Dr. Pleizier, hervormd predikant te Langerak, sprak tijdens de vierde en laatste dag van de studieweek voor studenten theologie, belegd door de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk in Nederland.

De predikant, die vorig jaar is gepromoveerd op een praktisch-theologisch onderzoek naar de godsdienstige betrokkenheid van de hoorder op de preek, noemde prediking een samenspel van spreker en luisteraar, waarin dynamiek werkzaam is tussen God en mens. „De prediking is meer dan het laten landen van een boodschap. De hoorder speelt een actieve rol.”

Het horen bestaat volgens dr. Pleizier zowel uit het waarnemen van wat gezegd wordt als het daarvan toepassen op de eigen situatie of die van anderen. Hij vindt het niet erg als mensen positief luisteren voor een ander en hopen dat een bepaalde persoon in de kerk de boodschap ook gehoord heeft. „Horen heeft iets gemeenschappelijks. De gemeenschap wordt gesticht.”

Vreemde wereld

Dr. Pleizier sprak over „de wereld van de preek”. Hij vergeleek het horen van een preek met het lezen van een boek die de lezer in een andere wereld brengt. „De predikant richt door de preek een wereld in waarin de hoorder kan binnenkomen. In die wereld wordt het geloof geactualiseerd. De wereld van de preek kan zowel herkenning als bevreemding oproepen.”

Hij preekte onlangs over Esther die koningin werd. Het was een vreemde wereld waarin de hoorders terechtkwamen, zei hij. „Dat was voelbaar na de preek.”

Als ander voorbeeld noemde hij een preek over een profeet van de Heere. „Alle hoorders hebben tijdens de preek de profeet gezien, ook al hadden ze verschillende ervaringen toen ze de kerk uitgingen.”

Het doel van „de wereld van de preek” is om de hoorder iets te laten zien en te laten waarnemen. Het is voor de prediker van belang om niet te veel aspecten te laten zien, zodat de preek voor de hoorder begrijpelijk blijft, zei hij.

Studenten vroegen of dr. Pleizier niet tekort deed aan het „zo spreekt de Heere”. Dr. Pleizier: „In het gebeuren van een gehouden preek speelt de hoorder een eigen rol, er ontstaat een verhouding tussen de hoorder en de Schrift. De hoorder heeft een actieve en deelnemende rol en is deelnemer aan de verkondiging. Het is voor een predikant te pretentieus om te denken dat hij ervoor kan zorgen dat zijn boodschap in het hart van de hoorder komt. Hij kan wel een wereld neerzetten, waarin de hoorder kan binnenkomen. Een hoorder kan zich ook verzetten. Dat is niet in strijd met het spreken van God.

Deadlines

Ds. H. Russcher, hervormd predikant te Nijkerk, sprak over het ontstaan van de preek in de week. Hij noemde preken het mooiste werk voor een predikant. Een goede preek maken kost veel tijd. „Ik dacht dat de preekvoorbereiding minder tijd in beslag zou nemen als je langer predikant bent, maar het wordt steeds moeilijker. De voorbereiding kost steeds meer tijd en energie.”

De predikant heeft voor zichzelf een weekschema met deadlines voor de voorbereiding gemaakt. Uiterlijk maandagmorgen wil hij weten waarover hij de volgende zondag gaat preken. Op die dag volgt een eerste lezing van het bijbelgedeelte en bekijkt hij de grondtekst. Op dinsdagmorgen voert hij een meer grondige exegese uit met gebruik van diverse bijbelvertalingen en boeken. Op woensdagmorgen volgt het formuleren van de scopus van de tekst, het maken van een korte schets en het mediteren over de tekst. Op donderdag werkt hij de preek uit. Vanaf dat moment tot zaterdagmorgen heeft hij gelegenheid tot het bijschaven van de tekst, waarna die geprint wordt. De zaterdagavond en zondagmorgen zijn gereserveerd voor het memoriseren, zodat de preek in zijn hoofd komt te zitten.

Een grondige voorbereiding is noodzakelijk maar is geen garantie voor een goede preek. „De preek zelf heb je niet in de hand. Het is genade van God als het goed gaat.”

Ds. C. Blenk, emerituspredikant te Lienden, sloot donderdagavond de studentenweek af.