zijn de belangrijkste punten uit het reddingspakket dat de Griekse regering gisteravond indiende.

- Athene vraagt noodlening van 53 miljard.

- Besparingen op de overheidsbegroting van 10 tot 12 miljard euro.

- Griekenland wil aanpassingen tot stand brengen in het pensioensysteem en een tijdpad vastleggen voor privatiseringen.

- In 2022 gaat de pensioengerechtigde leeftijd naar 67 jaar.

- Belastingen voor rederijen gaan omhoog en de gunstige btw-tarieven voor de toeristische eilanden verdwijnen.