De hoofdstad Monrovia is een toneel van bloed en geweld. Soldaten van het regeringsleger sjouwden maandag voor de camera’s van de wereldpers met afgehakte hoofden van rebellen.

Voor het gebouw van de Amerikaanse ambassade werden maandag de lijken van ten minste achttien dode Liberianen gelegd, om te demonstreren voor gewapend ingrijpen door de Verenigde Staten.

Diezelfde ambassadewijk, waar tienduizenden vluchtelingen veiligheid zoeken, werd maandag opnieuw met mortieren onder vuur genomen. De Amerikaanse ambassade werd getroffen door twee granaten, waarbij geen slachtoffers vielen. De ravage was groter bij een tot de ambassade behorend terrein aan de overkant van de straat, waar zo’n 10.000 Liberianen een veilig heenkomen hebben gezocht. Inslaande mortiergranaten eisten daar de levens van ten minste 25 vluchtelingen.

De beschieting van de ambassade vond plaats kort voordat er een nieuwe eenheid van 41 Amerikaanse mariniers aankwam, die de diplomatieke missie in Monrovia moet gaan beschermen. De helikopter die de mariniers afzette, nam een groep van zo’n dertig leden van humanitaire organisaties en journalisten mee naar Sierra Leone, omdat het werk in de Liberiaanse hoofdstad voor hen te gevaarlijk is geworden.

Er zijn nu zo’n zeventig Amerikaanse militairen in Liberia. De Amerikaanse president George Bush zei dat Washington de situatie in Monrovia nauwlettend volgt, maar dat nog niet is vastgelegd uit hoeveel man een eventuele Amerikaanse troepenmacht in Liberia zou moeten bestaan. Het is nu al meer dan een week dat de Amerikaanse regering zich beraadt op het sturen van troepen.

De nieuwe gevechten in Monrovia braken donderdag uit, toen rebellen een legerkamp van de troepen van de Liberiaanse president Charles Taylor innamen en oprukten naar het centrum van de stad. Volgens een woordvoerder van de rebellengroep Liberianen Verenigd voor Verzoening en Democratie (LURD) is de aanval bedoeld om Taylor te herinneren aan zijn belofte het land te verlaten.

De woordvoerder van de LURD in Ghana, waar vredesbesprekingen voor Liberia worden gehouden, ontkende dat de rebellen proberen gewapenderhand de macht over te nemen. „Maar we kunnen zaken wat sneller laten gaan. Sinds Taylor de wapenstilstand heeft gesloten, blijft hij terugkomen op zijn beloftes. We willen een beetje druk op hem uitoefenen. We willen dat hij nu vertrekt”, aldus de woordvoerder.

Taylor heeft echter verklaard pas te vertrekken als er een vredesmacht is gestationeerd in Liberia. Afgelopen week zei hij zelfs zeker niet het land te verlaten zolang er gevochten wordt. De Verenigde Staten, bemiddelaars in Ghana en de andere grote rebellengroep in Liberia, MODEL, riepen LURD dan ook op de aanval op Monrovia te stoppen. „Als je vecht in het centrum van Monrovia, hoe kan Taylor dan vertrekken? We roepen hen op om een stukje uit de stad terug te trekken en de humanitaire hulporganisaties hun werk te laten doen”, zei een woordvoerder van MODEL in Ghana.

’Het zou wat rust kunnen brengen’, zei Taylor over de aanwezigheid van een vredesmacht. De beste manier om stabiliteit in Liberia te krijgen zou zijn als de Verenigde Staten daaraan deelnemen, voegde hij eraan toe. Bronnen in Washington zeiden dat 4.500 militairen in de omgeving van Liberia is opgedragen paraat te staan, maar president George Bush heeft nog steeds geen beslissing genomen over een Amerikaanse deelname aan een vredesmacht. ’We maken ons zorgen over onze mensen’, zei Bush op een persconferentie. ’We houden de situatie nauwlettend in de gaten.’

Maandag kwamen zeker negentig mensen om bij gevechten in en om Monrovia tussen het regeringsleger en rebellen. Er werd een aantal mortiergranaten afgevuurd op het terrein van de Amerikaanse ambassade, waar duizenden inwoners van de stad naartoe zijn gevlucht.

Bush wil dat Taylor, een voormalige rebel die de hand zou hebben gehad in verschillende burgeroorlogen in Afrika, zijn ambt neerlegt en Liberia verlaat. Taylor zegt daartoe bereid te zijn, maar alleen als de Amerikanen bijdragen aan het herstellen van de orde in het land. In het interview met AP beklaagt Taylor zich dat hij niet direct met Bush kan spreken. ’De enige manier waarop ik contact heb gehad met de regering van Bush is via CNN’, aldus de president.

De situatie in Monrovia verslechtert met de dag. De mortier- en artillerieaanvallen van de rebellen eisen tientallen slachtoffers. In het centrum van de stad is de chaos compleet. De ’troepen’ van Taylor, veelal kindsoldaten in korte broeken en op slippers, stelen alles wat waarde heeft. Soldaten rijden rond in voertuigen die ze van internationale hulporganisaties hebben gestolen.

De Amerikaanse minister van Defensie Donald Rumsfeld gaf afgelopen weekeinde drie oorlogsschepen met aan boord 4500 matrozen en mariniers opdracht zich gereed te maken voor een eventuele missie in Liberia. De schepen opereren op dit moment bij de Hoorn van Afrika en hebben het bevel gekregen naar de Middellandse Zee te varen. De troepen op de schepen zijn in staat een amfibische operatie uit te voeren. Het was nog niet bekend of de schepen naar Liberia worden gestuurd voor een vredesmissie of voor de evacuatie van Amerikanen. De VS hebben gezegd geen vredestroepen naar Liberia te sturen zolang president Taylor niet is afgetreden.