Meer dan goud op Olympische Spelen
„Kom tot Jezus, zonder Hem bent u verloren!” klinkt het op het plein voor het Olympisch Stadion in Londen. Het krioelt er van de mensen. En van de evangelisten.
Een oude vrouw uit Brazilië deelt folders uit: „Come and celebrate Life with us” –kom en vier het Leven met ons– staat erop. De massa trekt aan haar voorbij, in drommen richting het Olympisch Stadion.
Drie stappen van de Braziliaanse vandaan staat George Chaplin. Hij vertelt dat hij genezen is van allerlei kwalen dankzij het geloof in God. Is hij aan het evangeliseren? „Nee, zo wil ik dat niet noemen. Ik geloof dat er heel veel wegen zijn om tot God te komen. Mij gaat het om de genezing van de mens van lichamelijke en geestelijke gebreken.”
De Olympische Spelen in de Britse hoofdstad zijn voor Chaplin een aanleiding om meer bekendheid te geven aan de beweging waar hij bij betrokken is: de Christian Science Reading Room. Deze organisatie verspreidt lectuur over spiritualiteit.
Weer iets verderop lijkt een ware competitie aan de gang te zijn. Op een kleine verhoging preekt een Afrikaanse jongen het Evangelie, terwijl om hem heen jonge moslims, jongens en meisjes, folders uitdelen met een uitleg over de islam. „Zij willen meer bekendheid geven aan hun geloof, dat zo vaak geassocieerd wordt met radicaliteit”, meent Chaplin. De atmosfeer is geladen. De christelijke jongeren verspreiden zich en roepen Bijbelteksten. De moslims zwijgen, maar blijven doorgaan met hun folderactie.
Kunst
Hoewel het bij het Olympisch Park, de 2 vierkante kilometer waar het spektakel in zeven stadions plaatsvindt, een drukte van belang is, is het verderop in Londen niet drukker dan anders. Ook in de oude binnenstad van de Britse hoofdstad zijn evangelisatieacties op touw gezet. De meest in het oog springende is ”More Than Gold”. Vrijwilligers uit de hele wereld nemen deel aan het project, dat is opgezet ter ondersteuning van kerken tijdens grote evenementen als deze.
Emeline Kouane is een van de vrijwilligers. Ze komt ‘gewoon’ uit Londen en staat in de tuin voor Westminster Abbey, waar sportfans kijken naar de activiteiten. „Het is mijn doel om vandaag mensen over Jezus te vertellen”, zegt ze, terwijl ze een kaartje uitdeelt met daarop informatie over de kunstprojecten die in de Saint Margaret’s Church en in de tuin van de Abbey tentoongesteld zijn.
Hoe zijn de reacties tot nu toe? „De meeste mensen lopen door en zeggen: „Ik spreek geen Engels”, of zoiets. Mensen die ik bij andere evangelisatieacties gesproken heb, reageren ook zo. Soms komen ze terug en vragen ze of ik de volgende week ook op die plaats ben. Maar ik heb nog nooit iemand van hen bij mij in de kerk gezien op zondag.”
Beetje rooms-katholiek
Tijdens de Olympische Spelen is More Than Gold vooral actief met kunstuitingen op allerlei gebied, zegt Kouane. Een sculptuur in de tuin van Westminster Abbey is er een voorbeeld van. Het beeld van een balletdanseres op een wereldbol, gemaakt door de kunstenares Eleanor Cardozo, moet de grootsheid van het lichaam en de kracht van de geest in dat lichaam symboliseren.
„Misschien denken calvinisten dat het lichaam tijdens de Spelen te veel aandacht krijgt”, stelt vrijwilliger Mark Oaynesmith, kijkend naar het beeld. „Maar wij zijn in Engeland altijd een beetje rooms-katholiek gebleven en hebben niet zo veel moeite met de aandacht voor het lichaam.” Oaynesmith, lid van de Anglicaanse Kerk, is in het dagelijks leven pastoraal werker onder studenten. Als vrijwilliger heeft hij zich tijdens de Spelen nog niet verveeld. „Ik spreek zo veel mensen, dat is grandioos.”
Geld
Vlak bij dat andere magnifieke godshuis in Londen, de Saint Paul’s Cathedral, staat de boekwinkel van de Protestant Truth Society. Door deze organisatie is ook een kinderclub opgezet. „En we sturen evangelisten aan die in het land, in kerken en in de openlucht, het Woord van God verkondigen”, zegt George Rae, die met zijn vrouw Sarah de winkel runt.
Rae is niet direct gecharmeerd van de Spelen. „Er gaat zo veel geld in om, dat kun je je nauwelijks voorstellen”, aldus de boekverkoper. „Bedenk eens hoeveel mensen die nu door de crisis in nood zijn met al dat geld geholpen hadden kunnen worden.”
