Eind vorige maand werd Den Arend verkozen tot Koster van het Jaar, in de categorie ”betaalde koster”. Het betreft een initiatief van het blad Woord & Dienst, in samenwerking met het NCRV-radioprogramma Schepper & Co en de CNV Kostersbond.

In zijn rapport prees de jury de gastvrijheid, tomeloze energie en flexibiliteit van Den Arend. Een bezoekje leert dat het lovende oordeel geen woord te veel is: de deur van de Pelgrimskerk, het gebouw waar de protestantse gemeente in Badhoevedorp samenkomt, staat uitnodigend open en de koffie is gezet.

Iedere zondag voor de dienst staat de prijswinnares op haar vaste plek om alle kerkgangers met een welgemeend goedemorgen te verwelkomen. Daarna, om kwart over negen, loopt ze naar de buitendeur en kijkt ze uit naar de gastpredikant die op die dag in de vacante gemeente voor zal gaan. Ze begeleidt hem of haar naar de consistorie, waar de koffie klaarstaat. „En als de predikant de kerkzaal nog niet kent, laat ik die eerst zien. Je moet een dominee niet aan zijn lot overlaten”, vindt Den Arend.

Als er gasten in de kerk komen, zorgt de kosteres ervoor dat ze voorzien worden van een liedboek en een Bijbel en maakt ze een praatje. „Ik probeer contact te maken. Mensen moeten zich welkom voelen.”

Tijdens de kerkdienst zit ze achterin, bedient ze onder andere de geluidsinstallatie en houdt ze in de gaten of er niets bijzonders gebeurt. Na de dienst groet Den Arend de bezoekers en vraagt ze in voorkomende gevallen hoe het met hen gaat.

Microfoon

„Ze is als een spin in het web”, zegt Fred van der Louw, pastoraal werker van de gemeente, die even binnenloopt voor een praatje en Den Arend uitvoerig begroet.

„Ze heeft aandacht voor de mensen en ze zorgt ervoor dat alles perfect georganiseerd is. De eerste zondag dat ik hier preekte, vergat ik mijn microfoon. Maar de koster herinnerde me er direct aan. Het is gemakkelijk dat bijvoorbeeld kerkenraadsleden nergens naar om hoeven te kijken, ook niet bij doordeweekse vergaderingen. Mensen hoeven zich hier geen zorgen te maken.”

Niet alleen op zondag maar ook doordeweeks heeft de kosteres een heleboel te doen: contacten onderhouden, koffie en thee zetten, rommel opruimen, roosters maken voor de hulpkosters en koffie schenken, de zaalverhuur regelen en de kerkzaal in orde maken voor de zondagse eredienst, compleet met avondmaalszilver.

Is ze met al dat werk ook nog flexibel? Den Arend: „Deze week belde er iemand op met de vraag of er misschien diezelfde avond nog een ruimte te huur was. Die persoon kon op het laatste moment elders niet terecht. Het is me gelukt haar te helpen. Als ik maar even kans zie om mensen uit de brand te helpen, dan doe ik dat. Ook al kost het even tijd of wat improvisatie.”

Het gewone schoonmaakwerk heeft de gemeente uit Badhoevedorp uitbesteed aan een bedrijf. Niet alleen omdat Den Arend dat niet zo graag doet, maar ook omdat ze maar achttien uur per week als koster werkt. „De overige tijd ben ik medisch analist in het Slotervaartziekenhuis in Amsterdam, tien minuten fietsen vanaf de kosterswoning naast de kerk.”

Misschien komt de waardering van de gemeente wel door Den Arends positieve insteek. „Als iemand een paar keer niet in de kerk geweest is en hij of zij bezoekt daarna de dienst weer, dan vraag ik niet waar hij of zij de vorige keren was, maar ik zeg: „Fijn u weer te zien.””

Waar is de prijswinnares minder goed in? „Ik vind het moeilijk om nee te zeggen. Als ik bezig ben, vragen mensen me wel eens om tussendoor iets te doen. Als het maar even kan, help ik dan. Mijn gezin zegt dat ik meer voor mezelf moet opkomen. Dat probeer ik wel, maar het is moeilijk.”

Jacobikerk

Het zeven man sterke kostersteam van vrijwilligers van de Utrechtse Jacobikerk won de prijs in de categorie ”vrijwillige koster”. In totaal werden er 145 kosters door hun kerkelijke gemeente genomineerd.

Den Arend won een verzorgd lang weekend naar Slenaken in Limburg, samen met haar man. Wie moet het werk doen als zij er niet is? „Kees Posthumus, de organisator van de kostersverkiezing, heeft beloofd dan als koster te zullen fungeren. Dan kan hij zien of ik de prijs echt verdiend heb.”