Dat de SGP niet staat te juichen bij het kabinetsbeleid was al helder. Minder kinderbijslag, vanaf volgend jaar zelf weer de schoolboeken betalen; het zijn maatregelen die met name gezinnen hard raken. Toen Van der Staaij zaterdag óók nog de gevolgen zag van de belastingmaatregelen voor eenverdieners, was de maat vol. „Zonder aanpassing geen steun SGP”, markeerde hij op Twitter.

Over de consequenties van die opmerking houdt hij zich liever op de vlakte, maar gevraagd naar de ultieme politieke gevolgen voor bijvoorbeeld het binnenkort in de Kamer te behandelen belastingplan, geeft Van der Staaij helderheid. „Ik hoop dat het niet zo ver komt en dat het kabinet tijdig de plannen aanpast, maar als het ze toch onverkort doorzet, dan is het scenario van een SGP-tegenstem zeer reëel. Als je ziet wat de plannen voor gezinnen betekenen, dan is dat allemaal zo zwaar. Dan geldt niet: wij zouden het graag anders zien maar verder even goede vrienden. Nee; dit is zo bizar, zó uit het lood geslagen, dat wij hiermee onmogelijk akkoord kunnen gaan.”

Dat lijkt heel wat voor een constructieve partij als de SGP.

„Bij mijn weten is het nog niet eerder voorgekomen dat we als partij tegen belastingplannen hebben gestemd. Ik vind ook dat iedere partij constructief naar voorstellen hoort te kijken en niet te snel moet zeggen: wij doen niet mee. Afkrakend is onze houding ook nooit geweest. Maar wat er nu gebeurt, is buiten alle proporties. Het kabinet heeft contact gehad met veel belangengroepen, van Greenpeace tot VNO-NCW. Maar ik mis het contact met gewone gezinnen met opgroeiende kinderen. Daar zou de premier eens mee om de tafel moeten.”

Waar zit uw grootste pijn?

„De korting op de kinderbijslag raakt gezinnen al heel hard. Daarbovenop hebben de belastingmaatregelen nog een versterkend effect. Doordat ze nivellerend werken, treffen ze eenverdieners relatief zwaar. Die betalen daardoor in 2017 tot drie keer meer belasting dan tweeverdieners. En het is ook geen kwestie van gewoon wat uurtjes extra werken. Als de plannen doorgaan, zijn middeninkomens straks van iedere extra euro 60 cent kwijt aan belastingen. Die combinatie, de stapeling van maatregelen die gezinnen raken, is onevenredig groot. Dat kan zo echt niet.”

De SGP-stem is voor de coalitie juist in de Senaat van waarde. Denkt senator Holdijk er ook zo over?

„Voor die vragen is het nog te vroeg. Zelfs in de Tweede Kamer moet het debat hierover nog beginnen. Maar ik spreek Holdijk regelmatig en ik heb geen enkele reden om te veronderstellen dat hij hier anders in staat dan ik.”

Brengt u zo een eventuele kabinetsval niet dichterbij?

„Mijn primaire neiging is om altijd positief te blijven. Laten we er daarom van uitgaan dat het kabinet op tijd bijstuurt. Ik hoop serieus dat het niet zó ver hoeft te komen dat een constructieve partij als de SGP niet eens fatsoenlijk meer voor begrotingen kan stemmen. Maar het kan geen kwaad om helderheid te verschaffen. Er moet echt iets gebeuren.”