Recensie: Matthias Havinga in Zeerijp
Midden in het aardbevingsgebied ligt Zeerijp: een grote romano-gotische kerk op een wierde, omringd door een handjevol huizen en boerderijen.
Bij binnenkomst in de kerk word je overweldigd door de ruimtewerking, de lichtval en de intense kleurenpracht. Aan de westwand een schitterend, vrij hangend orgelmeubel dat door ‘renaissanceman’ Theodorus Faber in 1651 werd gerealiseerd. Van het oorspronkelijke binnenwerk is helaas weinig over, maar dankzij de spraakmakende reconstructie door het duo Edskes/Blank, die in 1979 werd afgerond, lijkt het alsof de oude klank nooit is weggeweest. Lange tijd was dit het grootste in reine middentoon gestemde orgel in Nederland, en de oude Hollandse meesters die we op dit schijfje horen klinken er dan ook fabelachtig goed.
Matthias Havinga speelt deze Hollandse ‘lekkernijen’ aanstekelijk en met passie. Naast werken van Sweelinck, Van Noordt en Speuy komen anonieme werkjes uit bijvoorbeeld het Susanne van Soldt- en het Camphuysenmanuscript voorbij. Ernstige psalmen en fantasieën, afgewisseld met vrolijke dansjes. Ook horen we een speelse ouverture van Gerhardus Havingha, stadsorganist van Alkmaar; een verre voorvader van de speler?
Havinga laat in toucher en registraties alle facetten van dit bijzondere orgel horen. De weegschaal slaat iets door ten gunste van briljantie en virtuositeit; soms verlang ik naar iets meer introversie en vocaliteit. Maar dat doet niets af aan het feit dat dit een prachtige staalkaart is van Hollands vakmanschap in compositie, orgelbouw, musiceervreugde en opnametechniek. Laten we hopen dat we nog lang kunnen genieten van deze unieke orgeltuin!
Dutch Delight – Organ music from the Golden Age – Matthias Havinga; Brilliant Classics (95093); € 15,-; www.matthiashavinga.com
Jan Pieterszoon Sweelinck
Anthoni van Noordt
Gerhardus Havingha