Het ziet ernaar uit dat de Hoge Raad inzake het SGP-vrouwenstandpunt een middenpositie inneemt tussen feministen en rijksoverheid. De partij komt daardoor steeds verder in het nauw.
De Hoge Raad zal op 26 februari een uitspraak doen over de vraag of de rijksoverheid maatregelen moet nemen om de SGP zo ver te krijgen dat ze bereid is vrouwen op kieslijsten te plaatsen. Voorafgaand daaraan heeft de procureur-generaal –een adviseur van de Hoge Raad– een advies uitgebracht voor dit hoogste rechtcollege van ons land.
Over welk dilemma moet de Hoge Raad zich uitspreken?
In 2007 heeft het gerechtshof in Den Haag uitgesproken dat de rijksoverheid effectieve maatregelen moet nemen om de SGP zover te krijgen dat ze vrouwen toelaat op kandidatenlijsten. Het gerechtshof kwam tot dat vonnis na een klacht van vijf feministische belangenorganisaties, onder aanvoering van het proefprocessenfonds Clara Wichmann. De feministen vonden het vonnis niet ver genoeg gaan. Ze vinden dat de overheid de SGP moet dwingen vrouwen op kandidatenlijsten toe te staan. Daarom gingen ze in beroep. De staat vond het vonnis te ver gaan en ging ook in beroep. De overheid ziet geen noodzaak tot ingrijpen. De procureur-generaal stelt zich op achter de middenpositie die het gerechtshof in het conflict innam. Maar dit middenstandpunt heeft wel tot gevolg dat de mannenbroeders gemangeld worden, want zij moeten goedschiks of kwaadschiks vrouwen op lijsten accepteren.
Hoe belangrijk is het advies van de procureur-generaal?
De ervaring leert dat de Raad vaak het advies van de procureur-generaal volgt, maar het is geen regel.
Hoe kan de overheid de SGP aanpakken?
De kan dat op diverse manieren. Het lichtste model is via overtuigingskracht of een actieprogramma. Verder zijn er via wetgeving allerlei trajecten denkbaar. In het uiterste geval kan de overheid een verbod op de SGP aanvragen bij de rechter.
Heeft de procureur-generaal er geen oog voor hoe principieel dit voor de SGP ligt?
Nee, het de adviseur van de Hoge Raad volgt de redenering van het gerechtshof. Die maakt onderscheid tussen verschillende schillen in de godsdienstvrijheid. In de optiek van de rechter behoort het vrouwenstandpunt tot de buitenste en dus minst belangrijke schil. In de visie van zowel rechter als procureur-generaal is overheidsoptreden daarin gerechtvaardigd.
