Met verbazing nam Zonnevylle kennis van het Kamerdebat afgelopen donderdag, toen onder meer de financiën van het koningshuis en de toekomst van de monarchie ter sprake kwamen. „Ik heb er geen moeite mee als de Kamer debatteert over de constitutionele monarchie, maar het debat van vorige week was vooral gebaseerd op incidenten, zoals de ophef over het vakantiehuis in Mozambique. Zo’n zaak wordt aangegrepen om fundamentele zaken aan de orde te stellen. Daar ben ik niet gelukkig mee. Ik kan me goed voorstellen dat SGP-leider Van der Vlies sprak over „hype, hype, hoera.”

Willen politici de monarchie doorlichten? Dat kan, maar discussieer over dit soort zaken in alle rust en na een gedegen voorbereiding. En bedenk dat deze discussie acht jaar geleden ook is gevoerd. Vorige week werd er tijdens het Kamerdebat bijvoorbeeld het Zweedse model bijgesleept, waarbij er sprake is van een soort ceremonieel koningschap. Politici beseffen kennelijk niet dat daar de koning soms de ministerraad voorzit. Willen we dat? Willen we af van de ministeriële verantwoordelijkheid, waardoor de deur wordt opengezet voor allerlei politiek gevoelige uitspraken van de koning?”

Kritiek dat de koningin door bijvoorbeeld het wekelijkse gesprek met de minister-president en via haar rol in de kabinetsformatie oncontroleerbare macht uitoefent, wijst Zonnevylle, burgemeester van Leiderdorp, van de hand. „De wereld hangt aan elkaar van niet-openbaar overleg. Daar is niets mis mee. Een rechter maakt de beraadslagingen voorafgaand aan een vonnis ook niet openbaar. Als de uiteindelijke besluitvorming maar in openheid geschiedt. Tijdens de kabinetsformatie is de koningin een rustpunt in een stelsel waarbij in Nederland meestal meer dan twee partijen een kabinet moeten vormen.”

Leden van het koningshuis zouden meer inzicht moeten geven in hun bezigheden, denkt Zonnevylle. Om zo de gedachte weg te nemen dat de Oranjes „zakkenvullers zijn die niks doen.” „Op de website van het Koninklijk Huis staan nu alleen festiviteiten en congressen vermeld waar de Oranjes present zijn. Maar ook andere bezigheden zouden moeten worden gemeld. Dat bijvoorbeeld de koningin met onder meer ministers en diplomaten overlegt en wetten en besluiten ondertekent. En dat prins Willem-Alexander deelneemt aan zittingen van de Raad van State.”

Groeit de oppositie tegen het koningshuis? „De samenleving gaat van het ene naar het andere emotiemoment. Daar krijgt ook het Koninklijk Huis mee te maken. Al vormt het koningshuis een vaste waarde in onze maatschappij.”

Het koningshuis ligt onder vuur. Een serie over de vraag hoe het verder moet met de Oranjes. Morgen deel 3.