In andere landen, zoals Australië en de VS, klinkt nog meer spierballentaal.

Het neerstorten van het toestel van Malaysia Airlines roept herinneringen op aan een eerdere soortgelijke gebeurtenis, eveneens in Oekraïne. Op 4 oktober 2001 trof een raket van het Oekraïense leger tijdens een militaire oefening op het –inmiddels door Rusland geannexeerde– schiereiland de Krim een Russische Toepolev-154. Het toestel, dat onderweg was van het Israëlische Tel Aviv naar de Russische stad Novosibirsk, stortte in de Zwarte Zee, waarbij alle 78 inzittenden –overwegend Israëliërs van Russische komaf– om het leven kwamen.

Telefoongesprek

Aanvankelijk ontkende het Oekraïense leger toen iedere betrokkenheid, maar na onderzoek door een Russische commissie werd duidelijk dat de Toepolev wel degelijk door een raket was geraakt. Een jammerlijk ‘bedrijfsongeval’ van het Oekraïense leger met verstrekkende, dieptragische gevolgen.

Hoe vreemd het ook moge klinken, niet uit te sluiten valt dat er donderdag iets dergelijks is gebeurd in het oosten van Oekraïne, een gebied waar een gewapend conflict gaande is. Die gedachte wordt gevoed door een telefoontje dat de Oekraïense veiligheidsdienst SBU kort na de crash zegt te hebben onderschept. Uit het vrijgegeven gesprek tussen pro-Russische separatisten en een inlichtingenmedewerker in Rusland blijkt dat er aan beide kanten van de lijn bepaald geen juichstemming heerst, als duidelijk wordt dat de rebellen zeggen een burgertoestel te hebben geraakt. Het heeft er dan ook alle schijn van dat de separatisten het vliegtuig van Malaysia Airlines hebben aangezien voor een militair toestel.

Dieper probleem

Die wetenschap zal de nabestaanden van de slachtoffers van de vliegramp geen troost bieden. Hun rouw en woede zal er niet door worden verzacht. Relevant is deze kennis wel voor politici en bewindslieden die geroepen zijn een antwoord op dit drama te formuleren. Zij zullen moeten beseffen dat de tragedie die zich donderdag voltrok, niet slechts kan worden toegeschreven aan die ene soldaat die de raket afvuurde – of die zich nu in het pro-Russische kamp bevindt of wellicht toch in het Oekraïense leger.

Zelfs al zou het neerhalen van het toestel van Malaysia Airlines een gerichte aanslag zijn geweest –wat ook vanuit Russisch oogpunt volstrekt irrationeel zou zijn– dan nog ligt de oorzaak van het drama dieper. Het vliegtuig kon immers alleen worden neergehaald doordat er sprake is van een gewapend conflict in het oosten van Oekraïne, dat op het bot is verdeeld tussen een bevolkingsgroep die aansluiting zoekt bij West-Europa en een deel dat onder de ‘Russische paraplu’ wenst te blijven. Een conflict dat niet alleen op scherp is gezet door Rusland, maar ook is aangewakkerd door ondoordacht optreden van de Europese Unie en de Verenigde Staten.

Compromis

Het is te wensen dat de internationale gemeenschap haar oor te luisteren legt bij de Duitse bondskanselier Angela Merkel, die het te vroeg vindt om te praten over eventuele hardere sancties tegen Rusland. Zij benadrukte vrijdag tijdens een persconferentie dat ze de dialoog met de Russische president Vladimir Poetin wil blijven aangaan.

Alleen aan de onderhandelingstafel kan het conflict in Oekraïne worden beëindigd en daarmee de orde en veiligheid worden hersteld. In plaats van zich rücksichtslos achter Kiev en de separatisten te scharen, zouden het Westen respectievelijk Rusland hun invloed moeten aanwenden om de strijdende partijen in Oekraïne tot een politiek compromis te bewegen.