Kinderen die zich verwonderen over Gods schepping en tegelijkertijd worden uitgedaagd om in en met de natuur te spelen. Dat wil basisschool De Klokbeker in Ermelo bereiken met zijn groene schoolplein.
Uniek. Zo is de locatie van De Klokbeker gerust te noemen. De protestants-christelijke school ligt helemaal aan rand van Ermelo-Zuid. Geen drukke wegen in de buurt, alleen een rustige woonwijk aan de oostzijde. Aan de noordkant het gazon van een zwembad, in het westen een groot voetbalveld. Het mooist is de Groevenbeekse Heide aan de zuidkant.
Uniek is ook dat er sinds vorig jaar geen strikte scheiding meer is tussen het terrein van de school en het gemeentelijk groen. De hei gaat naadloos over in het kleuterplein.
Alhoewel, bij een plein denk je al snel aan een met stoeptegels beklede vlakte met hier en daar een speeltoestel. Van het kleuterplein van De Klokbeker is slechts een klein deel bestraat, precies genoeg om de kinderen hun schoenen schoon te laten stampen. Het grootste deel van het plein is onverhard en ligt tussen de bomen. Aan de takken hangen banden waarmee kleuters aan het schommelen zijn. Op de grond liggende berkenboomstammetjes geven paadjes aan. Die zijn nog wel hard genoeg om kleuters op driewielers en steps te laten rijden.
Kinderen uitdagen
„Kijk eens hoe sterk ik ben!” De 6-jarige Jelle tilt een behoorlijk dikke tak boven zijn hoofd. Hij sjouwt het stuk hout naar een hoek van het terrein, waar hij met z’n vriendjes bezig is een hut te bouwen. De eerste wanden staan er al, waardoor de kleuters worden uitgedaagd de hut af te maken.
„Dat is precies de bedoeling van ons groene schoolplein”, zegt directeur André Guijs van De Klokbeker. „Een plein wordt vaak ingericht vanuit de wereld van volwassenen: strak, praktisch en makkelijk te onderhouden. Maar waar willen kinderen mee spelen? Ik woonde vroeger midden in de stad, maar wist samen met mijn vriendjes toch een plek te vinden waar we een hut konden bouwen. Dat was ons fort; dat was spannend. Op dit plein willen we kinderen uitdagen om met groen materiaal te spelen. En tot nu toe lukt dat heel goed.”
Amfitheater
Het idee om schoolplein en gemeentegroen samen in te richten en te onderhouden kwam bij de school vandaan, weet Dick Saaltink van de gemeente Ermelo. „Het schoolgebouw was uitgebreid en toen wilde De Klokbeker het buitenterrein aanpakken. Wij moesten het aangrenzende veld toch een opknapbeurt geven en toen hebben we de handen ineengeslagen.”
In totaal gaat het om ongeveer 8000 vierkante meter. Het schoolgebouw neemt 1500 vierkante meter in beslag, het oorspronkelijke schoolplein ongeveer 2000. Door het samensmelten van school en gemeentegroen zal het terrein waar de kinderen in de pauzes kunnen spelen dus meer dan drie keer zo groot worden.
Alleen het kleuterplein is klaar. Dit jaar volgt de bouw van een heus amfitheater van gebruikte stoeptegels en wordt er het begin gemaakt van een klimbos. Aan de overkant van het voetbalveld hebben medewerkers van de gemeente al een aantal heuvels gemaakt. „Die verwijzen naar de grafheuvels op de Groevenbeekse Heide”, zegt Guijs. „Deze speelplaats noemen we het Tumulusveld, want een ander woord voor grafheuvel is tumulus.”
Open voor de buurt
Voor de aanleg van het plein kreeg de school een subsidie van 50.000 euro van Jantje Beton. Voorwaarde was wel dat de speelplaats buiten de schooltijden wordt opengesteld voor kinderen uit de buurt. „Op zaterdag en zondag zijn er altijd wel kinderen aan het spelen”, vertelt Guijs. „Omdat hun ouders ook vaak meekomen, is er dus ook in het weekend toezicht. Dat voorkomt vernielingen. Tot nu toe valt het vandalisme hier wel mee.” De gemeente Ermelo draagt haar steentje bij door onder andere al het grondwerk uit te voeren.
Het groene schoolplein is volgens Guijs mede aangelegd om kinderen zich te laten verwonderen over Gods schepping. „Biologie moet je in mijn optiek niet geven vanuit een boekje, maar zo veel mogelijk vanuit de natuur. Als er op onze school biologie wordt gegeven, zie ik vaak wel een groepje kinderen naar buiten gaan. Waar kunnen kinderen zich beter verwonderen over de schoonheid van Gods schepping dan in de natuur?”
De Klokbeker gebruikt voor biologie de methode BasisBos, die opdrachten geeft voor het werken met natuurlijke materialen. Daarnaaast maakt de school het hele jaar door gebruik van leskisten met concreet materiaal van het programma Natuur- en Milieueducatie (NME).
De natuur in
Guijs verwondert zich erover dat veel reformatorische scholen maar weinig de natuur intrekken. „Een antroposofische school staat dichter bij de natuur dan een reformatorische. Terwijl juist op een reformatorische school kinderen zich zouden moeten kunnen verdiepen in Gods schepping. Hoe behoudender de school is, hoe minder van dit soort activiteiten, zo lijkt het wel. Dat is jammer, want als kinderen ergens Gods grootheid kunnen zien, is dat wel in de natuur.” www.basisbos.com
Modder aan je broek
Stichting Landschapsbeheer Gelderland heeft het ontwerp voor het Tumulusveld voor zijn rekening genomen in het kader van het project ”Modder aan je broek”. In dit project worden dit jaar in nauwe samenwerking met buurtbewoners en kinderen zes nieuwe natuurlijke speelplekken aangelegd in woonwijken in Nederland. „Door stedelijke uitbreidingen en de hoge bebouwingsdichtheid is veel groene ruimte in de woonomgeving verdwenen. Door aan de rand van de bebouwing groene speellandschappen aan te leggen, proberen we de band tussen het kind en het landschap te versterken”, zegt Michael Witjes van Stichting Landschapsbeheer Gelderland.
„De fantasie van kinderen wordt op zulke natuurlijke speelplaatsen veel meer geprikkeld dan in een keurig aanveegde speeltuin. Ze leren speelmogelijkheden te creëren. We hopen dat ze daardoor meer buiten gaan spelen. Dat is veel gezonder dan binnen achter de computer zitten.”
De ouders van De Klokbeker in Ermelo moesten er in het begin wel aan wennen dat hun kinderen daadwerkelijk met modder aan hun broek thuiskwamen uit school. Directeur Guijs: „Ouders mopperden wel als hun kind voor de vierde keer in één week helemaal onder de modder thuiskwam. Inmiddels zien we dat er steeds meer kinderen met oudere kleren en laarzen aan naar school komen. Ook proberen we de overlast te beperken door bijvoorbeeld de waterpomp in de winter af te sluiten.”