Vorige week was er sprake van een kleine teleurstelling onder Noord-Koreakenners, toen bleek dat er met geen woord meer over de hervormingen wordt gesproken of geschreven. Ze zijn volledig uit officiële stukken en mededelingen verdwenen.

Al sinds juni dit jaar doen er geruchten de ronde dat Noord-Korea rigoureus de economie wil hervormen. In de landbouw zou zelfs ruimte zijn voor marktwerking, waardoor het land verdacht veel zou gaan lijken op het China van eind jaren ’70, toen China’s sterke man Deng Xiaopeng de landbouw liberaliseerde en daarmee de aanzet gaf voor de onstuimige economische groei van de jaren daarna.

Een keihard bewijs voor deze trend is de recente benoeming van vier hervormingsgezinde technocraten in het kabinet.

Volgens de Australische Noord-Koreakenner Andrei Lankov is de nieuwe leider van het land, Kim Jong Un, uit op de vestiging van een „ontwikkelingsdictatuur” in zijn land. Dat is een combinatie van een autoritair bestuur en een markteconomie dat, in navolging van buurland China, wordt beproefd. Lankov is vol lof over deze ontwikkeling, want het betekent op langere termijn minder onderdrukking en meer vrijheid voor Noord-Koreaanse onderdanen en een verbetering van hun levensstandaard.

Overigens mogen westerse investeerders volop mee doen om dit model te realiseren. In speciale economische zones mogen ze hun bedrijven vestigen om er te profiteren van de extreem lage lonen voor arbeiders en dito lage belasting op winsten.

Er is één groot ”maar” rond dit economisch plan, stelt Andrei Lankov, en dat is de persoon van Kim Jong Un. „The fat boy is stupid” (de dikzak is oliedom), zo formuleert hij het. De jongeman doet dingen die ontwrichtend werken en de elite in zijn omgeving in beroering brengen. Zo flirt hij openlijk met de Amerikaanse popcultuur, haalt het Amerikaanse Walt Disney-icoon Micky Mouse naar zijn land, en verandert de voorpagina van de belangrijkste Noord-Koreaanse krant in een bladzijde uit zijn trouwalbum.

Kortom, de jonge opvolger van zijn vader Kim Jong Il gaat iets te onstuimig en ondoordacht te werk in zijn geflirt met een meer open cultuur. En daarom moeten we ons voorbereiden op problemen, concludeert Lankov, want een zich hervormend Noord-Korea zal onder leiding van deze losbol buitengewoon onstabiel worden en zelfs op korte termijn te gronde kunnen gaan.

Het lot van de landbouwhervormingen lijkt Lankovs verwachtingen te bevestigen. Die staan sinds deze zomer bekend als het ”6.28-beleid”, genoemd naar de dag waarop ze als plan zouden zijn gelanceerd, 28 juni. Iedereen verwachtte dat ze vorige week als wet zouden worden aangenomen en daarna als ”1 oktober-hervormingen” te boek zouden staan. Maar zover is het dus niet gekomen. Een belangrijk onderdeel van de hervormingen zou zijn dat boeren, die nu nog de volledige opbrengst van hun land aan de staat moeten geven, voortaan 30 procent zelf mogen houden. De verplichte afdracht komt dan op 70 procent. Alles wat de boeren daarboven aan oogst binnenhalen, mogen ze ook zelf houden. Het doel van deze maatregel is uiteraard om via een stuk marktwerking de al jaren achterblijvende voedselproduktie te stimuleren.

De boeren, die nog altijd in collectieve landbouwcoöperatie werken, krijgen volgens het ”6.28-plan” ook meer zeggingschap over hun akkers. Verder behelsden de plannen de verdere doorvoering van een geldeconomie. Zo zouden arbeiders in tal van fabrieken voortaan in geld worden uitbetaald in plaats van in natura.

De bevolking is vanaf het begin wantrouwig. Hervormingsplannen werden in het recente verleden immers meermalen alsnog teruggedraaid. Vooral de rigoureuze ingreep in de waarde van de Noord-Koreaanse munt in 2009 werkte desastreus uit op het dagelijks leven van Noord-Koreanen. Die ingreep werd gedaan omdat marktwerking de positie van de machthebbers leek te ondermijnen.

Wellicht dat het regime vreest dat de nieuwe plannen ook dat effect gaan hebben, en dat invoering ervan alsnog is uitgesteld.