Zondagsrust is geen luxe
Stel: er is geen wekelijkse dag van rust. De samenleving draait dag in, dag uit op dezelfde manier door. Niemand zal er dan gek van moeten opkijken dat er zich binnen afzienbare tijd een enorme burn-out voordoet. Nee, niet van een paar individuen, maar van miljoenen. De samenleving in haar totaliteit ligt dan ademhappend en hijgend op de rustbank. Niet voor één dag, maar voor maanden. Want herstel na zo’n uitputtingsslag duurt lang.
De communisten in Rusland hebben het in zekere mate geprobeerd. Zij voerden in de jaren twintig van de vorige eeuw korte tijd in dat mensen negen in plaats van zes dagen moesten werken voordat ze een rustdag konden nemen. Binnen de kortste keren kwamen zij daarvan terug. Het werkte niet. De arbeidproductiviteit nam na de zesde dag fors af en allerlei ziekten sloegen toe. Het ritme van zes dagen werken en één dag rust bleek precies de maat te zijn die een mens moet hebben. Zelfs met de keiharde repressie die de communisten vaak gebruikten was dat ritme niet te doorbreken. En dus gaven de atheïstische machthebbers feitelijk toe dat het weekschema dat er al sinds de schepping is, het best werkbare is.
Een rustdag na zes dagen werken blijkt dus in de praktijk heel waardevol. Als het tenminste een rustdag is. Om dat te realiseren is het praktisch gezien nodig dat de samenleving, en niet alleen de individuele mens, tot rust komt. Wanneer eenieder een eigen rustdag mag kiezen maar intussen de samenleving doordraait, heeft dat zijn weerslag op de individuele burger. Die zal toch de druk van het werk om hem heen ervaren. Vandaar dat het pleidooi om één dag in de week alle werk na te laten goede papieren heeft. Dat beseffen ook seculiere partijen die zich verzetten tegen verruiming van zondagsopenstelling.
In onze maatschappij, waarin individuele vrijheid bovenaan staat, heerst echter de gedachte dat mensen zelf moeten kunnen kiezen. Dat is risicovol. Omdat er dan nooit een moment in de samenleving bestaat waarop het ”ganse raderwerk” tot stilstand komt.
Te weinig wordt beseft dat het vierde gebod van de Tien Geboden geen beknelling is van de vrijheid van mensen, maar een grote gave die mensen beschermt tegen uitputting. Zondagsrust is geen overbodige luxe.