In de winkel liggen heel wat werken van de Britse predikant dr. Martyn Lloyd-Jones (1899-1981). „Ik denk niet dat een schrijver als Lloyd-Jones gelukkig zou zijn geweest met de Spelen zoals ze nu gehouden worden. Het lichaam wordt bijna vergoddelijkt en lijkt geen Middelaar meer nodig te hebben”, stelt Rae. „We leven wat dat betreft in een duistere tijd, en het is lastig zoeken naar de weg als je slaapwandelt.”
Zijn vrouw Sarah ziet de Spelen ook als een kans. „Zoiets als de Olympische Spelen hoort bij het leven waar wij deel van uitmaken”, meent ze. „Ik heb zelf veel gesport vroeger, basketbal bijvoorbeeld. Het is goed om je in een team te ontwikkelen en dingen samen te doen.”
Leden van de Protestant Truth Society komen iedere week samen om te bidden, zegt ze. „Vandaag hebben we gebeden voor de Olympische Spelen. Dat God mensen wil bekeren rondom het stadion. En of Hij zorgen wil dat alles veilig verloopt in de stad. En we hebben ook gedankt voor het feit dat alles tot nu toe ordelijk verloopt.”
Sarah vertelt verder. Sommige predikanten, onder meer van de baptistenkerk in Oost-Londen waarvan het echtpaar deel uitmaakt, zijn actief in het Olympisch Park en proberen contact te leggenen met de sporters en met hen te bidden. „Daar kunnen wonderen gebeuren.”
Haar man schiet de naam van Eric Liddell te binnen. Deze hardloper won goud op de 400 meter tijdens de Olympische Spelen in 1924. En dat terwijl hij weigerde op zondag mee te doen aan een wedstrijd waarbij hij ook goud had kunnen scoren. „Zijn verhaal is uniek”, stelt Rae.
Nederlandse kerk
Sinds 1550 heeft Londen ook een Nederlandse kerk. Het is de gemeente van Austin Friars, waar ds. J. H. Uytenbogaardt voorganger is.
De Nederlanders doen niet aan evangelisatie tijdens de Spelen. „Onze kerk kent geen specifieke acties waarmee wij naar buiten treden om mensen met het Evangelie te confronteren”, laat de predikant weten. „Een van onze problemen is dat wij overdag geen vrijwilligers op de been kunnen krijgen. De meesten hebben een baan en zijn daardoor op deze tijden niet beschikbaar. De oudere gemeenteleden zijn zeer op leeftijd en wonen bovendien te ver weg om dagelijks naar de kerk te kunnen komen.”
Volgens de predikant is de behoefte aan Nederlandse deelname aan het evangelisatieprogramma er ook niet. „De Church of England heeft een uitstekend programma op de centrale plaatsen van de Spelen. Als kleine gemeenschap ontbreekt het ons aan menskracht en middelen. Wij laten als oecumenische kerk deze op zich aantrekkelijke klus graag aan een goed uitgeruste zusterkerk over.”
Maar ook binnen de Anglicaanse Kerk neemt niet iedereen deel aan de activiteiten. De Church Society, een organisatie die opkomt voor de reformatorische grondslag van de Kerk van Engeland, blijft uit principe op afstand. Woordvoerder David Meager stelt dat de organisatie zich afzijdig houdt van het internationale element „vanwege de aard van de Spelen.”
Gebed
Op straat gaan de activiteiten van More Than Gold ondertussen door. Door heel de Britse hoofdstad zijn de vrijwilligers te herkennen aan hun blauw met goudkleurige ”keycords”. Een Amerikaans echtpaar is op zoek naar een medevrijwilligster. „Samen gaan we hier aan de slag om mensen te vertellen over het Evangelie”, zegt de vrouw. „Juist dat is de kracht van More Than Gold, dat wij het met heel veel mensen doen, van over de hele wereld.”
Lang voordat het spektakel afgelopen zaterdag begon, zijn in het Verenigd Koninkrijk de voorbereidingen voor dit project al gestart, zegt de Amerikaanse. „Door het hele land zijn mensen in kerken samengekomen om te bidden of de acties en het werk van vrijwilligers gezegend mogen worden. Op die basis kunnen wij ons werk doen.”
Inmiddels heeft het stel heel wat mensen gesproken, „in de trein en in de Londense metro. We krijgen goede reacties.” Vrijmoedigheid kan de Amerikanen niet worden ontzegd. Op de stoep voor de metro-ingang stellen ze voor om te bidden. „Laten we bidden of God ons werk zegent, dat we onze medevrijwilligster vinden, en voor een goede terugreis voor ons allemaal als de Spelen voorbij zijn.”