Op 9 november 1964 kocht ds. L. J. Geluk een boek dat zijn leven veranderde: ”In verzet tegen de tijd” van dr. W. Aalders.
De hervormde emeritus predikant uit Rotterdam zegt sterk beïnvloed te zijn door de in 2005 overleden theoloog dr. Aalders. „Ik was toen predikant in Hoornaar en merkte dat de samenleving begon te veranderen”, zegt ds. Geluk, voorzitter van de vereniging Protestants Nederland, die zaterdag haar jaarvergadering hield. „Door het boek begon ik te begrijpen dat er zich een omslag in de cultuur aan het voltrekken was.”
Die verandering hield volgens dr. Aalders het verdwijnen van het christelijke karakter van onze cultuur in, als gevolg van de doorwerking van het denken dat in de revolutie van 1789 tot uitdrukking was gekomen. „Hij voorzag dat er een cultuur zou ontstaan waarin het christelijk geloof geen rol meer zou spelen.”
Hebt u hem persoonlijk gekend?
„Een paar jaar later ben ik met hem in persoonlijk contact gekomen. Dat gebeurde ten huize van dr. K. H. E. Gravemeijer, waar de Wassenaarse Kring bijeenkwam. Op 31 oktober 1967 publiceerde deze groep de Open Brief, waarvan dr. Aalders de opsteller was. Deze brief veroorzaakte veel opschudding in de Nederlandse Hervormde Kerk.”
Wat was het visionaire van dr. Aalders?
„Hij kon ontwikkelingen waarnemen en duiden. Aalders zag al in de jaren zestig van de vorige eeuw waar die ontwikkelingen op uit zouden lopen: op een samenleving waarin slechts marginaal plaats is voor het geloof in God. We zitten nu midden in deze tijd, en die is eerder gekomen dan men verwachtte.
De weerhoudende krachten zijn sneller gevloerd dan gedacht. Kijk maar naar de neergang van het CDA en het opportunisme en materialisme dat zich van ons volk meester heeft gemaakt. Het Nederlandse volk is stuurloos.
Dat is gevaarlijk. Er kunnen zich negatieve krachten ontwikkelen die niet meer te beheersen zijn. Duitsland na de Eerste Wereldoorlog is een waarschuwend voorbeeld. Het nationaalsocialisme zou geen kans gekregen hebben als het in Duitsland in de jaren twintig van de vorige eeuw niet zo’n chaos was geweest. Vanuit de beginselloosheid van nu kan ons volk verder afglijden.”
Wat was het antwoord van dr. Aalders?
„Hij zei dat christenen waakzaam moeten zijn en moeten blijven uitzien naar het Koninkrijk van God. Hij meende dat de Protestantse Kerk in Nederland onvoldoende historische wortels heeft, waardoor deze desolaat in onze cultuur komt te staan. Toch was hij niet somber. Dr. Aalders wist dat Christus alle macht in hemel en op aarde heeft. Ondanks alle bedreigende machten is de overwinning van Christus zeker.”