Het honderdste jaar uit het bestaan van de firma in Rijssen is net achter de rug. In juli 1911 vond de oprichting plaats door Reinier Willem Heutink, de opa van Jessica. Zij vertegenwoordigt de derde generatie binnen het familiebedrijf. Samen met haar echtgenoot geeft zij uitvoering aan de dagelijkse leiding.

De producten van de onderneming illustreren een eeuw van ontwikkelingen in het onderwijs in ons land. Van de platen van Ot en Sien toen tot de computer in de klas nu.

Heutink groeide permanent en transformeerde door de tijd heen van een eenvoudig winkeltje tot een groothandelszaak met vestigingen in Rijssen (twee stuks daar), Ede en Drachten. Zij tellen in totaal zo’n 200 medewerkers. Ondertussen zijn ook bedrijven overgenomen, waaronder Educo in Veldhoven en Nienhuis Montessori in Zelhem, dat over een productielocatie in Sri Lanka beschikt.

Grondlegger Reinier heeft een baan bij een drukker in Almelo, maar besluit voor zichzelf te beginnen. Hij opent in Wierden met 25 gulden aan spaargeld een winkeltje dat boeken, Bijbels, tijdschriften en sigaren verkoopt. Al snel gaat hij zich toeleggen op onderwijsboeken. In 1912 mag hij een nieuwe school inrichten in Den Ham. Behalve de boeken levert hij ook schriften, inkt, borden, krijtjes, potloden en de rest van de inventaris.

Zijn zoon Bertus neemt later de fakkel over. In 1970 verhuist Heutink van Wierden naar Vriezenveen. Het verblijf daar duurt niet lang. In 1975 wordt het huidige pand aan de Nijverheidsstraat in Rijssen betrokken. Dat is inmiddels diverse keren uitgebreid. Jessica treedt in 1989 in dienst, Henk in 1992.

Zij duiden Heutink aan als een groothandel in schoolmaterialen en artikelen voor kinderdagverblijven en buitenschoolse opvang. De productie ervan krijgt voor het grootste deel zijn beslag bij derden.

Fokke: „Wij kopen in en wij verkopen. Een tussenhandel dus, echter wel met een missie. Wij willen een toegevoegde waarde bieden. Doorschuiven kan iedereen, maar wij helpen de klant om de voor hem meest geschikte boeken aan te schaffen. Elke school heeft zijn eigen werkwijze en didactiek. Er zijn bijvoorbeeld zeven of acht rekenmethodes voor het basisonderwijs, ontwikkeld door de educatieve uitgeverijen. Wij adviseren, wij denken mee bij de keuze daaruit.” Elke dag zijn er 25 mensen met allemaal een pedagogische achtergrond onderweg om in dat opzicht als gesprekspartner van scholen te fungeren.

Heutink heeft ongeveer 30.000 artikelen op voorraad. Voor het basisonderwijs geldt het bedrijf als een totaalleverancier. Het is met een aandeel van nagenoeg 50 procent marktleider. Aan het voortgezet onderwijs verkoopt het geen boeken, wel benodigdheden voor de vakken tekenen, techniek en handvaardigheid.

Vooral tegen de zomervakantie heerst er topdrukte in de magazijnen. Dan plaatsen de meeste scholen hun bestelling voor het nieuwe cursusjaar. Met behulp van uitzendkrachten en tijdelijk een tweeploegendienst wordt die piek opgevangen. „Er verlaten dan elke dag zestien volle vrachtwagens van DHL het terrein hier”, vertelt Henk.

Een gedeelte van de omzet komt tot stand in het buitenland, onder andere in de VS. Daarbij gaat het vooral om materialen voor de onderbouw die taalonafhankelijk zijn. In China beschikt de Rijssense onderneming over een partner die scholen in steden als Peking en Sjanghai bedient.

Bij de vraag wat hoogte- en dieptepunten waren in de voorbije eeuw, moeten de directeuren-eigenaren even nadenken. Hun conclusie: Heutink is een verhaal van een gestage lijn omhoog. Slechts enkele keren in de geschiedenis van het bedrijf was de jaaromzet lager dan in de twaalf maanden ervoor. Daarbij speelt ongetwijfeld een rol dat het onderwijs weinig merkt van de schommelingen in de economie. Ook al moet er bezuinigd worden, de scholen blijven open.

Maar er is meer. Mevrouw Heutink: „Mijn vader zei altijd: schoenmaker, blijf bij je leest. Dat heb ik goed in de oren geknoopt. Wij maken geen geweldige sprongen. Alles wat wij doen, cirkelt rond de kernactiviteit. Er bestaat altijd affiniteit met onderwijs of kinderopvang.”

Haar man voegt daaraan toe: „We moeten alert blijven op de vernieuwingen in het onderwijs. Waar is behoefte aan? Letten op veranderingen en daarop inspelen. Dat is heel belangrijk voor ons.”