„Pausdom perversie van ware christendom”
Als ds. Hugh Cartwright door Edinburgh loopt, denken velen dat hij priester is. Ze spreken hem dan aan met ”Father”. Hij moet er zelf om lachen. „Dat is toch wel vreemd in een protestants land.”
Ds. Cartwright is predikant van de Free Presbyterian Church in de Schotse hoofdstad. Deze kerk staat bekend om haar sterke antipaapse stellingname. Eind jaren 80 scheurde dit kerkverband nog vanwege een meer of minder radicale houding in het samenwerken met rooms-katholieken. Cartwright behoorde toen overigens nog tot de Free Church.
Cartwright is het niet eens met de populaire gedachte dat de islam een grotere dreiging vormt dan het katholicisme. „Het pausdom is een perversie van het christendom. Het is een andere religie. Er zijn wel goede dogma’s overgebleven, zoals de godheid van Christus. Maar dat wordt aan alle kanten ondermijnd. Zo houdt men mensen weg van Christus en vernielt men zielen.”
Hoe werkt dit door op het persoonlijke vlak?
„Wij leven in goed nabuurschap met rooms-katholieken. Mijn buurvrouw is katholiek en zij is de enige uit al deze appartementen met wie ik soms over religie spreek. Maar haar vertrouwen rond de dood van haar man bestond duidelijk in rituelen en bijgeloof.
Vanaf de Reformatie vond je in Schotland kleine roomse gemeenschappen, waarschijnlijk omdat er geen predikanten voor die gebieden waren. De protestanten hadden goede contacten met hen. Ze bezochten ook hun begrafenissen, maar bleven buiten de kapel.”
Ziet u zichzelf in een Oranjemars?
„Nee. Volgens mij zitten er veel dronkenlappen tussen. Het conflict met de katholieken in Schotland is meer een stammenstrijd. Het zijn de Schotten die zich verzetten tegen de Ieren die in de negentiende eeuw alle banen wegpikten. Toen jongeren van onze kerken rond het pausbezoek in september evangelisatiefolders uitdeelden, ondervonden ze juist de grootste weerstand onder deze zogenaamde protestantse vechtjassen.”
Hecht u aan Britse wet die zegt dat er alleen protestanten op de troon mogen?
„Zeker. Dat behoort tot de basis waarop Schotland en Engeland in 1707 integreerden. De paus claimt dat hij de vorst aller vorsten is. Een katholieke monarch die zijn geloof serieus neemt, heeft dus een andere loyaliteit.
Ik denk dat kerkelijke voorrechten –bijvoorbeeld rond belastingen– alleen mogen worden gegeven aan de officiële kerken. En dat zijn in dit land de protestantse. Wel denk ik dat er vrijheid voor de Roomse Kerk moet bestaan. De puritein John Owen wilde een verbod op kapellen en moskeeën. Latere oudvaders, zoals James Durham, hebben gezegd dat men beter met het zwaard van de geest kon strijden. Dat lijkt vandaag de positie die is overgebleven.”
