Pomphouder de klos met hogere accijns
„Schandalig”, zegt Peter Sallaerts. De pompstationhouder, op de grens met België, moet na de jaarwisseling 3 cent extra accijns doorberekenen voor diesel en 7 cent voor lpg. „Belgen lachen zich krom.”
Nederlanders rijden massaal heen en weer naar België en Duitsland. Dag in, dag uit. Lege tank heen, volle tank terug. Het prijsverschil in brandstof loont de moeite om even de grens over te wippen.
Sallaerts (62) –veertig jaar in het vak– zwaait de scepter over drie Texacotankstations onder Eindhoven. In Borkel en Schaft (Valkenswaard) staan zijn pompstation, shop en postagentschap op 500 meter van de grens. Het prijsverschil met België op euro 95 bedraagt 20 cent. „Zo veel marge heb ik niet”, zegt hij. Met diesel is Sallaerts nu nog 4 cent goedkoper, maar alleen omdat hij 10 cent per liter toelegt. „Om een beetje loop te houden. Er moet dik geld bij.”
Sallaerts kampt met een omzetverlies van 30 procent over 2012. Met de nieuwe accijnsverhoging verslechtert de situatie aanzienlijk. Hij beraadt zich op sluiting van tankstations. „Het is niet vol te houden. Het doet ook veel pijn om klanten voorbij te zien rijden”.
De Bovag, brancheorganisatie van onder andere tankstationhouders, is „diep teleurgesteld” in het begrotingsakkoord van het kabinet met D66, CU en SGP. Hiermee blijft de verhoging van de brandstofaccijns per 1 januari (diesel plus 3 cent, lpg plus 7 cent) gehandhaafd.
Het kabinet zegt hiermee 280 miljoen euro extra binnen te slepen. Niet waar, benadrukt Tom Huyskens van de Bovag. Den Haag krijgt niet meer dan 127 miljoen euro extra. Particulieren gaan immers minder rijden en nog meer tanken over de grens.
Het prijsverschil met een liter benzine in België en Duitsland bedraagt gemiddeld 15 tot 16 cent, met uitschieters naar 20 cent. Diesel is aan deze kant van de grens nog iets goedkoper. Door de extra accijns verdampt het verschil.
Tot groot ongenoegen van de pomphouders. „Tankstations in de grensstreek drijven op het minimale prijsverschil voor diesel”, weet Huyskens. „Na 1 januari tanken transporteurs net over de grens. Voor een tankbeurt van 1000 liter is hij drie tientjes minder kwijt.”
Een liter benzine kost in Nederland alleen aan accijns en btw al 91 cent, in België en Duitsland 70 tot 80 cent. „Een ondernemer kan daarmee totaal niet meer concurreren.” De omzetderving door de nieuwe accijnsverhoging bedraagt voor de 800 pomphouders in de grensstreek in totaal zo’n 560 miljoen euro, becijfert de Bovag.
Na de jaarwisseling zijn brandstof én alcohol én tabak in Nederland duurder dan in Duitsland en België. „De kans is groot dat consumenten straks niet alleen drank en tabak over de grens inkopen, maar alle boodschappen. Wij vrezen dat hierdoor spooksteden langs onze grens ontstaan.”
De shop van pomphouder Sallaerts fungeert als buurtwinkel. „Voor een vergeten boodschap.” Mocht hij dit bedrijf sluiten, dan moeten dorpsbewoners straks 10 kilometer verderop boodschappen doen. Sallaerts, Bovagbestuurslid tankstations, pleit voor harde acties. „Alle tankstations in Nederland een dag dicht. Of twee of drie. Ik heb niets meer te verliezen. Het kabinet moet weten dat het over de schreef is gegaan. Dit beleid is zó oneerlijk. Collega’s over de grens lachen zich suf.”
Kabinet noemt grenseffect „zeer bescheiden”
Tot irritatie van het CDA ging met zijn vertrek van de onderhandelingstafel van Dijsselbloem ook het voorstel om de hogere accijns op diesel en lpg te schrappen verloren. Tijdens de behandeling van het belastingplan –vanavond en morgen– zal dit onderwerp daarom zeker door die partij worden aangestipt.
Met name CDA-Kamerlid Omtzigt betoogt dat accijnsverhogingen de afgelopen jaren hebben geleid tot tegenvallende overheidsinkomsten, doordat burgers steeds vaker over de grens zouden tanken.
Het kabinet erkent dat de ontvangsten uit brandstof- en tabaksaccijnzen met 200 miljoen zijn gedaald. Maar wat brandstof betreft zoekt het de verklaring vooral in de crisis. Die leidt ertoe dat burgers minder kilometers rijden en óók nog eens steeds zuiniger. „In hoeverre mensen daarnaast ook meer over de grens zijn gaan tanken, is niet bekend. Op macroniveau is het effect daarvan echter zeer bescheiden”, stelde het kabinet onlangs. Volgens Omtzigt onderschat de overheid het grenseffect rond brandstof, doordat ze daar in haar modellen simpelweg geen rekening mee houdt.
Overigens was juist toenemend grensverkeer voor het kabinet onlangs wél aanleiding om de geplande accijnsverhoging op tabak en alcohol uit te stellen.
serie Begrotingsdebat
Dit is het eerste deel in een serie artikelen over de begrotingsdebatten in de Tweede Kamer. Deel 1: financiën.
