Volgens de BBC zouden zeker twintig wereldleiders telefonisch contact hebben gehad met de Japanse premier Naoko Kan. Als Japan niet toegeeft, weigeren ook de ontwikkelingslanden in te stemmen met de andere afspraken. „De positie van Japan zet alle onderhandelingen op losse schroeven”, stelt David Turnball, directeur van de koepelorganisatie Climate Action Network.

Overigens zijn ook Rusland en Canada tegen verlenging van het Kyotoprotocol dat in 2012 afloopt. Vanaf dat moment zijn de rijke landen niet langer verplicht om hun CO2-uitstoot te verminderen.

Volgens geruchten probeert de Mexicaanse voorzitter vannacht de overeenkomst van Kopenhagen –waar vorig jaar enkele tietallen landen achter stonden– aanvaardbaar te maken voor alle deelnemende landen.

In dat geval komen de landen niet veel verder dan vorig jaar. Dat illustreert volgens het online tijdschrift New Scientist hoe zeer de onderhandelingen in een impasse zijn geraakt.

Het akkoord van Kopenhagen was aanvankelijk aanvaard door de VS, Europa, China, India, Brazilië, Rusland en een aantal andere landen, maar werd twee uur later getorpedeerd door een aantal derdewereldlanden onder leiding van Bolivia, Venezuela en Sudan.

De ontwikkelingslanden in Cancun zijn huiverig voor het loslaten van het Kyotoprotocol, omdat zij vrezen dat er voorlopig niets terecht komt van een nieuw verdrag. Derdewereldlanden kampen met de ernstigste gevolgen van klimaatverandering, zoals droogte en overstromingen, en willen tenminste Kyoto behouden.

Veel rijke landen willen het Kyotoprotocol niet verlengen omdat het niet ver genoeg gaat. Zij willen in een nieuw verdrag strengere afspraken over de reductie van de uitstoot van koolstofdioxide. Daarin zouden ook China en de VS kunnen meedoen. Die twee grootmachten zijn de grootste vervuilers ter wereld.

Het gesteggel over het protocol heeft de aandacht afgeleid van deelonderwerpen, waarvan werd gehoopt dat er overeenstemming over kon komen. Vooral over het behoud van bossen in arme landen leken voorafgaand aan de top veel landen het eens te zijn. De onderhandelingen daarover zijn volgens waarnemers echter nog niet zo ver dat erover een besluit kan worden genomen.

Toch kan de opgelopen druk ervoor zorgen dat op sommige deelonderwerpen alsnog een overeenkomst kan worden bereikt. Bijna alle landen willen dat Cancun een aantal concrete resultaten oplevert. De eventuele resultaten zouden dan op de volgende top in 2011 in Zuid-Afrika in een verdrag kunnen worden veranderd.

„Het Zuid-Afrikaanse Durban kan geen tussenstation meer zijn op een eindeloze reis, stelde de in Zuid-Afrika geboren Kumi Naidoo, directeur van Greenpeace International, vrijdag. „Durban moet een eindstation worden.”

Als de top in Cancun geen overeenkomst oplevert, zullen beslissingen volgend jaar in Durban ook vooruitgeschoven worden, verwacht New Scientist.