Aantal inwoners: 6.

Bestaat sinds: De oudste vermeldingen van bewoning op eilanden in de voormalige Zuider­zee stammen uit de Romeinse tijd. Rond 1000 na Christus werd het gebied ontgonnen. Tot circa 1450 was Schokland een schiereiland. Toen de veenrug die Schokland verbond met het vaste land overspoelde, werd het een eiland. Tot 1859 woonden er honderden mensen, die vrijwel allemaal straatarm waren. Ze werden dusdanig bedreigd door het water dat de rijksoverheid het eiland ontruimde. De bewoners verhuisden onder andere naar Kampen.

Eerste indruk: Op satellietfoto’s is in de strak ingedeelde Noordoostpolder duidelijk het smalle en langwerpige Schokland te zien. Ook op de grond valt Schokland op. Het is te zien vanaf de snelweg A6, die zo’n 5 kilometer verderop ligt. Schokland wordt tegenwoordig doorsneden door de Schokkerringweg tussen Ens en Nagele. Het museumdorp ligt als een herkenbaar punt in het polder­landschap en lijkt een eiland in de zee. Dat was het tot 1942 ook. In dat jaar viel de Noordoostpolder droog.

Bezienswaardigheid: Schokland is het eerste Nederlandse werelderfgoed van Unesco. Het meest bezocht is het museumdorp, waar enkele nagebouwde woningen staan. Maar er zijn nog echte overblijfselen uit de periode dat het eiland werd bewoond. Zo is er aan de zuidkant van het eiland de ruïne van een kerk te zien. Daarin liggen de beenderen van Schokkers herbegraven. Vlak bij de ruïne zijn resten van een vuurtoren. Aan de noordkant van Schokland is een museum over de ontstaansgeschiedenis. Nog iets noordelijker ligt een nagebouwde haven en is er de zeewering. Het is bijzonder om te ontdekken met welke primitieve middelen de bewoners van Schokland zich weerden tegen het water van de Zuiderzee.

Uniek aan het dorp?

Theo Weultjes, die sinds augustus vorig jaar op de noordpunt van het voormalige eiland een zorgboerderij met een biologische winkel runt, vindt vooral de natuur bijzonder. „Schokland maakt deel uit van de Ecologische Hoofdstructuur. Het eiland heeft een bijzondere vegetatie. Er leeft onder andere een groep lepelaars.” Volgens Weultjes wordt er vooral reclame gemaakt met de rijke geschiedenis van het eiland. Jaarlijks bezoeken 100.000 tot 200.000 mensen Schokland. Zij gaan vooral naar het museum. De noordkant is vrij rustig.”

Zijn bewoners trots op hun dorp?

Weultjes: „Jazeker. We zeggen niet dat we in Schokland, maar óp Schokland wonen. Sinds 2008 heeft Schokland weer een eigen postcode. In het weekeinde zijn we een informatiepunt voor bezoekers van Schokland.”

Toekomstperspectief?

Weultjes, enthousiast: „Schokland staat weer op de kaart. Dat wordt in de toekomst alleen maar sterker.”

Dit is de vierde aflevering in een serie over kleine plaatsen.