Een opmerkelijke uitslag, zeker gezien het feit dat Barack Obama de presidentskandidaat is van een van de twee grote partijen. Lukt het de Democraat Obama -van Afrikaans-Amerikaanse afkomst- in november om zijn Republikeinse rivaal, John McCain, te verslaan bij de presidentsverkiezingen, dan zal dit een periode inluiden waarin de raciale betrekkingen binnen de VS belangrijk kunnen verbeteren, zo betogen tal van gepassioneerde aanhangers van Obama.

Volgens columnist Paul Krugman van The New York Times lopen deze Obama-aanhangers achter de feiten aan. „Twintig jaar geleden zou een zwarte kandidaat van een van de twee grote partijen nog ondenkbaar zijn geweest. Dat Obama nu de Democratische presidentskandidaat is, betekent dat de raciale betrekkingen zich in ons land al veel verder ontwikkeld hebben dan veel burgers beseffen”, aldus Krugman.

Verkapt racisme
Dat betekent overigens niet dat er geen raciale vooroordelen meer bestaan. Dertig procent van de blanken die ondervraagd werden door The Washington Post erkende „lichte tot sterkere raciale vooroordelen” te hebben. Dat percentage is lager dan bij de zwarte kiezers, van wie 34 procent (!) zegt geen politieke beslissingen te nemen zonder daarbij raciale overwegingen te laten meespelen. „Ras is een onmiskenbare factor in onze maatschappij, maar wij moeten daarbij wel, wat ik noem, irreële en reële rassenfactoren van elkaar scheiden”, zegt het zwarte Democratische lid van het Huis van Afgevaardigden Emanuel Cleaver.

De voormalige methodistenpredikant wijst op een uitspraak van Democratisch senator (en verslagen presidentskandidaat) Joe Biden, die Obama tijdens de voorverkiezingen kwalificeerde als „welbespraakt en competent.” Hij gebruikte hierbij het woord ”clean”, dat door sommige Afro-Amerikanen werd opgevat als ”schoon”, in tegenstelling tot vuil. Biden zou dus benadrukt hebben dat Obama „geen vuile neger” was. De senator werd onmiddellijk beschuldigd van „verkapt racisme.”

„Grotere onzin heb ik werkelijk nog nooit gehoord. Als er één blanke senator is die zijn hele leven lang rassenvooroordelen en rassendiscriminatie actief en intensief bestreden heeft, dan is het wel Joe Biden. Hem van verkapt racisme beschuldigen, is schandelijk en schadelijk voor een harmonieus samenleven van mensen van verschillende etnische afkomst, maar dat beseffen sommige heethoofden in onze zwarte oftewel Afro-Amerikaanse gemeenschap blijkbaar niet”, aldus Cleaver.

Sinds vorige maand duidelijk werd dat de Democraten met Obama de verkiezingen ingaan, is de activiteit van racistische groepen, vooral via internet, sterk toegenomen. Het is moeilijk te zeggen of dit de gestaag groeiende etnische tolerantie in de VS bedreigt. „De aanhang van zulke groepen is moeilijk vast te stellen”, zegt Deborah Lauter, directeurvan de Anti-Defamation League (Antismaad Liga), die de activiteiten van racistische groepen volgt.

Racistische hetzes
Een van die groepen, ”White Revolution” (Blanke Revolutie), wordt geleid door Billy Roper. Deze zegt het „te betreuren, dat een handjevol zwarten” Obama aan zijn overwinning in de Democratische voorverkiezingen heeft geholpen, met als gevolg dat de presidentiële ambtswoning „tot schande van Amerika de komende jaren zal bekendstaan als het Zwarte Huis.”

Het is overigens maar zeer de vraag of Obama werkelijk door een „handjevol” Afro-Amerikaanse kiezers aan zijn overwinning is geholpen. Dit is volgens Lauter precies het soort mythes dat racistische groepen graag verspreiden. „Amerikaanse Afro-Amerikanen vormen 12 procent van de bevolking. In de verste verte niet voldoende dus om Obama aan een overwinning te helpen. Hij moet dus ook brede steun hebben onder blanke kiezers”, stelt Lauter.

Menigeen vraagt zich af of de Republikein McCain van racistische hetzes tegen Obama profiteert. „Niet noodzakelijkerwijs. McCain is namelijk ook niet populair onder racisten, omdat hij volgens hen te tolerant is tegenover illegale immigranten”, aldus Lauter.

Volgens een opiniepeiling van de Los Angeles Times zou Obama 49 procent van de stemmen krijgen als er nu verkiezingen zouden worden gehouden. McCain scoort in dit onderzoek 37 procent. Maar dat betekent niet dat Obama zich weinig zorgen hoeft te maken. „Dat zou erg onverstandig zijn, want er kan tussen nu en november nog erg veel gebeuren”, meent Emanuel Cleaver.