„Schat vinden met metaaldetector kan nog”
Een miljoenenschat zoals die in Engeland is gevonden, is Ruud de Heer (59) nog niet tegengekomen. Maar dat ruim dertig jaar speuren met een metaaldetector hem geen windeieren heeft gelegd, kan De Heer niet ontkennen.
„De hang naar avontuur en antiek heb ik eigenlijk altijd al gehad. Als jongen van een jaar of 18, 19 reisde ik door Europa. Dat deden niet veel jongens, ik was een uitzondering. Wat later kwam ik ook in landen zoals Macedonië en Turkije. Daar zag ik Romeinse zuilen liggen, totaal verwaarloosd. Ik raapte wat muntjes uit het zand: 2000 jaar oud, maar geen Turk of Macedoniër die er wat om gaf.
In de tijd dat ik mijn vrouw leerde kennen, nu 32 jaar geleden, schafte ik mijn eerste metaaldetector aan. Ik met dat ding de weilanden in. Boeren dachten dat het een kantenmaaier was of een mollenvanger. Ik was één van de vijftien Nederlanders die zo’n apparaat had.
Bakken vol munten, gespen, musketkogels haalde ik in die begintijd uit de grond. Het was één keer zwaaien, tien keer graaien. Dus met één zwaai van de detector deed ik tien vondsten. Ik kwam tien minuten thuis om te eten, daarna ging ik weer op pad. Als het donker werd, deed ik zo’n mijnwerkershelm op met een lamp erop. Kon ik gewoon blijven doorzoeken.
De munten die ik vond, verkocht ik. De meeste andere vondsten, bewaarde ik, want ik ben een echte antiekliefhebber. Ik ging naar Nieuwdorpe, dat is een verdronken dorp in Zeeland. Bij het klooster vond ik pelgriminsignes, dat zijn souvenirs van pelgrims om te bewijzen dat ze echt een pelgrimsreis hebben gemaakt. Museum Boymans Beuningen in Rotterdam gaf er zo 5000 gulden per stuk voor. Nu zijn ze een stuk minder waard.
Mijn eigen trouwring vond ik in Friesland. Het is er één uit 1720. Voor mijn vrouw liet ik precies dezelfde maken, maar dan van zilver.
Mensen die mij bezig zagen, wilden ook een detector kopen. In het begin verwees ik ze door naar degene bij wie ik de mijne ook had gekocht. Maar later dacht ik: waarom ga ik ze niet zelf verkopen? Inmiddels doe ik dat al 23 jaar en heb ik verschillende dealers in Nederland en daarnaast ook een aantal in het buitenland.
Uit de hele wereld bestellen ze bij mij metaaldetectors. Een paar jaar geleden kwamen er enkele Turken. Ze waren op zoek naar een schat in het voormalige koninkrijk Lydië, in de buurt van Troje. Een maandje later belden ze me. Ze hadden een grafkelder van een koning gevonden, met daarin onder andere een rijtuig met daarin meer dan 700 kilo goud. Ze hebben het ding aan stukken gezaagd en het goud in broodjes het land uitgesmokkeld. De cultuurbarbaren.
Zulke grote vondsten zijn in Nederland uniek. Maar wat in Engeland is gevonden, kan hier ook gebeuren. Speuren met metaaldetectors is nog steeds lucratief. Goed vooronderzoek is daarbij belangrijk. Ik zoek bijvoorbeeld graag langs kerkepaden. Daarlangs liepen de rijke boeren en boerinnen eeuwenlang in hun beste goed en mooiste juwelen wekelijks naar de kerk. Als er elk jaar één gouden haarspeld werd verloren, kun je dus na vierhonderd jaar vierhonderd spelden tegenkomen.
Er zijn jongens die stappen na het hoogseizoen in een camper en rijden alle stranden van Europa langs. Met hun metaaldetector scharrelen ze in drie maanden 30.000 euro bij elkaar. Ik verkoop detectors voor kinderen die er hun eigen zakgeld mee verdienen. Ik geef er altijd wel een rugzak bij, want als ze een leeg bierflesje vinden, moeten ze dat meenemen en bij de supermarkt inleveren. Kunnen ze mooi batterijen kopen voor de detector en ruimen ze tegelijkertijd de rommel op.”
Tips voor schatzoekers
Mensen die met een metaaldetector aan de slag willen, kunnen eens kijken op www.metaaldetectors.nl, de site van Detection Systems Holland, het bedrijf van Ruud de Heer. Hij geeft onder het kopje Tips & tricks tips waar je de meeste kans hebt op vondsten.
- Als je wil weten waar stads uitbreidingen gepland zijn (en er dus misschien wat te vinden is) kijk dan eens op: www.nieuwekaart.nl
- Gebruik kaart materiaal van bv ROBAS (Historische provincie atlas)
- Sagen en Legendes en geschiedenis boeken kunnen u aardig op weg helpen.
- Luister ook naar de oudere mensen: Ze weten vaak erg veel van vroeger.
- Praat met boeren: Tijdens het ploegen zien ze vaak erg veel en kunnen nuttige informatie verstrekken.
- Let op de veld en straatnamen: Vaak zit hier historie in besloten.
- Let op de natuurlijke omgeving: Slotenstelsels, heuvels, verlagingen, dikke oude bomen, dijken etc.
- Let op verstoringen: puinresten, molshopen (scherven en dergelijke), scherven, bochten in sloten, gewashoogte.
- Grond uit binnensteden wordt vaak elders gestort: Vaak prachtig vondst materiaal.
- Let op de bochten in de rivieren bij laag water: Afzetting van vondst materiaal.
- Houdt de oude kerkpaden en oude veerovergangen in de gaten. Echt interessant!!
- Kijk of er ergens bij u in de buurt nog restanten van oude handelsroutes zijn.
- Probeer luchtfoto`s te verkrijgen van het gebied waar u van denkt dat dat interessant is (TOPO te Emmen).
- Waar werd vroeger (middeleeuwen) het straatvuil neer gegooid? Prachtplekken om iets te vinden.
- Waar waren de markten, feestterreinen, speeltuinen, padvinders bijeenkomsten, meidenmarkten, Zondagswandelingen, bruggetjes, oude kruispunten van zandwegen, oude zwemplekken etc. etc.
- Oude terpen (welke glad getrokken zijn vanwege hun vruchtbare grond) zijn erg interessant.
- Oude woonplekken zoals verdwenen huizen en boerderijen.
- Grind opslagplaatsen (vaak uit rivieren verkregen: dus vondst materiaal zelfs uit de steentijd)
- Huizen- en wegenbouw zorgen vaak voor goede zoekplekken: De grond ligt braak!!
- Slotgrachten, rivieren en sloten worden vaak uitgebaggerd: Vaak prachtige en gave vondsten!!
- Dijken zijn vaak verhoogt met stadsvuil: zoeken dus!!
- Aarden geluidswallen in aanbouw: Je weet maar nooit!!
- Zandverstuivingen zijn vaak oude bewonings plekken.
- Waar werd in de Middeleeuwen gevochten? Het soldij werd vaak vooraf betaald en verstopt! (Slag bij Waterloo)
- Waar water was woonden mensen!!
- Waar zijn overstromingen geweest? Inboedel werd verspoeld, begraven muntgeld nooit terug gevonden.
- WO II? Veel kostbaarheden werden voor de Duitsers verstopt!
- Oude boeken? In het kaft werden vaak munten of juwelen verstopt.
- Leegstaande panden? Kijk onder de vloeren,onder het dakbeschot,de muren en onderzoek eventueel de tuin.
- Op het strand, camping, bungalow park (dus recreatie plekken) kan erg veel gevonden worden.
- Waar stond vroeger de ijscoman?
- Let op brandnetels en andere vegetatie: Kalkminnend…dus wellicht een oude woonplek!!
- Kijk ook in sloten met helder water: Soms zie je het scherfwerk liggen!
- Waar waren de oude bleekveldjes voor de was?
- Waar stonden of hingen de drooglijnen?
- Oude waskolken (ook voor schapen) kunnen veel opleveren!
- Houdt de vrachtwagens met zwarte grond in de gaten: Kijk waar ze legen!
- Rivierduinen en andere verhogingen kunnen erg interessant zijn!!
- Waar werden vroeger de TOLGELDEN geheven: Munten zullen er vast liggen.
- Oude boomgaarden (hoogstammen) kunnen veel vondsten opleveren.
- Hessen- en Holle wegen zijn altijd drukke doorgangs routes geweest!
- Waar liepen vroeger (in de huidige polders) de oude scheepvaart routes?
- Op opengebroken straten is het makkelijk zoeken, zeker in de binnensteden
- Ga ook eens zoeken in de directe omgeving van een jeugdherberg. (Deze bestaan al vanaf 1928)
- Bij laagwater standen in de rivieren kun je op plekken komen waar het anders onmogelijk is. Ga bv. eens kijken bij oude veerovergangen of bekend Romeins gebied.